Budżet Ministerstwa Obrony Narodowej – edycja 2025

Tomasz Dmitruk

Prezydent RP Andrzej Duda 17 stycznia br. podpisał ustawę budżetową na 2025 rok. Zakłada ona wzrost wydatków obronnych w stosunku do 2024 roku o 6,2 mld PLN (5,2%), do poziomu 124,3 mld PLN. Kwota ta stanowi 3,1% planowanego na ten rok PKB Polski i 13,5% całkowitych nakładów budżetu państwa. Wraz z wydatkami Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych łączny budżet na obronność w 2025 roku to rekordowe 186,5 mld PLN (4,7% PKB).

Łączne wydatki

Przedstawione w artykule dane bazują na: ustawie budżetowej na rok 2025 z dnia 9 stycznia 2025 roku (nazywanej dalej Ustawą), informacjach przekazanych podczas posiedzenia Sejmowej Komisji Obrony Narodowej (KON) nr 29 z 16 października 2024 roku i posiedzenia Senackiej KON nr 19 z 13 grudnia 2024 roku, decyzji budżetowej na rok 2025 Nr 10/MON z 23 stycznia 2024 roku, Planu Finansowego Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych na 2025 rok oraz informacjach przekazanych autorowi przez MON.

W 2025 roku na wydatki obronne ujęte w budżecie państwa zamierza się przeznaczyć łącznie 124,3 mld PLN, co stanowić ma 3,1% tegorocznego PKB Polski (szacowanego na potrzeby ustawy budżetowej na 3973,1 mld PLN). Oznacza to, że będą one o 6,2 mld PLN (5,2%) wyższe, niż zapisano w ustawie budżetowej na 2024 rok. Wielkość planowanych nakładów określono zgodnie z formułą zawartą w art. 40 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 11 marca 2022 roku „o obronie Ojczyzny”. Taki poziom wydatków obronnych stanowić będzie 13,5% całego tegorocznego budżetu państwa, w którym zaplanowano wydatkowanie 921,6 mld PLN. Dla porównania w 2024 roku było to 13,6%.

Na całkowite nakłady obronne budżetu państwa składają się wydatki ujęte w części 29 budżetu państwa „Obrona narodowa” na kwotę 123,53 mld PLN oraz wydatki zaplanowane w innych częściach budżetu państwa w ramach działu 752 „Obrona narodowa” – 776,2 mln PLN.

Wzrost planowanych budżetowych wydatków obronnych o 5,2% w stosunku do 2024 roku określić trzeba jako niewielki, biorąc pod uwagę, że ubiegłoroczna inflacja według danych GUS wyniosła 3,6%. Należy także zwrócić uwagę, że całkowite planowane wydatki budżetu państwa w 2025 roku (nie dotyczące tylko obronności) wzrosną o 6,4% w stosunku do tych planowanych w 2024 roku, zatem wydatki na obronność procentowo będą rosły nieco wolniej.

Dodatkowo, w 2025 roku planuje się wydatkować na obronność środki pozabudżetowe, pochodzących z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ). Nakłady z tego źródła zaplanowano na łącznie 76,267 mld PLN. Całkowite tegoroczne wydatki na obronność (z budżetu państwa i FWSZ) mogą zatem osiągnąć poziom 186,5 mld PLN, czyli ok. 4,7% PKB Polski. Oznacza to wzrost w stosunku do planu na 2024 rok o 27,7 mld PLN tj. 17,4%. To dużo, ale trzeba pamiętać, że zaplanowane w ramach FWSZ wydatki wymagać będą zwiększenia zadłużenia funduszu o 60,59 mld PLN (na koniec 2024 roku była to kwota 45,02 mld PLN).

Wydatki w części 29 „Obrona narodowa”

Największy udział w zaplanowanych nakładach na obronność mają wydatki zapisane w części 29 budżetu „Obrona narodowa”. W br. na ten cel zamierza się przeznaczyć 123,5 mld PLN. Jest to kwota o 6,0 mld PLN (5,1%) wyższa niż w planie na 2024 rok. Główne kategorie nakładów, to jest: wydatki bieżące, wydatki majątkowe, świadczenia na rzecz osób fizycznych oraz dotacje i subwencje, zostaną omówione w kolejnych podrozdziałach.

Wydatki bieżące

Na wydatki bieżące w 2025 roku zamierza się przeznaczyć 38,9% łącznych nakładów zaplanowanych w części 29 budżetu „Obrona narodowa”. Ma to być kwota 48,02 mld PLN, o 3,08 mld PLN (6,9%) wyższa niż rok wcześniej.

Najwyższą pozycją wydatków bieżących będą koszty osobowe, tj. uposażenia żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy oraz świadczenia pieniężne relacjonowane do uposażeń oraz wynagrodzenia pracowników cywilnych wraz z pochodnymi, na które zarezerwowano 24,753 mld PLN (w ramach §4010–4070 i §4090–4170), co jest kwotą wyższą o 3,211 mld PLN niż w 2024 roku (wzrost o 14,9%). To rezultat planowanego podniesienia liczebności wojska oraz zaplanowanych podwyżek uposażeń żołnierzy i wynagrodzeń cywilnych pracowników MON na średnim poziomie 5%, czyli w praktyce jedynie rekompensującym ubiegłoroczny wzrost cen.

W br. zakłada się utrzymanie do 150 000 etatów żołnierzy zawodowych (w odniesieniu do 2024 roku będzie to wzrost o 14 537 etatów), w tym m.in.: 71 714 w Wojskach Lądowych, 21 980 w Siłach Powietrznych, 8240 w Marynarce Wojennej, 5850 w Wojskach Obrony Terytorialnej, 3872 w Żandarmerii Wojskowej, 4110 w Wojskach Specjalnych, 17 645 w jednostkach odpowiadających za zabezpieczenie wojsk (logistyce), 3283 w jednostkach odpowiadających za cyberbezpieczeństwo.

Ponadto, w br. planuje się finansowanie do: 3521 etatów funkcjonariuszy, w tym 2374 SKW i 1147 SWW (wzrost o 200 etatów w SKW), 35 000 żołnierzy Dobrowolnej Zasadniczej Służby Wojskowej (DZSW, wzrost o 5000 etatów), 44 000 żołnierzy pełniących Terytorialną Służbę Wojskową (TSW, wzrost o 3000), 8028 żołnierzy zawodowych w okresie kształcenia (wzrost o 1061), 4700 żołnierzy DZSW na potrzeby kształcenia (wzrost o 150), 30 000 żołnierzy aktywnej rezerwy (wzrost o 10 000), 5000 żołnierzy aktywnej i pasywnej rezerwy w ramach odbywania ćwiczeń wojskowych oraz 57 143 pracowników wojska (wzrost o 585 etatów). Licząc łącznie etaty: żołnierzy zawodowych, DZSW, TSW i żołnierzy w trakcie kształcenia, ich liczba w 2024 roku w porównaniu do stanu planowanego w ubiegłym roku ma wzrosnąć aż o 23 748, do poziomu 241 728 (w 2024 roku 217 980). Realnie liczebność żołnierzy Wojska Polskiego na dzień 1 lutego 2025 roku przedstawiała się następująco: ok. 143 000 żołnierzy zawodowych, ok. 5500 żołnierzy zawodowych w trakcie kształcenia, ok. 35 000 żołnierzy TSW, ok. 17 000 żołnierzy DZSZ, ok. 3000 żołnierzy DZSW na potrzeby kształcenia i ok. 1600 żołnierzy aktywnej rezerwy. Razem 205 590 żołnierzy.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 4/2025