Airbus Military
Paweł Bondaryk
Airbus Military
– europejski producent wojskowych transportowców
Korzenie powstałej w 2009 r. firmy Airbus Military sięgają lat dwudziestych ubiegłego wieku, kiedy to w Getafe została założona hiszpańska firma Construcciones Aeronáuticas SA (CASA). W zakładach firmy na terenie całego kraju powstawały przez kilkadziesiąt lat kolejne generacje statków powietrznych, od pierwszych licencyjnych Breguet XIX i Dornier Wal, przez budowane w okresie wojny domowej Polikarpow I-15, a następnie Bucker Jungmann (555 egzemplarzy), Heinkl He 111 i Junkers Ju 52.
Pod koniec lat czterdziestych zbudowano pierwszy dwusilnikowy samolot transportowy własnej konstrukcji – C201 Alcotan, mogący zabrać 10 pasażerów i 1 tonę ładunku, używany jedynie przez hiszpańskie siły powietrzne w liczbie 11 egzemplarzy. Kilka lat później powstały większe pasażerskie C202 Halcon (10 sztuk), a następnie C207 Azor (22 sztuki) z silnikami Bristol Hercules. Te ostatnie były ówcześnie całkiem solidnymi średnimi samolotami transportowymi, mogącymi przewieźć ponad 30 pasażerów na odległość 2000 km; ostatnie dotrwały w aktywnej służbie w hiszpańskim lotnictwie wojskowym do lat osiemdziesiątych. Wymienione konstrukcje były jednak z różnych przyczyn użytkowane jedynie w Hiszpanii. Pierwszymi samolotami CASA, które odniosły światowy sukces, zostały zaprojektowane w latach siedemdziesiątych turbośmigłowe C212 Aviocar. Niewielkie dwusilnikowe maszyny o własnościach krótkiego startu i lądowania, mogące przewieźć 25 pasażerów lub 3 tony ładunku sprawdziły się w użytkowaniu na całym świecie, zwłaszcza w trudno dostępnych rejonach Ameryki Południowej i Afryki. Z czasem zakłady CASA zdobyły doświadczenie w kooperacji międzynarodowej i budowie coraz szerszej gamy konstrukcji, jak choćby używanych do dziś odrzutowych samolotów szkolno-treningowych C101 Aviojet, czy licencyjnych odmian naddźwiękowych myśliwców Northrop F-5. Zaprojektowany w latach osiemdziesiątych wspólnie z indonezyjską firmą IPTN transportowy i pasażerski samolot CN235 był ponownie sukcesem producenta (powstało ponad 250 egzemplarzy) egzemplarzy) i jest produkowany do dziś. Jego większa odmiana oznaczona C295 od początku XXI wieku powoli zdobywa popularność wśród operatorów wojskowych z całego świata; jest to również intensywnie eksploatowany podstawowy samolot transportowy naszych Sił Powietrznych.
CASA dołącza do EADS
W 1999 r. w ramach konsolidacji europejskiego przemysłu lotniczego CASA stała się hiszpańską częścią koncernu EADS, mającą specjalizować się w lekkich i średnich samolotach transportowych dla użytkowników wojskowych jako Military Transport Aircraft Division. Pod koniec 2008 r. zarząd EADS zdecydował o integracji zachowujących do tej pory pewną niezależność oddziałów zajmujących się budową samolotów transportowych (MTAD i Airbus Military SL) w ramach korporacji Airbus Military, co zrealizowano wiosną 2009 r. Nowa struktura miała umożliwić lepsze wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zachowaniu wieloletnich doświadczeń konstrukcyjnych i produkcyjnych Airbusa do dalszego rozwoju korporacji. Działalność zatrudniającej obecnie ponad 5000 osób firmy koncentruje się na kilku dziedzinach: budowie lekkich i średnich samolotów transportowych (C212, CN235 i C295), ciężkich samolotów transportowych (A400M), konwersjach samolotów pasażerskich (A330 MRTT) oraz wsparciu użytkowników swoich produktów. Formalna siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w Madrycie, główne zakłady zaś rozmieszczono w Tuluzie, Sewilli (lotnisko San Pablo – linie montażu końcowego A400M i cała produkcja C212/CN235/C295) oraz Getafe (konwersje różnego typu płatowców w wielozadaniowe samoloty transportowo-tankujące, remonty i modernizacje). Elementy płatowców powstają również w fabrykach w Barajas, Tablada, Bahia de Cadiz, Illescas oraz w Warszawie (zewnętrzne części skrzydeł, rampy i drzwi C295). Airbus Military jest jedynym producentem na świecie oferującym różne typy maszyn o tak szerokich możliwościach: od przewożącego około 3 ton ładunku samolotu C212, przez CN235 o udźwigu 6 ton, C295 zabierający 9000 kg ładunku, aż do A400M dostosowanego do transportu 37 ton i wielozadaniowego A330MRTT o udźwigu 45 ton. Oprócz typowo wojskowych zastosowań, w ostatnich latach producent kładzie nacisk na promocję możliwości swoich maszyn w zakresie zastosowań „obywatelskich” z korzyścią dla ogółu społeczeństwa – transportu pomocy humanitarnej do miejsc dotkniętych klęskami żywiołowymi, zadań patrolowych i poszukiwawczo-ratowniczych. Jako przykład przedstawiany jest udział samolotów Airbus Military w pomocy dla Haiti po katastrofalnym trzęsieniu ziemi – w działaniach tych wykorzystywano trzy samoloty CN235 lotnictwa francuskiego, trzy CN235 straży przybrzeżnej USA, cztery brazylijskie C295M oraz jeden C295M meksykańskich sił morskich. Wiceprezes Airbusa ds. marketingu produktów wojskowych Peter Scoffham podkreślał podczas prezentacji w Sewilli dostosowanie obecnej oferty Airbus Military do szerokich potrzeb różnych użytkowników i unikalne zalety A400M. Nowy czterosilnikowiec z możliwością przewozu ponad 30 ton ładunków wpisuje się w rynkową lukę między użytkowanymi obecnie maszynami o udźwigu kilkunastu ton, a ciężkimi samolotami transportowymi jak C-17A Globemaster III czy An-124 Rusłan. Zasięg lotu nowej maszyny umożliwia jej przelot na odległość ponad 6000 km z ładunkiem o masie 20 ton, z kolei pułap 40000 stóp (12 400 m) i wysoka prędkość przelotowa zapewniają spokojny lot poza zasięgiem większości zjawisk atmosferycznych (turbulencje itp.).
