Akagi

 


Krzysztof Zalewski


 

 

 

Japoński lotniskowiec Akagi

 

 

Lotniskowiec Akagi w okresie międzywojennym był symbolem japońskiej potęgi. Choć mniejszy niż amerykańskie Lexington i Saratoga był jak na ówczesne standardy okrętem wielkim. Swą sławę zawdzięcza jednak sukcesowi, jakim był zdradziecki atak na Pearl Harbor oraz tragicznej klęsce pod Midway.

 



Początek XX wieku stanowił okres wzmożonych zbrojeń morskich. Nie tylko nastąpił wówczas przełom jakościowy w budownictwie okrętowym, lecz w szybkim tempie rosła ilość zamawianych okrętów. W Stanach Zjednoczonych w sierpniu 1916 r. Kongres uchwalił program rozwoju US Navy, w myśl którego w ciągu trzech lat miano wybudować 10 pancerników, 6 krążowników liniowych i ponad 140 okrętów innych klas. Japonia aspirująca do roli mocarstwa nie mogła na to pozostać obojętna.

W Kraju Kwitnącej Wiśni do reformy i wzmocnienia floty przywiązywano dużą wagę. Począwszy od 1907 r. powstawały programy rozwoju Marynarki Wojennej, które jednak okazywały się zbyt ambitne i nie były realizowane. Dopiero nowy program rozwoju US Navy oraz wybuch I wojny światowej doprowadził do przyjęcia programu Hachi Kantai Kansei Keikaku zwanego potocznie „Flota 8-4”, który został uchwalony 14 czerwca 1917 r. Przewidywał on w czasie siedmiu lat obok budowy wielu innych okrętów wcielenie do marynarki ośmiu pancerników i czterech krążowników liniowych. Najpotężniejszymi okrętami japońskimi miały być krążowniki liniowe. Według projektu ich wyporność standardowa miała wynosić 40 000 ton, prędkość – 30 węzłów, a ich artyleria główna miała się składać z 10 dział 410 mm. Były to jedne z największych okrętów wojennych ówczesnego świata. W 1918 r. zaczęto gromadzić materiały oraz podjęto prace przygotowawcze do budowy dwóch pierwszych (z planowanych czterech) krążowników liniowych. Stępkę pod budowę pierwszego z nich – Akagi położono 6 grudnia 1920 r. w Morskim Arsenale w Kure. Dziesięć dni później w Morskim Arsenale w Jokosuka przystąpiono do budowy jednostki bliźniaczej – Amagi. W tym samym roku program rozbudowy floty 8-4został rozszerzony do 8-8. 22 listopada 1921 r. w stoczni Kawasaki w Kobe położono stępkę pod kolejną jednostkę tego typu – Atago, a w stoczni Mitsubishi w Nagasaki pod Takao (19 grudnia 1921 r.). Jednak do realizacji ambitnego programu 8-8 nie doszło. Kres zbrojeniom morskim położyła Konferencja Waszyngtońska. Układające się strony zdecydowały się przerwać wyścig zbrojeń morskich jednocześnie przyjmując ograniczenia w limicie tonażu w poszczególnych klasach okrętów. Decyzje waszyngtońskie położyły kres także licznie budowanym okrętom, które musiały trafić na złom. Nieliczne z nich, w tym i Akagi, zostały wytypowane do przebudowy na okręty stosunkowo nowej klasy – na lotniskowce. Stosowna decyzja zapadła podczas 46 sesji japońskiego parlamentu w marcu 1923 r.

Projektowanie i budowa
Wstrzymanie prac nad krążownikiem liniowym Akagi nastąpiło 5 lutego 1922 r., na dzień przed podpisaniem Traktatu Waszyngtońskiego. Wówczas to budowa Akagi była zaawansowana w 40%, w tym kadłub w 35%. W marcu 1923 r. przyjęto zmodyfikowany w myśl ustaleń waszyngtońskich program rozwoju floty, zakładający m.in. budowę dwóch dużych lotniskowców po 27 000 ts (Akagi i Amagi). Do prac nad Akagi powrócono już  9 listopada 1923 r., choć oficjalna decyzja zapadła dziesięć dni później. Nieco wcześniej, we wrześniu, Japonia przeżyła potężne trzęsienie ziemi. Jego efektem m.in. było poważne uszkodzenie kadłuba bliźniaczego Amagi. Okręt został skreślony z rejestru floty 14 kwietnia 1924 r., a jego miejsce zajął kadłub pancernika Kaga.

Przebudowa tak dużego okrętu jak Akagi na lotniskowiec przysporzyła Japończykom wielu problemów. Państwo to nie dysponując praktycznie żadnymi doświadczeniami w budowie okrętów tej klasy, do niedawna zamawiające swe ciężkie okręty w stoczniach zagranicznych stanęło przed nie lada wyzwaniem. Dlatego też mimo wielkości Akagi początkowo był traktowany jak jednostka doświadczalna. Przyjęte na nim rozwiązania miały być później wdrażane na lotniskowcu Kaga. Japonia dysponowała wówczas tylko lotniskowcem Hosho ukończonym w 1922 r., lecz był on prawie trzykrotnie mniejszy, a czas eksploatacji nie pozwolił na zdobycie większych doświadczeń. Konstruktorzy japońscy na czele z K. Fujimoto musieli podpierać się danymi wywiadu wojskowego, który zbierał informacje w sposób oficjalny – wizyta na lotniskowcu Furious podczas rewii koronacyjnej i tajny – wysyłając swych agentów jako kulisów bunkrujących ładunki na brytyjskich lotniskowcach na Dalekim Wschodzie. Zebrane informacje, oraz olbrzymia praca w postaci licznych doświadczeń z rozmieszczeniem hangarów, systemem wydalania spalin, rozmieszczenia uzbrojenia i układem pokładów lotniczych zaowocowały powstaniem konstrukcji niezwykle ciekawej, aczkolwiek niezbyt udanej.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 6/2011

Wróć

Koszyk
Facebook
Tweety uytkownika @NTWojskowa Twitter