55 lat Jacht Klubu Marynarki Wojennej „Kotwica"

Edward Kinas

55 lat Jacht Klubu Marynarki Wojennej

„Kotwica"

W bieżącym roku przypadają 80. rocznica Oficerskiego Yacht Klubu RP – Oddział Morski w Gdyni i 55. Jacht Klubu Marynarki Wojennej „Kotwica”, kontynuatora tradycji Jacht Klubu Morskiego „Kotwica” oraz przedwojennego Oficerskiego Yacht Klubu RP – Oddział Morski. W nawiązaniu do dat historycznych 1933 i 1958 r. przedstawiamy w skrótowej formie historię żeglarstwa w Polskiej Marynarce Wojennej.

28 listopada 1918 r., naczelnik państwa Józef Piłsudski ustanowił Marynarkę Polską. Z flot zaborców powrócili wykwalifikowani marynarze i żeglarze. Mieli oni świadomość przyszłego rozwoju Polski na morzu, m.in. poprzez entuzjazm młodości w żegludze pod żaglami. W sierpniu 1918 r. do kraju przybył Kazimierz Porębski, kontradmirał floty carskiej, który od 1919 do 1922 r. pełnił obowiązki Szefa Departamentu dla Spraw Morskich, a od 1922 do 1925 Szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Z jego inicjatywy 1 października 1918 r. powstało Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi „Bandera Polska”, kolebka Ligi Morskiej i Rzecznej oraz innych organizacji związanych z wodą i żaglami. W 1919 r. w Warszawie założono Wojskowy Klub Wioślarski z sekcją żeglarską. Mikołaj Osiński, Edward Bryzemejster, Ludwik Szwykowski i Antoni Aleksandrowicz byli pierwszymi jego żeglarzami.

„Bandera Polska” przekształcona w 1919 r. w Ligę Żeglugi Polskiej, 23 lipca 1922 zorganizowała koło Gdyni na Zatoce Gdańskiej wielką imprezę propagującą morze. Pierwsze regaty morskie w Gdyni odbyły się 5 sierpnia następnego roku. Na zatoce było 80 jednostek, w tym 13 jachtów balastowo-kilowych, z czego 6 z Wojskowego Klubu Wioślarskiego z Warszawy. Pod koniec 1925 r. Wojskowy Klub Wioślarski zmienił nazwę na Wojskowy Yacht Klub Sportów Wodnych, a sekcja żeglarska używała nazwy Wojskowy Yacht Klub. W 1930 r. funkcję Komandora WYK objął gen. Mariusz Zaruski. Ukierunkował on Klub na morze, był inicjatorem powołania oddziału w Gdyni, pododdziału w Pucku i bazy na Helu. Współdziałał w reorganizacji WYKSW i przemianowaniu go na Oficerski Yacht Klub RP. 15 grudnia 1931 r. Wojskowy Klub Sportów Wodnych zmienił nazwę na Oficerski Yacht Klub Rzeczypospolitej, w skrócie OYK RP. Komandorem Klubu został ppłk Władysław Spałek, wicekomandorem ds. żeglarstwa gen. Mariusz Zaruski, a marsz. Józef Piłsudski przyjął godność Komandora Honorowego Klubu. Zaruski ukierunkował swoje działania na szkolenie żeglarskie i powiększenie flotylli jachtów morskich OYK. Był generalnym instruktorem i kierownikiem powstałego w 1930 r. w Jastarni Ośrodka Morskiego, w którym instruktorami byli delegowani oficerowie i podoficerowie Marynarki Wojennej.

3 listopada 1932 r. Minister Spraw Wojskowych marsz. Piłsudski Rozkazem MSW poz. 142 zatwierdził Banderę Oficerskiego Yacht Klubu RP (Bandera Marynarki Wojennej z godłem Klubu). W 1932 r. flotyllę morską OYK-u zapoczątkował kecz Nahort, jacht stalowy o długości 13 m, o wyporności 13 t, który podnosił 115 m 2 żagla. Kolejnymi jachtami były slupy Chochlik, Wodnik i Śmigły. Powstanie OYK w Warszawie początkowo nie spotkało się z zainteresowaniem w MW. Oficerowie żeglarze należeli do Oddziału Morskiego Yacht Klubu Polski, który działał w Gdyni od 1 marca 1928 r. Komandorem Klubu od 1930 r. był kmdr Józef Unrug, późniejszy kontradmirał, dowódca floty. Znaczną część Oddziału Morskiego tworzyli oficerowie MW, natomiast OYK RP w Warszawie stanowili w większości oficerowie wojsk lądowych. Pod koniec 1932 r. ruch młodych oficerów MW zyskał akceptację Dowództwa Floty utworzenia swego Klubu.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 7-8/2013