CASA dołącza do EADS
W 1999 r. w ramach konsolidacji europejskiego przemysłu lotniczego CASA stała się hiszpańską częścią koncernu EADS, mającą specjalizować się w lekkich i średnich samolotach transportowych dla użytkowników wojskowych jako Military Transport Aircraft Division. Pod koniec 2008 r. zarząd EADS zdecydował o integracji zachowujących do tej pory pewną niezależność oddziałów zajmujących się budową samolotów transportowych (MTAD i Airbus Military SL) w ramach korporacji Airbus Military, co zrealizowano wiosną 2009 r. Nowa struktura miała umożliwić lepsze wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zachowaniu wieloletnich doświadczeń konstrukcyjnych i produkcyjnych Airbusa do dalszego rozwoju korporacji. Działalność zatrudniającej obecnie ponad 5000 osób firmy koncentruje się na kilku dziedzinach: budowie lekkich i średnich samolotów transportowych (C212, CN235 i C295), ciężkich samolotów transportowych (A400M), konwersjach samolotów pasażerskich (A330 MRTT) oraz wsparciu użytkowników swoich produktów. Formalna siedziba przedsiębiorstwa znajduje się w Madrycie, główne zakłady zaś rozmieszczono w Tuluzie, Sewilli (lotnisko San Pablo – linie montażu końcowego A400M i cała produkcja C212/CN235/C295) oraz Getafe (konwersje różnego typu płatowców w wielozadaniowe samoloty transportowo-tankujące, remonty i modernizacje). Elementy płatowców powstają również w fabrykach w Barajas, Tablada, Bahia de Cadiz, Illescas oraz w Warszawie (zewnętrzne części skrzydeł, rampy i drzwi C295). Airbus Military jest jedynym producentem na świecie oferującym różne typy maszyn o tak szerokich możliwościach: od przewożącego około 3 ton ładunku samolotu C212, przez CN235 o udźwigu 6 ton, C295 zabierający 9000 kg ładunku, aż do A400M dostosowanego do transportu 37 ton i wielozadaniowego A330MRTT o udźwigu 45 ton. Oprócz typowo wojskowych zastosowań, w ostatnich latach producent kładzie nacisk na promocję możliwości swoich maszyn w zakresie zastosowań „obywatelskich” z korzyścią dla ogółu społeczeństwa – transportu pomocy humanitarnej do miejsc dotkniętych klęskami żywiołowymi, zadań patrolowych i poszukiwawczo-ratowniczych. Jako przykład przedstawiany jest udział samolotów Airbus Military w pomocy dla Haiti po katastrofalnym trzęsieniu ziemi – w działaniach tych wykorzystywano trzy samoloty CN235 lotnictwa francuskiego, trzy CN235 straży przybrzeżnej USA, cztery brazylijskie C295M oraz jeden C295M meksykańskich sił morskich. Wiceprezes Airbusa ds. marketingu produktów wojskowych Peter Scoffham podkreślał podczas prezentacji w Sewilli dostosowanie obecnej oferty Airbus Military do szerokich potrzeb różnych użytkowników i unikalne zalety A400M. Nowy czterosilnikowiec z możliwością przewozu ponad 30 ton ładunków wpisuje się w rynkową lukę między użytkowanymi obecnie maszynami o udźwigu kilkunastu ton, a ciężkimi samolotami transportowymi jak C-17A Globemaster III czy An-124 Rusłan. Zasięg lotu nowej maszyny umożliwia jej przelot na odległość ponad 6000 km z ładunkiem o masie 20 ton, z kolei pułap 40000 stóp (12 400 m) i wysoka prędkość przelotowa zapewniają spokojny lot poza zasięgiem większości zjawisk atmosferycznych (turbulencje itp.).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 1/2011