Armée de l’Air po pierwszej dekadzie XXI wieku cz. II

Marek Łaz

Armée de l’Air

po pierwszej dekadzie XXI wieku

(część II)

Podstawowym zadaniem francuskiego wojskowego lotnictwa transportowego jest przerzut ludzi i ładunków na terenie kraju jak i na terytoriach zamorskich. Ostatnie działania w Afganistanie i Afryce oraz wymóg utrzymania transportowców w bazach lotniczych poza granicami kraju wykazały, że obecnie użytkowany sprzęt jest w stanie jedynie w 25% spełnić zapotrzebowanie na tego typu „usługi”.

BAAP – Brigade Aérienne d’Appui et de Projéction Podstawowymi francuskimi samolotami transportowymi są francusko-niemieckie C-160 Transall i amerykańskie C-130H Hercules, dopełnieniem – hiszpańskie CN-235. Na co dzień są one skoncentrowane w brygadzie lotnictwa transportowego BAAP (Brigade Aérienne d’Appui et de Projection).

Zasadniczym transportowcem jest dwusilnikowy średni samolot C-160 Transall, często nazywany francuskim „mini-Herculesem”. Spośród wprowadzonych do uzbrojenia 67 C-160F i 29 C-160NG w służbie jest nadal 48 maszyn. W latach 1994-1999 zostały one zmodernizowane do wersji C-160R (Rénové). Ponadto wyprodukowano cztery samoloty C-160 ASTARTE – retranslacji i utrzymania łączności z okrętami podwodnymi oraz dwa C-160G Gabriel – rozpoznania i walki elektronicznej. W chwili obecnej Transalle znajdują się w wyposażeniu dywizjonów bazujących w BA123 Orléans-Bricy „Commandant Charles Paoli” oraz BA105 Evreux Fauville „Commandant Viot”. W bazie Orléans-Bricy są to: ET 01.061 „Touraine” (Escadron de Transport) użytkujący jako pierwszy samoloty tego typu od 1967 r. (godła V101 „Tete de hibou” i V113 „Chauve-souris”) oraz jedna z eskadr ET 03.061 „Poitou” – VB119. Samoloty z dywizjonu „Poitou” (godła F118 i VB119) były często używane poza granicami Francji podczas misji OPEX i w wielu międzynarodowych ćwiczeniach. Uczestniczyły w lotach do Nikaragui, Brazylii, Polinezji i rejonów Oceanu Indyjskiego.

Samoloty z „Poitou” wykonują również misje dla Dowództwa Operacji Specjalnych. Już w 1993 r. w skład dywizjonu wchodziła pierwsza eskadra EOS (Escadrille Opérations Spéciales), w późniejszych latach te specyficzne zadania zostały przekazane dla centrum szkolenia lotnictwa transportowego CIET w Tuluzie. Po kolejnych zmianach wykonywanie zadań specjalnych powierzono w 2006 r. dywizjonowi ET 03.061 „Poitou”, a konkretnie eskadrze posiadającej Transalle. Dla potrzeb operacji sił specjalnych są wytypowane cztery C-160 posiadające standardowe wyposażenie łączności, w tym dwie radiostacje VHF, jedną UHF i jedną HF oraz system łączności satelitarnej, pozwalający na kontakt z jednostkami naziemnymi. W 2008 r. dodatkowo otrzymały one system transmisji danych Scarabée pozwalający wymieniać informacje, w tym obrazy. System ten jest również używany dla komunikacji pomiędzy jednostkami Commando d’Air a samolotami uderzeniowymi przy wskazywaniu obiektów do zwalczania. W stosunku do „zwykłych” Transalli posiadają one przebudowaną tylną rampę umożliwiającą szybki załadunek i rozładunek. W przypadku eskadry specjalnej z ET 03.061 główną rolę odgrywa nie wyposażenie, a poziom wyszkolenia załóg samolotów. Eskadra była pierwszą jednostką przeszkoloną w użyciu gogli noktowizyjnych, szczególnie w lotach na małej wysokości i w trakcie lądowania. Ostatnią nowością jest zabudowa optoelektronicznej głowicy o dużej rozdzielczości z systemem obserwacji optycznej i w podczerwieni. Modernizacja ta została wykonana w 2008 r. przy okazji działań nad terytorium Czadu.

Drugą znaczącą bazą francuskiego lotnictwa transportowego jest BA105 Evreux-Fauville, gdzie stacjonują dwa dywizjony ET 01.064 „Béarn” (tradycje SAL14 „Griffon ailé” i SAL18 „Le personnage dans le vent des hélices”) oraz ET 02.062 „Anjou” (BR131 „Chimére ailée chevauchant une bombe” i BR132 „Dragon annamite”). Pierwszy z nich posiada w wyposażeniu C-160NG, a jego samoloty uczestniczą w misjach i manewrach poza granicami kraju – Afganistan, Czad, Wybrzeże Kości Słoniowej, Gabon. Również w wyposażeniu „Anjou” znajdują się C-160NG, którego załogi uczestniczą w takich samych misjach.

Samoloty Transall wchodzą również do wyposażenia jednostek bazujących poza Francją. Na ogół w wyposażeniu posiadają one śmigłowce typu SA330B Puma, AS555AN Fennec, wypożyczone samoloty transportowe C-160 oraz pojedyncze egzemplarze DHC-6-300 Twin Otter. Docelowo mają one otrzymać CN-235. Na terytorium Gujany Francuskiej, w bazie BA367 Cayenne-Rochambeau „Capitaine Massé” stacjonuje dywizjon EHOM 00.068 „Guyane” (Escadron d’Hélicoptere d’Outre Mer) zapewniający bezpieczeństwo m.in. Centrum Kosmicznego (Centre Spatial Guyanais) w Kourou. W bazie BA188 Djibouti-Ambouli stacjonuje jednostka transportowa ETOM 00.088 „Larzac” (Escadron de Transport d’Outre Mer). W Senegalu na lotnisku w Dakarze-Ouakam znajduje się z kolei ETOM 00.055 „Ouessant”. Kolejny zamorski dywizjon lotnictwa transportowego ETOM 00.052 „La Tontouta” wyposażony zarówno w śmigłowce, jak i samolot CN-235 bazuje w Nowej Koledonii na lotnisku La Tontouta. Oprócz ETOM 00.052 w bazie stacjonuje jednostka lotnictwa morskiego Flottille 25F z samolotami Guardian. Na Polinezji Francuskiej w bazie BA190 Tahiti-Faa’a „Sergent Julien-Allain” stacjonuje dywizjon ETOM 00.082 „Maine”, a na wyspie Réunion na lotnisku BA181 St Denis-Gillot „Lieutenant Roland Garros” do niedawna stacjonował ETOM 00.050 „Réunion”. W tym ostatnim dywizjonie w ostatnim okresie służby ilość samolotów Transall została zredukowana do dwóch sztuk, wycofano dwa śmigłowce Fennec, a 23 lipca 2012 r. bazę BA181 zredukowano do wydzielonego oddziału lotniczego DA181 (Détachement Air). W wykonywaniu zadań śmigłowce AdlA zostały zastąpione przez dwa śmigłowce żandarmerii: EC145 i Ecureuil.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2013