Aéronavale. Francuskie lotnictwo morskie
Tomasz Kwasek
Lotnictwo francuskiej marynarki wojennej (Marine Nationale), podobnie jak formacje lotnicze pozostałych francuskich rodzajów sił zbrojnych, przechodzi w ostatnich latach zmiany spowodowane pogorszeniem się sytuacji na świecie. Efektem analizy zmian w środowisku bezpieczeństwa jest opublikowany w grudniu 2017 roku Strategiczny Przegląd Obrony i Bezpieczeństwa Narodowego (Revue stratégique de défense et de sécurité nationale), wskazujący kierunki rozwoju sił zbrojnych. Na jego bazie opracowano nową Ustawę o programowaniu wojskowym na lata 2019 do 2025 – LPM 2019–2025 (Loi de Programmation militaire pour les années 2019 à 2025), przyjętą przez francuski parlament w czerwcu 2018 roku, w której ujęto problematykę rozwoju poszczególnych komponentów francuskiej marynarki wojennej. Modernizacja techniczna komponentu lotniczego, czyli morskich sił lotniczych (Force Maritime de l'aéronautique lub Aéronautique Navale, skrótowo Aéronavale), ma doprowadzić do odnowienia parku statków powietrznych w ciągu nadchodzącej dekady.
Rafale
Po wycofaniu w lipcu 2016 roku ostatnich samolotów Dassault Super-Étendard Modernisé jedynymi obecnie maszynami bojowymi francuskiego lotnictwa morskiego są jednomiejscowe pokładowe myśliwce wielozadaniowe Dassault Rafale M. Zgodnie z ustaleniami budżetowymi z sierpnia 2010 roku na rok następny i prognozami na kolejne lata francuska marynarka wojenna miała otrzymać 48 maszyn tego typu. Do połowy 2019 roku Aéronavale odebrała łącznie 46 samolotów Rafale M, wyprodukowanych w ramach czterech serii odpowiadających określonym standardom wyposażenia: F1 (10 egz.) w latach 1999–2001, F2 (16 egz.) w latach 2003–2008, F3 (12 egz.) w latach 2009–2013 oraz F3-04T (8 egz.) w latach 2013–2018. W trakcie eksploatacji utracono cztery samoloty, w połowie 2019 roku flota dysponowała więc 42 egzemplarzami Rafale M. Stanowiły one wyposażenie trzech jednostek: Flottille 11F, Flotille 12F i Flotille 17F. Zgodnie z założeniami dwie z nich wystawiają maszyny dla grupy lotnictwa zaokrętowanego GAé (Groupe aérien embarqué) jedynego francuskiego lotniskowca Charles de Gaulle, trzeciej natomiast stanowią rezerwę oraz realizują zadania szkoleniowe z baz lądowych.
Samoloty pierwszej serii, zbudowane w standardzie F1 i wycofane od 2009 r. z eksploatacji, zostały zmodernizowane do standardu F3 w latach 2014–2018. Modyfikacje do nowych standardów są wynikiem ciągłego doskonalenia konstrukcji samolotu oraz wprowadzania do eksploatacji nowych urządzeń i oprogramowania systemów pokładowych. Zgodnie z umową z marca 2014 r. pomiędzy dyrekcją generalną do spraw uzbrojenia DGA a producentem maszyn, koncernem Dassault Aviation, wszystkie Rafale, w tym maszyny marynarki wojennej, wyprodukowane lub doprowadzone do standardu F3, zostaną zmodernizowane do wersji F3-R. Pierwszy samolot został oficjalnie odebrany przez Aéronavale w grudniu 2018 r., a cały proces ma potrwać do 2024 r. Zmiany obejmują przede wszystkim oprogramowanie systemów awioniki płatowca, w tym stacji radiolokacyjnej Thales RBE2-AA i systemu walki elektronicznej Thales SPECTRA (Système de Protection et d'Évitement des Conduites de Tir du Rafale). Maszyny mają mieć układ automatycznego omijania przeszkód Thales, nowe łącze danych DLP w standardzie Link-16, system swój-obcy Thales TSC 2510, w systemie nawigacji zamontowano moduł przeciwzakłóceniowy dla odbiornika satelitarnego. Wprowadzono nowy zasobnik tankowania Zodiac NARANG (Nacelle de ravitaillement nouvelle génération), umożliwiający samolotom Rafale M pełnienie funkcji latającego zbiornikowca, a także zasobnik obserwacyjno-celowniczy Thales TALIOS (TArgeting Long Range Identification Optronic System). Maszyny będą mogły przenosić pociski powietrze–powietrze MBDA Meteor na węzłach podkadłubowych i nowe wersje bomb kierowanych Safran AASM (Armement Air-Sol Modulaire) Hammer, w tym wagomiaru 1000 kg.
Zgodnie z ustaleniami pomiędzy DGA a producentem maszyn w latach 2021–2023 koncern Dassault Aviation ma wyprodukować serię 28 myśliwców Rafale – będzie to piąta transza produkcyjna dla rodzimych sił zbrojnych. Ustawa o programowaniu wojskowym na lata od 2019 do 2025 wskazuje, że w końcu okresu jej obowiązywania lotnictwo morskie ma dysponować łącznie 42 operacyjnymi samolotami Rafale M oraz jedną maszyną tego typu przeznaczoną do testów. Oznacza to prawdopodobnie, że planowana dostawa obejmie tylko jedną maszynę w tej wersji dla lotnictwa morskiego w 2021 r. Komponent lotniczy floty będzie dysponował 10 nowymi zasobnikami obserwacyjno-celowniczymi TALIOS oraz 16 zasobnikami do tankowania w powietrzu NARANG.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2019