I Mistrzostwa Wojsk Lotniczych...

Jedną z wyższych i finalnych form szkolenia lotniczego, oprócz szkoleń taktycznych i ćwiczeń z wojskami (manewrów), było i jest współzawodnictwo. Specjalistyczna rywalizacja personelu latającego ma odległe i bogate tradycje. W lotnictwie polskim już w okresie międzywojennym ta forma szkolenia znalazła swoje zastosowanie. Pierwsze wzmianki o jej wprowadzeniu zanotowano w końcu lat dwudziestych ubiegłego wieku. Początkowo organizowano zawody lotnicze na szczeblu pułków. I tak w 1929 r. w 1. Pułku Lotniczym w dniach od 9 do 13 października zorganizowano zawody w formie pięcioboju lotniczego, podczas którego rozegrano następujące konkurencje: lądowanie na wyznaczony punkt, strącanie baloników, akrobacja (wyższy pilotaż), walka powietrzna i lot na pułap. Oprócz współzawodnictwa personelu latającego organizowano także jedną konkurencję dla personelu zabezpieczającego: przygotowanie samolotów do startu alarmowego. Wszystkie wymienione konkurencje kształciły personel jednostek do osiągnięcia jak najlepszego przygotowania do działań bojowych. Zawody takie zwane także mistrzostwami rozgrywano corocznie. Nieco później tę formę szkolenia zastosowano we wszystkich głównych rodzajach lotnictwa: myśliwskim, bombowym i rozpoznawczym. Należy przy tym zaznaczyć, że w 1929 r. po raz pierwszy polscy piloci wojskowi wzięli udział w międzynarodowych zawodach lotniczych lotnictwa myśliwskiego rozegranych w dniach 29 sierpnia – 12 września w Bukareszcie. W pierwszej połowie lat trzydziestych, po śmierci płk. pil. Stanisława Jasińskiego (1891-1932) – Dowódcy 3. Grupy Aeronautycznej w Krakowie, dla uczczenia jego pamięci Ministerstwo Spraw Wojskowych ufundowano puchar jego imienia, który miał być wręczany najlepszym pilotom startującym w Centralnych Zawodach Lotnictwa Myśliwskiego. Pierwsze takie zawody o zmienionym regulaminie zorganizował Departament Aeronautyki Ministerstwa Spraw Wojskowych w październiku 1935 r. na lotnisku w Grudziądzu. Wszyscy zawodnicy mieli startować na najnowszym wówczas samolocie myśliwskim PZL-7. Każdy dywizjon myśliwski był zobowiązany do wystawienia trzech pilotów wybranych przez specjalną komisję na drodze losowania. Zarówno sprzęt, jak i kwalifikacja zawodników były całkowitą nowością. Piloci zawodnicy byli poddani trzem konkurencjom:

• strzelanie powietrzne do holowanego rękawa (dwa naloty na cel z zapasem 30 nabojów, po 15 sztuk na każdy karabin maszynowy);
• walka powietrzna (cztery walki powietrzne, każda po 4 minuty z losowo wybranym przeciwnikiem);
• sprawdzian umiejętności pilotażowych (lądowanie na wyznaczony punkt z wyłączonym gazem, lądowanie w warunkach polowych i akrobacja powietrzna składająca się z dwóch wiązanek figur).

W 1935 r. zwyciężyli piloci reprezentujący III/2 dywizjon z 2. Pułku Lotniczego w Krakowie, w składzie: plut. pil. Karol Pniak, por. pil. Antoni Wczelik i plut. pil. Antoni Macek. W 1936 r. na zawodach piloci startowali już na nowszych myśliwcach PZL-11. Należy nadmienić, że w latach 1935, 1936 i 1937 zwyciężali piloci z krakowskiego 2. Pułku Lotniczego, w 1936 r. por. Walerian Jasionowski, ppor. pil. Piotr Ozyra i plut. Leopold Flanek, natomiast w 1937 r. piloci: por. Władysław Nowak, ppor. Antoni Ostowicz i kpr. Jan Kremski, zdobywając tym samym na własność Puchar im. śp. płk. pil. Stanisława Jasińskiego. Ostatnie Centralne Zawody Lotnictwa Myśliwskiego odbyły się w listopadzie 1938 r., w których zwyciężyła ekipa z III/5 dywizjonu 5. Pułku Lotniczego stacjonującego w Lidzie, zdobywając nowy puchar ufundowany przez Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego.

W okresie powojennym powrócono do tej sprawdzonej formy szkolenia. W 1949 r. w Wojskach Lotniczych wprowadzono nowy element szkolenia lotniczego. Polegał on na tym, że na okres letni (15 maja – 15 sierpnia) przebazowywano jednostki lotnicze na lotniska polowe, co w znacznym stopniu zbliżało je do warunków bojowych. Zwiększono także nacisk na współdziałanie lotnictwa z innymi rodzajami sił zbrojnych. Zaplanowano, że podsumowaniem takiego letniego okresu szkolenia na szczeblu Wojsk Lotniczych będą zawody lotnicze obejmujące trzy podstawowe rodzaje lotnictwa: myśliwskie, szturmowe i bombowe. Każdy pułk mógł wystawić do zawodów po cztery najlepiej wyszkolone załogi. Oprócz jednostek liniowych w zawodach brały udział załogi z Oficerskiej Szkoły Lotniczej z Dęblina. Konkurencje były dostosowane do poszczególnych rodzajów lotnictwa i obejmowały m.in. walkę powietrzną, strzelanie do holowanego rękawa, bombardowanie. Zawody rozegrano w październiku 1949 r.W lotnictwie myśliwskim tytuł mistrza wywalczył kpt. pil. Kazimierz Tanana z 2. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego z Krakowa. Najlepszym pilotem lotnictwa szturmowegozostał por. Tadeusz Giętkowski z 4. Pułku Lotnictwa Szturmowego z Modlina. Natomiast w lotnictwie bombowym mistrzem okazała się załoga pod dowództwem por. pil. Zygmunta Ostrowskiego z nawigatorem por. Franciszkiem Zyziakiem i strzelcem-radiotelegrafistą plut. Kazimierzem Lubawskim, reprezentująca 7. Samodzielny Pułk Lotniczy Bombowców Nurkujących z Poznania-Ławicy.