20-lecie gdyńskiej Brygady Lotnictwa MW

Jarosław Ciślak

20-lecie gdyńskiej Brygady Lotnictwa MW

Polskie lotnictwo morskie liczy sobie już 94 lata. Ostatnie 20 to już historia Brygady Lotnictwa Marynarki Wojennej. Ten związek taktyczny skupia w sobie wszystkie samoloty i śmigłowce stacjonujące na trzech lotniskach – w Gdyni Babich Dołach, Siemirowicach i Darłowie. W czasie funkcjonowania Brygady łącznie eksploatowano 71 samolotów oraz 41 śmigłowców.

W połowie lat 80. XX w. kryzys sprzętowy polskiego lotnictwa wojskowego najgłębiej dotknął lotnictwo morskie. O ile w tamtych latach Wojska Lotnicze otrzymały ponad 100 samolotów myśliwsko-bombowych Su-22, a Wojska Obrony Powietrznej Kraju 72 samoloty myśliwskie MiG-21bis i do tego zaczęły przygotowywać się do wprowadzania maszyn nowej generacji MiG-29, to w lotnictwie morskim panował zastój. Pod koniec 1986 r. Szefostwu Lotnictwa MW (będącego częścią Dowództwa MW) podlegały następujące jednostki:

• 7. Pułk Lotnictwa Myśliwsko-Bombowego MW w Siemirowicach z 39 samolotami myśliwsko-szturmowymi Lim-6bis, 7 szkolno-bojowymi SBLim-2, 3 szkolno- -treningowymi TS-11 Iskra oraz 1 transportowym An-2;
• 15. Eskadra Lotnictwa Rozpoznawczego MW w Siemirowicach z 9 samolotami rozpoznawczymi SBLim-2A i 2 samolotami SBLim-2, 2 szkolno-treningowymi TS-11 oraz 1 transportowym An-2;
• 16. Pułk Lotnictwa Specjalnego MW w Darłowie z 11 śmigłowcami ZOP Mi-14PŁ, 4 ratowniczymi Mi-14PS, 6 samolotami An-2 i 9 śmigłowcami ratowniczymi Mi-2RM;
• 18. Eskadra Lotnictwa Łącznikowego MW w Gdyni Babich Dołach z 2 samolotami szkolno-treningowymi TS-11, 5 samolotami An-2, 7 śmigłowcami ratowniczymi Mi-2RM, 1 śmigłowcem dowodzenia Mi-2D oraz 2 transportowymi Mi-2T.

Ówczesne lotnictwo morskie było rozbudowane organizacyjnie (2 pułki i 2 eskadry) i sprzętowo, lecz większość statków powietrznych była już przestarzałych. Nowe i stosunkowo nowoczesne były wtedy praktycznie tylko śmigłowce Mi-14. Już w czerwcu 1983 r. ówczesny dowódca Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron UW rekomendował, aby polskie lotnictwo morskie do końca 1985 zakupiło dla 7. Pułku – 20 samolotów myśliwsko- bombowych Su-22M4, a w latach 1986-1990 kolejnych 16 tego typu (tak by w pełni ukompletować 36-samolotowy pułk) oraz dla 15. Eskadry – 10 samolotów myśliwsko-rozpoznawczych Su-22M4R (oznaczenie z 1983 r.). Sytuacja gospodarcza tamtych lat i pozyskanie ponad 100 Su-22 dla Wojsk Lotniczych przekreśliły realność tych rekomendacji. W tej sytuacji szef Sztabu Generalnego WP swoim zarządzeniem nr 062/Org. z 23.11.1987 r., a w ślad za nim dowódca MW rozkazem nr 0182 z 24.12.1987 polecił wycofać z eksploatacji do 31.12.1987 jedną eskadrę samolotów Lim-6, a pozostałe dwie w nie wyposażone do 30.06.1988 r. Równocześnie do 30.06.1988 rozformowano 16. Pułk Lotnictwa Specjalnego MW w Darłowie i 15. Eskadrę Lotnictwa Rozpoznawczego MW w Siemirowicach. Cały sprzęt ich lotniczy zorganizowano w 7. Pułk Lotnictwa Specjalnego MW, który powstał z przeformowanego 7. Pułku Lotnictwa Myśliwsko- -Bombowego MW.

W ten sposób zmiany polityczne w Polsce i rozwiązanie UW lotnictwo morskie zastało w organizacji jednego pułku i jednej eskadry. Pojawiły się pierwsze egzemplarze nowych statków powietrznych. W PZL Mielec rozpoczęto licencyjną produkcję samolotów transportowych An-28 przeznaczonych głównie na eksport do ZSRR. Lotnictwo MW jako pierwsze w całych Siłach Zbrojnych w 1988 r. zakupiło dwa samoloty tego typu (0404 i 0405). W WSK PZL Świdnik przy współpracy z ZSRR zaprojektowano i wdrożono do produkcji śmigłowce W-3 Sokół. Również i w tym przypadku lotnictwo MW było prekursorem wojskowych zakupów. W 1989 r. pozyskano dwa pierwsze śmigłowce (0209 i 0304). Pod koniec 1989 r. lotnictwo MW składało się z:

• 7. Pułku Lotnictwa Specjalnego MW w Siemirowicach i Darłowie z 11 śmigłowcami Mi-14PŁ, 2 śmigłowcami Mi-14PS, 9 śmigłowcami Mi-2RM oraz 9 samolotami An-2, 10 samolotami SBLim-2A, 10 samolotami SBLim-2 i 3 samolotami TS-11 Iskra;
• 18. Eskadry Lotnictwa Łącznikowego MW w Gdyni Babich Dołach z 2 samolotami An-28, 3 samolotami An-2, 1 samolotem TS-11, 2 śmigłowcami W-3 Sokół, 6 śmigłowcami Mi-2RM, 1 śmigłowcem Mi-2D i 2 śmigłowcami Mi-2T.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 7-8/2014