B25 Fusil Superposé

Martin Helebrant

Nadlufka Browninga:

80 lat strzelby B25 Fusil Superposé

John Moses Browning był, jest i chyba już pozostanie najpłodniejszym twórcą uzbrojenia na świecie. Wiele z jego konstrukcji do dziś pozostaje w produkcji i w użytku – a niektóre wciąż się rozwijają, jak strzelba B25, ostatnie wielkie dzieło „czarodzieja z Ogden”.

 

Bez Johna Browninga (ur. 21 stycznia 1855, zm. 26 listopada 1926 roku) strzelectwo nie osiągnęłoby nigdy obecnego kształtu i poziomu rozwoju technicznego. W ciągu trwającej 40 lat kariery konstruktorskiej, z owoców jego twórczego umysłu korzystali najważniejsi producenci broni w Ameryce – Colt, Winchester i Remington. Największe jednak profity przyniosła i największe znaczenie miała współpraca Browninga z firmą zza Atlantyku, Fabrique Nationale d’Armes de Guerre z Herstal koło Liege w Belgii. Ich drogi po raz pierwszy skrzyżowały się w roku 1897, gdy Belgowie kupili licencję na produkcję jego samopowtarzalnego pistoletu z zamkiem swobodnym, którym nikt nie był zainteresowany w Ameryce. Europejczycy nie tylko docenili jego wynalazek, ale wręcz oszaleli na jego punkcie. Pistolet FN Mle1900 stał się symbolem nowego wieku, nowej epoki w rozwoju broni: do tego stopnia, że przez długie lata w większości języków europejskich słowa „pistolet” i „browning” były synonimami. Zachęceni oszałamiającym sukcesem Belgowie szybko wrócili po jeszcze. W roku 1902 kupili kolejny wynalazek – strzelbę samopowtarzalną Auto-5 z długim odrzutem lufy. Zapoczątkowała ona ekspansję FN na rynek myśliwski i stałą współpracę z amerykańskim I wojna światowa, w czasie której Belgia była okupowana, a FN przejął w zarząd jej niemiecki większościowy udziałowiec, DWM. Po wojnie zwycięscy alianci zburzyli imperium Loewego, między innymi uwłaszczając FN na jej majątku, a odrodzona firma wróciła na rynek jeszcze mocniejsza niż dawniej – i znów we współpracy z Browningiem. Jej symbolem był zaś nie tylko pistolet Grande Rendement na konkurs francuski, przodek późniejszego Browninga HP (STRZAŁ 1/05), ale także nowoczesna strzelba myśliwsko-sportowa w ówcześnie nietypowym, nowatorskim układzie nadlufki, nad którą Browning pracował od roku 1922.