Astronautyka w Kraju Kwitnącej Wiśni

  W 1954 r. założyciel Grupy Badania Awioniki i Aerodynamiki Naddźwiękowej AVSA (Avionics and Supersonic Aerodynamics Group) i jednocześnie profesor Uniwersytetu Tokijskiego Hideo Itokawa (1912–1999) rozpoczął wraz ze studentami Institute of Industrial Science pierwsze eksperymenty z mikroskopijnymi rakietami Pencil. Miały one długość 23 cm. Wystrzelono ich ponad 150 sztuk. Rok później na wybrzeżu w pobliżu Michikawa rozpoczęto eksperymenty z rakietami Baby o długości 134 cm. W 1956 r. Itokawa założył Japanese Rocket Society i zyskał przydomek „Doktor Rakieta”.

 

 

Pracami Doktora Rakiety zainteresował się przemysł (konkretnie firma Nissan Motor) oraz rząd. Rozpoczęto prace nad rakietami sondażowymi rodziny Kappa. Jej kolejne wersje – w tym dwu- i trzystopniowe – osiągają coraz to wyższy pułap – od 40 do 750 km, stopniowo rośnie również masa wysyłanego ładunku. Na początku lat 60. XX wieku osiągnięcia Itokawy przykuwają uwagę Ministerstw Transportu oraz Poczty i Łączności, Agencji ds. Nauki i Techniki STA (Science and Technology Agency), Komitetu Nauki i Techniki, a także powstałego w 1962 r. NAL (National Aerospace Laboratory). Wszystkie te instytucje wspierają rozwój japońskiej astronautyki, jednak każda według własnych pomysłów i dla własnych potrzeb. Równocześnie wpływowa Federacja Organizacji Ekonomicznych Keidan-ren, popierana przez STA, skłania premiera Eisaku do poproszenia USA o pomoc dotyczącą budowy rakiet i satelitów. W 1964 r. na Uniwersytecie Tokijskim dochodzi do połączenia grupy Itokawy i Instytutu Aeronautyki – powstaje Institute of Space and Aeronautical Science (ISAS) – zalążek późniejszego Instytutu Badań Aerokosmicznych. Na powstałym w 1962 r. poligonie w prefekturze Kagoshima prowadzi on eksperymenty z rakietami serii Kappa, Lambda i S. W 1966 r. STA zostaje przemianowany w Narodowe Centrum Rozwoju Astronautyki NSDC (National Space Development Center), ISAS zaś – z błogosławieństwem rządu – zatwierdza projekt skonstruowania i wyniesienia na orbitę za pomocą rakiety M-4S sztucznego satelity Ziemi. Budowa rakiety napotyka na problemy techniczne, które opóźniają projekt o kilka lat. Ponieważ sam satelita (a w zasadzie tylko kontener z aparaturą do rejestrowania przebiegu lotu rakiety) jest już dawno gotowy, Itokawa postanawia wykorzystać zmodyfikowaną rakietę serii Lambda o symbolu L-4S. Do dnia dzisiejszego pozostaje ona najlżejszą (niespełna 10 ton) i najmniej skomplikowaną rakietą, jakiej udało się umieścić ładunek na orbicie. Jednak jej cztery pierwsze starty zakończyły się fiaskiem z przyczyn technicznych. W marcu 1967 r., rozgoryczony nieudanymi próbami startu i ogólnym przebiegiem wydarzeń w japońskiej astronautyce, Doktor Rakieta przestaje pracować nad rakietami, odchodzi z ISAS i zajmuje się zupełnie inną tematyką, np. projektowaniem zbiornika na ropę naftową o pojemności miliarda litrów. W 1969 r. na bazie NSCD powstaje agencja kosmiczna NASDA (National Aviation and Space Development Agency), której zadaniem jest opracowanie i realizacja projektów kosmicznych o znaczeniu praktycznym dla gospodarki, głównie z zakresu meteorologii, łączności i teledetekcji oraz budowa satelitów i ich rakiet nośnych. Uruchamia ona własne centrum kosmiczne Tanegashima.