„Aleja MiG-ów” 1952-1953 cz. III

Szymon Tetera

„Aleja MiG-ów” 1952-1953

(część III)

W dniach 13-24 stycznia 1953 r. jednostki 32. IAD osłaniającej dotychczas lotniska 64. IAK zostały przebazowane na lotniska położone bliżej granicy, skąd miały działać nad Koreą. 224. IAP ulokowano na lotnisku Dapu, natomiast 535. i 913. IAP na lotnisku Antung. Na zwolnione lotniska trafiły natomiast jednostki operującej dotychczas nad Koreą 133. IAD – na lotnisku Mukaden-Zachód ulokowano 147. GIAP i 415. IAP, a 726. IAP na lotnisku Anszan. Na dotychczas zajmowanych lotniskach pozostały natomiast pułki 216. IAD – 518. i 878. IAP na lotnisku Tatung-kao, a 676. IAP na lotnisku Dapu.

Styczeń
Do pierwszego starcia w 1953 r. doszło 2 stycznia, kiedy Lt William R. Bowman z 39. FIS zgłosił zestrzelenie jednego MiG-15. Strona sowiecka, która strat nie odnotowała, przyznała zwycięstwo pilotowi 224. IAP, ale i Amerykanie strat nie ponieśli.

7 stycznia zwycięstwo powietrzne uzyskał Capt. Charles C. Carr z 25. FIS i tyczyło się ono najpewniej samolotu lotnictwa chińskiego. Podobnie było 13 stycznia, kiedy triumfowali starsi oficerowie 4. FIW – Col. Royal N. Baker z 336. FIS oraz wspólnie Col. James K. Johnson i Lt Col. George L. Jones z 335. FIS. Chińczycy ze swojej strony odnotowali trzy strącenia, ale Amerykanie strat nie ponieśli.

Poważniejsze starcia miały miejsce 14 stycznia, kiedy piloci Sabre’ów uzyskali siedem zwycięstw powietrznych. W 4. FIW triumfowali Capt. Manuel Fernandez i Capt. Leonard Lilley z 334. FIS oraz Capt. Van Eisenhut, Capt. Jack Mass i Capt. Murray Winslow z 335. FIS. W 51. FIW swoje konta powiększyli Lt Robert Cooke i Lt Joseph McConnell z 39. FIS oraz wspólnie Capt. Charles Carr i Lt Fred Gray z 25. FIS. W walkach wzięli udział piloci sowieccy, którzy stoczyli kilka potyczek, i choć Amerykanie w nich strat nie ponieśli, zestrzelenie jednego Sabre zaliczono 518. IAP, a dwóch 224. IAP. Ten drugi pułk stracił jednak w walce dwa samoloty – por. Iliaszenko katapultował się, natomiast por. N. Sokołow zginął po tym, jak po wykonaniu awaryjnego lądowania na zamarzniętym jeziorze, pod jego maszyną załamał się lód.

15 stycznia sowieckie MiG-i przechwyciły formację Thunderjetów z 58. FBW, piloci z 726. IAP meldowali o strąceniu trzech takich maszyn (ppłk Cziż, por. Zacharow i por. Miszczenko) oraz uszkodzenie trzech kolejnych. Faktycznie został zestrzelony jedynie F-84G (51-1139) z 58. FBW, a jego pilot, Lt Roger Warren, trafił do niewoli. Prawdopodobnie padł on ofiarą Cziża, pilot zestrzelonego przez niego samolotu bowiem miał się katapultować. Ponadto 58. FBW stracił rozbitego w czasie lądowania F-84G (51-10411), który wcześniej wedle Amerykanów został uszkodzony przez artylerię przeciwlotniczą. Ze swojej strony Sowieci odnotowali śmierć por. W. Miszenki z 726. IAP, który został zestrzelony przez pilotującego F-86 Capt. Davida Davidsona z 334. FIS. W starciu z Sabre’ami 878. IAP odnotował uszkodzenie czterech samolotów przeciwnika i faktycznie F-86F (51-12950) z 51. FIW wrócił z uszkodzeniami, ale został naprawiony.

Następnego dnia jedno zwycięstwo powietrzne odniósł Lt Peter Frederick z 336. FIS. Strona sowiecka odnotowała starcie z udziałem 878. IAP, który bez strat własnych odnotował jedno zestrzelenie, które nie znajduje potwierdzenia w rzeczywistości. 17 stycznia w walce z samolotami chińskimi zestrzelenie zgłosił Capt. Vincent Stacy z 335. FIS, a 20 stycznia Capt. Richard J. Condrick z 39. FIS oraz służący w 25. FIS pilot USMC Capt. Robert Wade.

19 stycznia w czasie lądowania po awarii silnika rozbił swój samolot i odniósł obrażenia kpt. Andjuszenko z 578. IAP.

21 stycznia Amerykanie odnotowali aż siedem zestrzeleń. Capt. Dolphin D. Overton z 16. FIS zaliczył na swoje konto dwa ze nich. Ze składu 39. FIS po jednym zwycięstwie zaliczyli Col. John Mitchell i Lt Joseph McConnell. W 335. FIS triumfował Col. Royal N. Baker, a w 336. FIS Maj. Robinson Risner i Lt Frank Arbuckle. F-86E (51-2846) z 336. FIS wrócił uszkodzony odłamkami z nieprzyjacielskiego samolotu. W walce uczestniczył sowiecki 224. IAP, którego piloci odnotowali trzy zestrzelenia, kosztem uszkodzeń odniesionych przez dwie maszyny, tak więc większość samolotów, do których strzelali piloci USAF, musiało należeć do lotnictwa chińskiego.

