Błyskawica w akcji pod Île de Groix

Tadeusz Kasperski

W trakcie ofensywnego patrolu w rejonie na południowy zachód od Lorient, niszczyciel ORP Błyskawica wziął udział w nocnej bitwie z 14 na 15 lipca 1944 r. z niemieckim konwojem przybrzeżnym wykrytym w pobliżu wyspy Île de Groix. Wraz z kanadyjskim niszczycielem Haida i brytyjskim Tartar, polski okręt po gwałtownym starciu zatopił ścigacze okrętów podwodnych UJ 1420 i UJ 1421, których wraki zostały odnalezione niedawno. W trakcie tej nocnej akcji prawdopodobnie zatonął również jeden z eskortowanych niemieckich statków, co mogą ewentualnie potwierdzić kontynuowane w ostatnich latach badania podmorskie tego rejonu.
Po upływie ponad miesiąca od chwili pomyślnego rozpoczęcia operacji „Overlord” (lądowania potężnych alianckich sił inwazyjnych w Normandii 6 czerwca 1944 r.), sytuacja Niemców w jeszcze utrzymywanych przez nich ważnych bazach zachodniej Francji stawała się z każdym dniem coraz gorsza. Liczba nawodnych i podwodnych jednostek Kriegsmarine topniała w wyniku częstych nalotów na bazy, bądź przy bezpośredniej konfrontacji na morzu z silnymi alianckimi zespołami okrętów. Jedynie nocą była możliwa jakakolwiek aktywność pozostających do dyspozycji niemieckich jednostek handlowych i wojennych na szlakach pomiędzy ważnymi portami. Dlatego też niewielkie konwoje starały się przemieszczać wzdłuż francuskich wybrzeży w porach nocnych w taki sposób, aby na najważniejszych odcinkach trasy chroniła je własna artyleria nadbrzeżna.
By uniemożliwić Niemcom podobne rejsy, dowództwo alianckie zaplanowało długotrwałą akcję blokadową, której kulminacją była przeprowadzona w końcu lipca na największą skalę – operacja „Kinetic”. Realizując ich założenia, kierowano zespoły złożone zazwyczaj z kilku szybkich niszczycieli na szlaki żeglugowe w pobliżu najważniejszych i nadal utrzymywanych przez Niemców baz, by nocą przechwytywały niemieckie okręty i statki opuszczające ten konkretny port i zmierzające do innego. Na tym etapie wojny o wiele doskonalsze urządzenia radarowe i nowoczesne systemy kierowania ogniem na okrętach Aliantów dawały im w bojach nocnych zdecydowaną przewagę.
Na jeden z takich patroli w lipcu 1944 r. wyruszył (w towarzystwie dwóch innych okrętów), walczący od początku wojny i słynny z wielu akcji bojowych, niszczyciel ORP Błyskawica (H 34). Z bazy Plymouth aliancki zespół wyszedł 13 lipca...

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO nr Specjalny 1/2015