Airshow China 2010
Piotr Butowski
Airshow China 2010
Uzbrojenie lotnicze i bezzałogowce
W ubiegłym miesiącu przedstawiliśmy nowości wystawy Airshow China 2010, dotyczące samolotów i śmigłowców. Dzisiaj o najciekawszym z tego, co można było zobaczyć wewnątrz pawilonów: o lotniczych środkach bojowych oraz o bezzałogowych aparatach latających. Warto przy tym pamiętać, że niemal wszystko, co pokazano w Zhuhai (16–21 listopada) jest przeznaczone na eksport. Niektóre z typów sprzętu są robione wyłącznie na eksport, to jest nie mają odpowiedników w chińskich siłach zbrojnych.
![](files/artykuly/lotnictwo/98_lotnictwo_2011_02_03/2.jpg)
W Zhuhai pokazano, niestety, tylko te kierowane pociski rakietowe „powietrzepowietrze”, jakie już dobrze znaliśmy: rakiety małego zasięgu PL-5E-II i PL-9C (podobne do amerykańskiego Sidewindera) oraz rakietę średniego zasięgu SD-10A (to eksportowe oznaczenie chińskiej rakiety PL-12). Wraz z rakietami podano podstawowe informacje o nich, które zebrałem w tabeli. Rakieta PL-12 jest obecnie podstawowym chińskim kierowanym pociskiem rakietowym „powietrze-powietrze” średniego zasięgu wyposażonym w aktywną radiolokacyjną głowicę samonaprowadzającą się (w pierwszej fazie lotu rakieta leci kierowana przez bezwładnościowy układ nawigacyjny korygowany komendami radiowymi) i ma charakterystyki i możliwości bojowe bliskie do rosyjskiej rakiety R-77 RWW-AE i amerykańskiej AIM-120 AMRAAM. Do prac nad tą rakietą akademia Luoyang Electro-Optical Technology Development Center (LOEC) w Luoyang przystąpiła w 1997 r.; w sierpniu 2005 r. po serii udanych badań przyjęto ją do uzbrojenia Sił Powietrznych Chin. Prawdopodobnie jej aktywna radiolokacyjna głowica samonaprowadzająca się, a także radiolinia zostały skopiowane z rosyjskiej rakiety R-77 RWW-AE (kupionej przez Chińczyków wraz z samolotami myśliwsko-bombowymi Su-30MKK). Podobno obecna wersja produkcyjna rakiety (PL-12A?) ma ulepszoną radiolokacyjną głowicę aktywno-pasywną. Kilka tygodni po wystawie, w związku z oblotem nowego myśliwca wykonanego w technologii utrudnionej wykrywalności J-20 w internecie wypłynęła tablica przedstawiająca rozwój chińskich kierowanych pocisków rakietowych „powietrze–powietrze”. Oprócz znanych uprzednio, jest w niej kilka nowych wersji i typów rakiet. Według tabeli, w 2006 r. ruszyły prace nad trzema kolejnymi wersjami rakiety PL-12: ulepszoną PL-12B (wprowadzone zmiany nie są znane), wersją PL-12C przeznaczoną do przenoszenia w wewnętrznej komorze uzbrojenia myśliwca i mającą składane stery oraz wersją dalekiego zasięgu PL-12D z dodatkowym silnikiem strumieniowym z jednym lub dwoma wlotami powietrza (nie da się tego powiedzieć na pewno), na podobieństwo zachodnioeuropejskiego Meteora. Jeszcze jedna rakieta w tabeli to PL-21, większa, ale podobna do PL-12D i również napędzana przez kombinowany silnik rakietowo- strumieniowy. Są przy niej lata 2006– 2012. Jedyna zewnętrzna różnica to cztery niewielkie destabilizatory z przodu kadłuba rakiety. PL-21 będzie rakietą dalekiego zasięgu dla myśliwców chińskich. Podobno pierwszy testowy start rakiety z ziemi wykonano w marcu 2010 r. Wreszcie na koniec, w tabeli jest także nowy kierowany pocisk rakietowy „powietrze– powietrze” małego zasięgu PL-10, również z latami 2006–2010, co prawdopodobnie oznacza termin rozpoczęcia i zakończenia prac konstrukcyjnych. Podobno pierwszy testowy start PL-10 z ziemi nastąpił w listopadzie 2008 r. Ma ona kształt niezwykle podobny do południowoafrykańskiej rakiety A-Darter z czterema statecznikami w tylnej części kadłuba oraz sterami gazowymi. Znane są dwa rysunki PL-10, na nowszym z nich ma ona także cztery długie i wąskie stateczniki ciągnące się wzdłuż kadłuba, podobnie jak w Iris-T lub MICA. Rakieta PL-10 ma matrycową głowicę samonaprowadzającą się na podczerwień. Jest bardzo prawdopodobne, że głowicę dla rakiety PL-10 robi ukraińskie biuro konstrukcyjne Arsenał: wiadomo, że w październiku 2010 r. Arsenał podpisał z Chinami umowę o współpracy, a takie urządzenia to specjalność tej firmy.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 2-3/2011