Już dnia następnego Amerykanie po raz kolejny ciężko doświadczyli Chińczyków, zgłaszając w walkach przeciwko nim pięć zestrzeleń. Spośród pilotów 16. FIS dwa zwycięstwa odnotował Lt Col. Edwin Heller, a po jednym Capt. Dolphin Overton i Capt. Cecil G. Foster, z kolei w 39. FIS triumfował Lt William Bowman.

23 stycznia o zestrzeleniach meldowali Maj. Harold J. Herrick i Capt. Dolphin D. Overton III z 16. FIS oraz Lt Harold E. Fischer z 39. FIS. Nieprzyjacielskie myśliwce postrzelały jednak F-86E (52-2871) pilotowanego przez dowódcę 16. FIS, Lt. Col. Edwina L. Hellera (5 1 zwycięstwa w drugiej wojnie światowej i 3 1 w Korei). Po uratowaniu się za pomocą spadochronu trafił do chińskiej niewoli, w której przebywał do 1955 r. Pogromcą Hellera był por. Karpow z 913. IAP, który poraził przeciwnika długą serią oddaną z dużej odległości. Chwilę później sam został trafiony przez Sabre’a pilotowanego przez Fischera i po utracie kontroli nad samolotem musiał się z niego katapultować.

24 stycznia Amerykanie odnotowali cztery zwycięstwa w walce z Chińczykami. Ze składu 16. FIS dwa zestrzelenia odnotował Capt. Cecil Foster, a jedno Capt. Dolphin Overton. Kolejne zwycięstwo przypadło Lt. Haroldowi Fischerowi z 39. FIS. Strona sowiecka odnotowała jedynie katapultowanie się z powodu awarii silnika por. Zemcowa z 578. IAP.

25 stycznia uszkodzenia Sabre’ów ogniem prowadzonym z małej odległości odnotowali porucznicy Blinow i Maslejew z 535. IAP, przy czym po tym jak przechwycono amerykańską korespondencję o tym, że jeden z pilotów Sabre’ów katapultował się nad wodą, po kontroli filmów z fotokarabinów zestrzelenie przyznano Blinowowi. Utraconym samolotem był F-86F (51-2861), z którego – wedle Amerykanów po „zgaśnięciu silnika” – w rejonie wyspy Cho-do katapultował się Capt. Murray A. Winslow, który następnie został podjęty przez śmigłowiec.

Następnego dnia trzej piloci 913 IAP – mjr Kostenko, por. Szljapin i por. Puszczin – odnotowali zestrzelenie wspólnym ogniem jednego Sabre’a. Strąconym samolotem okazał się F-86E (51-2796) zestrzelony wedle oficjalnych danych USAF w walce czterech Sabre’ów przeciwko sześciu MiG-om. Samolot rozbił się w odwróconym locie, przy czym za zaginionego uznano Lt. Billa J. Stauffera z 336. FIS. Według wydanej w 2005 r. książki K. P. Werrella „Sabres over MiG Alley”, Stauffer został pomyłkowo zestrzelony przez innego Sabre’a, co potwierdził film z fotokarabinu. Pechowy „zwycięzca” został odesłany do Stanów Zjednoczonych.

27 stycznia w wyniku błędu nawigacyjnego popełnionego przez pilota 913. IAP w czasie awaryjnego lądowania w Chinach utracono jednego MiG-15. 28 stycznia w czasie powrotu z zadania bojowego w czasie awaryjnego lądowania z powodu braku paliwa swój samolot rozbił por. Senjutkin z 535. IAP, który odniósł obrażenia.

30 stycznia o zestrzeleniu Sabre’ów meldowali por. Mosin z 676. IAP oraz por. Antońcew z 878. IAP. Amerykanie jako „stratę operacyjną” odnotowali należącego do 39. FIS F-86E (51-12960), który rozbił się podczas startu. Sowieci strat nie ponieśli, ale zestrzelenie
myśliwca MiG-15 zgłosił Lt Joseph M. McConnell z 39. FIS. Z kolei Lt Raymond A. Kinsey z 335. FIS zestrzelił bombowiec Tu-2. McConnell powtórzył swój sukces dnia następnego, kiedy o zestrzeleniu meldował też pilot z 878. IAP, ale obie strony strat nie poniosły, choć nie można wykluczyć udziału w walce myśliwców chińskich.

W styczniu piloci 64. IAK odnotowali zestrzelenie w walkach dziennych 14 F-86 oraz 3 F-84, ale Amerykanie potwierdzili stratę w walkach powietrznych dwóch F-86 i jednego F-84, być może jednak Sowieci strącili także dwa kolejne F-86 uznane jako utracone z innych przyczyn. Straty 64. IAK były tego miesiąca niewielkie – w boju stracono cztery samoloty i dwóch pilotów, a kolejne cztery maszyny stracono w wypadkach. Piloci Sabre’ów ze swojej strony meldowali o zestrzeleniu 38 MiG-15 i 1 Tu-2. Większość z tych zwycięstw dotyczyła samolotów chińsko-północnokoreańskiej Połączonej Armii Lotniczej, która odnotowała 15 zestrzeleń za cenę 12 myśliwców MiG-15 i czterech poległych pilotów. Strona chińska potwierdziła też stratę pojedynczego Tu-2.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4/2013