Arado Ar 234 Blitz
Szymon Tetera
Odrzutowy samolot bombowy
Arado Ar 234 Blitz
W ostatnich miesiącach drugiej wojny światowej do wyposażenia niemieckiego, brytyjskiego i amerykańskiego lotnictwa wojskowego weszło kilka typów samolotów napędzanych turbinowymi silnikami odrzutowymi. Spośród nich wyróżniał się niemiecki Arado Ar 234 Blitz, który jako jedyny od początku powstawał z zamierzeniem wykorzystania go do ról innych niżeli samolotu myśliwskiego.
Tuż przed wybuchem wojny, 27 sierpnia 1939 r., w Niemczech oblatano pierwszy na świecie samolot z silnikiem odrzutowym. Był to Heinkel He 178 napędzany silnikiem HeS 3 o ciągu maks. 450 kG. W tym czasie obok zakładów Heinkla prace nad własnymi silnikami odrzutowymi prowadziły także zakłady BMW i Junkers, które w końcu 1940 r. przeprowadziły pierwsze próby z prototypami własnych jednostek napędowych, znanych później pod oznaczeniami BMW 003 i Jumo 004. Ponieważ wydawało się, że wkrótce turbinowe silniki odrzutowe osiągną stadium rozwoju kwalifikujące je do produkcji seryjnej, już od 1939 r. w zakładach Heinkla i Messerschmitta rozpoczęto wstępne projekty samolotów, z których narodziły się później He 280 i słynny Me 262. Oficjalne zainteresowanie budową myśliwca o napędzie odrzutowym Ministerstwo Lotnictwa Rzeszy (Reichsluftfahrtministerium – RLM) zaczęło wykazywać wiosną 1940 r. Obok tego, jesienią 1940 r., zakładom Arado zostało powierzone przygotowanie założeń samolotu odrzutowego, który byłby zdolny wykonywać loty rozpoznawcze nad Wielką Brytanią.
Ar 234A
Początkowo prace nad projektem przebiegały w zakładach Arado w wolnym tempie. Dopiero w październiku 1941 r. zespół konstrukcyjny przygotował dla RLM projekt wstępny samolotu, oznaczony E.370/IV, który przedstawiał sobą samolot o klasycznej półskorupowej konstrukcji, w układzie grzbietopłata z płatem opartym o dwa dźwigary. Usterzenie było klasyczne, z jednym statecznikiem pionowym. Smukły kadłub o cylindrycznym przekroju poprzecznym w swej przedniej części mieścił dającą znakomitą widoczność bogato oszkloną i obszerną kabinę pilota, który był jedynym członkiem załogi. Obrys kabiny był wpisany w kadłub, dzięki czemu uzyskano zmniejszenie oporów aerodynamicznych, choć ceną tego rozwiązania była ograniczona możliwość opuszczenia samolotu w sytuacji awaryjnej, co musiało nastąpić poprzez odrzucany właz, znajdujący się w górnej części osłony, przez który pilot zajmował miejsce w kabinie. Ponieważ samolot miał mieć zasięg rzędu 2200 km, w sytuacji dużego zużycia paliwa przez silniki odrzutowe musiał dysponować znacznym zapasem, który miał się znaleźć w trzech zbiornikach paliwa umieszczonych w środkowej części kadłuba oraz trzech kolejnych, które mieściły się w skrzydłach. Za tylnym kadłubowym zbiornikiem paliwa miał się znaleźć przedział lotniczych aparatów fotograficznych. Jako uzbrojenie obronne samolotu planowano zastosować stały wukaem MG 131 kal. 13 mm, umieszczony w tylnej części kadłuba. Poważnym problemem był sposób umieszczenia podwozia samolotu. Początkowo planowano zastosowanie klasycznego podwozia z kołem przednim, ale ponieważ całą środkową część kadłuba zajmowały zbiorniki paliwa, okazało się to niemożliwe do zrealizowania. Z kolei umieszczenie tego elementu konstrukcji w skrzydłach znacznie utrudniał zastosowany układ grzbietopłata. Problem początkowo planowano rozwiązać poprzez zastosowanie podwozia z jednym dużym kołem pod kadłubem i małymi kółkami na końcówkach skrzydeł, bądź rzędem małych kół pod kadłubem, który to układ byłby wzorowany na samolocie transportowym Arado Ar 232. Ostatecznie zdecydowano się jednak na zastosowanie trójkołowego wózka, odrzucanego po starcie samolotu. Samolot miał lądować natomiast na trzech wysuwanych płozach – głównej umieszczonej pod kadłubem i pomocniczych ulokowanych pod gondolami silników. Do napędu Ar 234 wybrano dwa turbinowe silniki odrzutowe BMW 003, które planowano umieścić w gondolach pod skrzydłami. W październiku 1941 r. projekt samolotu przyjął z ramienia Luftwaffe Obstlt Theodor Rowehl i 24 października RLM zaakceptowało projekt E.370/IV do dalszej realizacji. Szybko jednak okazało się, że rozwój wybranych jednostek napędowych napotkał problemy natury technicznej i nie będą one gotowe na czas. W tej sytuacji, na początku 1942 r., zespół konstrukcyjny Arado zwrócił się w kierunku opracowywanych w zakładach Junkersa nieco większych silników Jumo 004. W związku z tym, że były one bardziej paliwożerne, powiększono zbiorniki paliwa w kadłubie, z których przedni miał teraz pojemność 1400 l, środkowy 775 l, a tylny 1530 l. Jednocześnie zlikwidowano skrzydłowe zbiorniki paliwa, zwiększono powierzchnię nośną skrzydeł oraz przeprojektowano lotki i klapy. Zrezygnowano także z uzbrojenia obronnego. W tym układzie zasięg obliczeniowy samolotu wynosił 2000 km, a prędkość maksymalna 830 km/h.
