Bitwa o Jelnię. Cz 2
Robert Michulec
W czasie reorganizacji obrony w wybrzuszeniu jelniańskim przez Niemców i negocjacji na temat sensu jego utrzymania prowadzonych w niemal wszystkich możliwych sztabach Sowieci przygotowywali się do wyprowadzenia ostatecznego uderzenia. Dotychczas kontynuowane beznadziejne walki, prowadzone właściwie na oślep, owocowały ogromnymi stratami. Dzięki meldunkowi wydziału politycznego 24. Armii do odpowiednika w sztabie Frontu Rezerwowego wiemy, że sumaryczne straty pod Jelnią za okres 20 lipca-29 sierpnia 1941 roku sięgnęły aż 77 728 ludzi, w zdecydowanej większości żołnierzy piechoty. Spośród nich 11 359 to żołnierze tylko 19. DS, która walczyła o to miasto bez przerwy od 19 lipca, tracąc, jak widać, równowartość absolutnie całego swojego składu etatowego. Straty w czołgach były również porażające. Po zlikwidowaniu wybrzuszenia jelniańskiego ewakuowano z pobojowiska kontrolowanego przez przeciwnika 164 własnych czołgów wypunktowanych przez Niemców (należy przyjąć, że nie chodzi tu o rozerwane lub wypalone wraki), ale spośród nich tylko 34 nadawało się do remontu. Resztę od razu zakwalifikowano jako złom.
Po długich beznadziejnych zmaganiach ciągnących się przez niemal miesiąc dowódca Frontu Rezerwowego gen. Żukow zdecydował się w końcu powstrzymać dalsze walenie głową w mur. W rzeczywistości sugestia taka mogła wyjść z Moskwy, a Żukow wprowadził ją jedynie w życie. W związku z przygotowywaniem kilku jednoczesnych kontruderzeń wykoncypowanych przez Stawkę w najbardziej newralgicznych miejscach jego frontu 21 sierpnia 1941 roku Żukow wydał dowódcy 24. Armii gen. Rakutinowi rozkaz wstrzymania wszelkich działań ofensywnych w celu przedsięwzięcia staranniejszych przygotowań do większego i lepiej zorganizowanego natarcia. Potwierdzenie przedsięwzięcia przyszło 25 sierpnia, kiedy do sztabu frontu dotarła ostateczna dyrektywa Stawki nakazująca rozpoczęcie operacji ofensywnej 30 sierpnia siłami trzech armii (24., 43. i 50.) w celu odcięcia komunikacji 2. GPanc ze Smoleńska na południe. Jednym z jej celów pośrednich było zlikwidowanie wybrzuszenia jelniańskiego przez 24. Armię.
Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 6/2018