Bitwa pod Arras

Zarys sytuacji strategicznej w zachodniej części niemieckiego korytarza pancernego
Ofensywa III Rzeszy, rozpoczęta 10 maja 1940 r., w ciągu dziesięciu dni doprowadziła wojska pancerne daleko na zachód. Po przedarciu się przez Ardeny, sforsowaniu Mozy oraz kilku mniejszych przeszkód wodnych, XV, XIX oraz XXXXI Korpus Armijny wdzierały się coraz głębiej na teren przeciwnika. Po przekroczeniu kanału du Nord, opór stawiały im głównie brytyjskie 12. i 23. Dywizje Piechoty. Były one słabo wyszkolone i wyposażone. We Francji znalazły się właściwie tylko po to, by służyć jako jednostki budowlane. Rzucone na pierwszą linię nie miały szans w walce z czołgami. 20 maja był dniem wielkiego niemieckiego sukcesu. 2. Dywizja Pancerna zdobyła Abbeville i wyszła nad kanał La Manche pod Noyelles odcinając tym samym 1. Grupę Armii od reszty alianckich wojsk. 1., 6., i 8. Dywizje Pancerne również radziły sobie bardzo dobrze, rozbijając obrońców i posuwając się naprzód. Pod koniec dnia znajdowały się nieco na zachód od linii Arras-Doullens-Amiens. 7. Dywizja Pancerna dotarła do Arras, lecz napotkała tam brytyjską 50. Dywizję Piechoty i nie udało się jej zdobyć miasta. Na jej lewą flankę wyszła Dywizja SS Totenkopf. Trochę z tyłu pozostały 5. i 10. Dywizje Pancerne, które poruszały się skrajnie na skrzydłach. Po drugiej stronie frontu, na południowym brzegu Sommy znajdowały się różne rozbite jednostki alianckie, które starano się zorganizować w jedną całość. Po północnej stronie niemieckiego korytarza pancernego, teren od morza do Arras był otwarty, w Arras i dalej na wschód nad rzeką Scarpe znajdowało się zgrupowanie Frankforce wydzielone z Brytyjskich Sił Ekspedycyjnych, które za sąsiada po lewej stronie miało francuską 1 Armię. Wspomniane Frankforce składało się z 5. i 50. Dywizji Piechoty oraz z 1. Armijnej Brygady Czołgów. Całość miał pod swą komendą gen. mjr Harold Franklyn, jednocześnie dowódca 5. Dywizji Piechoty. Siły te miały wykonać kontratak. W przygotowaniach do niego główną rolę odgrywali Brytyjczycy. Dowódca Brytyjskich Sił Ekspedycyjnych, gen. John V. Lord Gort, został zobligowany przez Gabinet Wojenny, (który wydał mu tak zwany Rozkaz A) do wykonania kontrataku na południe w kierunku Amiens, by odciąć niemieckie wojska pancerne. Po długich i burzliwych rozmowach oraz interwencjach ze szczebla rządowego, udało się przekonać francuskich generałów, by ich wojska także wzięły udział w akcji; miały one uderzyć na Cambrai oraz zabezpieczyć prawą flankę Frankforce. Niestety, zdemoralizowani i nieudolni francuscy dowódcy nie byli w stanie szybko przegrupować swych jednostek i do działania mogły przystąpić tylko nieliczne siły. W związku z tym, podjęto decyzję o przeprowadzeniu mniejszej akcji. Gen. mjr Franklyn nie miał pełnego obrazu sytuacji. Posiadał informacje, iż niemieckie wojska znajdują się na zachód i południowy zachód od jego zgrupowania, uważał, iż nie są to duże siły. Nie znał także losu 70. Brygady Piechoty z 23. Dywizji Piechoty, która miała utrzymywać teren wzdłuż drogi z Arras do Doullens. Sądził, że zajęła ona pozycje zgodnie z rozkazem. Tymczasem jednostka ta została 20 maja „rozjechana” przez niemiecką 8. Dywizję Pancerną i poszła w rozsypkę.

Pole bitwy
Teren, na którym stoczono walkę, jest lekko pofałdowany. Występują na nim obszary płaskie, niewysokie wzgórza o łagodnych zboczach oraz płytkie doliny. Głównym ciekiem wodnym jest Scarpe, płynąca na tym odcinku z zachodu na wschód. Wpadają do niej mniejsze rzeki z południowego zachodu. Przeszkody wodne nie są zbyt szerokie, ani głębokie w związku z tym wojska zmechanizowane mogą je stosunkowo łatwo sforsować. W terenie dominuje krajobraz rolniczy; większość ziemi jest zajęta na pola uprawne. Nie występują duże kompleksy leśne. Drzewa są skupione w niewielkich zagajnikach. Rosną także w miejscowościach, nad rzekami i wzdłuż dróg. Największym skupiskiem ludności jest oczywiście Arras z typową miejską zabudową. W 1940 r. liczyło
ono około 32 tysięcy mieszkańców. Oprócz tego występują także liczne wsie. Pole bitwy posiadało bardzo dobrze (jak na początek lat czterdziestych) rozbudowaną sieć drogową. Arras było węzłem, przez który przechodziły, bądź z niego wychodziły dobrej jakości szosy główne:
- N 25 (z północy na południowy zachód),
- N 37 (z północnego zachodu na południowy wschód),
- N 39 (z zachodu na wschód),
- N 50 (z Arras na północny wschód).

Wsie były połączone ze sobą oraz z miastem licznymi drogami lokalnymi. Najważniejsze mosty na Scarpe znajdowały się w Arras oraz Saint Laurent- Blangy, drugorzędne zaś między innymi w Acq, Maroeuil, Anzin, Athies i Fampoux. Przez opisywany rejon przebiegały także linie kolejowe prowadzące na północ, południe, północny wschód, północny zachód oraz na południowy zachód. Ich mosty znajdowały się w pobliżu Saint Laurent-Blangy i Fampaux. Ogólnie rzecz biorąc, pole bitwy można określić, jako teren sprzyjający działaniom wojsk zmechanizowanych.