Belgijskie lotnictwo wojskowe w 1940 roku. Część 1

Jacek Pukropp

W latach trzydziestych ubiegłego wieku trzon lotnictwa belgijskiego tworzyły dwupłatowe samoloty zaprojektowane w firmie Fairey – myśliwce Firefly IIM oraz wielozadaniowe maszyny Fox w kilku wersjach, większość wyprodukowana na miejscu. W jednostkach pierwszoliniowych służyła tylko jedna rodzima konstrukcja, Renard R.31. Pod koniec dekady zakupiono kolejne maszyny produkcji brytyjskiej, bombowce Fairey Battle oraz myśliwce Gloster Gladiator i Hawker Hurricane. Nie udało się uruchomić produkcji nowoczesnego myśliwca własnej konstrukcji, licencyjna budowa Hurricane’ów była zaś opóźniona. Krótko przed niemieckim atakiem w 1940 roku na stan dwóch eskadr weszły zakupione w trybie awaryjnym włoskie myśliwce Fiat CR.42, zastępując stare Firefly. Zamówione w Stanach Zjednoczych Brewstery B-339B niestety nie zdążyły dotrzeć przed wybuchem wojny, podobnie było z francuskimi Breguetami Bre.694 oraz mającymi być produkowanymi w Belgii na włoskiej licencji maszynami typu SABCA S.47.

W latach 1928–1929 na stanie belgijskiego Militaire Vliegwezen/Aéronautique Militaire (Lotnictwo Wojskowe, dalej będę używał nazwy tylko w języku francuskim, w skrócie AéMi) znajdowały się francuskie myśliwce Nieuport-Delage NiD.29C1 oraz czeskie Avia BH.21, które w tym czasie uznano już za przestarzałe i nadające się co najwyżej do szkolenia pilotów. Opracowano więc specyfikacje dotyczące zakupu nowego myśliwca, który miał zastąpić oba typy w jednostkach pierwszoliniowych. W 1929 roku zakupiono trzy czeskie maszyny typu Avia BH.33 (w tym jedną BH.33E) i trzy francuskie typu Nieuport-Delage NiD.72C1, które przekazano do eskadr myśliwskich w celu przetestowania.Zanim jednak dokonano wyboru, oba typy zostały już uznane za przestarzałe, ponieważ postęp techniczny w tym czasie był bardzo szybki.W styczniu 1930 roku zorganizowano nowy konkurs, w którym wzięło udział pięć typów myśliwców: rodzimej konstrukcji Renard Épervier, francuskie Morane MS.222 i Dewoitine D.27, brytyjski Bristol Bulldog II i czeska Avia BH.33E (wersja o konstrukcji metalowej).W maju za zwycięzców uznano D.27 i BH.33E.W czerwcu 1930 r. na pokazie lotniczym w Hendon delegacja belgijska, na czele której stał Colonel Maurice Gillieaux, dowódca AéMi, była jednak świadkiem demonstracji nowego Firefly IIM, za którego sterami zasiadał pilot testowy Faireya Chris Staniland. Belgowie byli pod wrażeniem tej konstrukcji, a Fairey szybko zareagował, wysyłając maszynę pilotowaną przez Stanilanda do bazy lotniczej Evere.Kilkunastu pilotom z dwóch grup myśliwskich zaproponowano wypróbowanie myśliwca w Schaffen i Nivelles.Potem nastąpił dość kontrowersyjny wybór outsidera Firefly, mimo że cena jednostkowa była znacznie wyższa niż dwóch wcześniej wybranych konstrukcji.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 1/2025