Boxer – zawodnik kategorii średniej

Michał Nita

Zbudowany w układzie 8 x 8 pojazd opancerzony GTK Boxer jest reprezentantem sprzętu nowej generacji eksploatowanego w niemieckich i holenderskich siłach zbrojnych. W armiach obu państw użytkowane są jego różne wersje. Warto zauważyć, że istnieje duże prawdopodobieństwo, że konstrukcja ta stanie się bazą do opracowania nowych, nie znanych do tej pory wersji. Oprócz wojsk lądowych dwóch wspomnianych państw na horyzoncie pojawił się już kolejny użytkownik Boxera. W najbliższej przyszłości znajdzie się on bowiem na stanie litewskiej armii.         

Współpraca międzynarodowa

Początków historii Boxera można doszukiwać się w 1990 roku, kiedy to we Francji rozpoczęły się dyskusje o przyszłych kołowych wozach opancerzonych różnego przeznaczenia. Wśród nich miał się znaleźć m.in. następca gąsienicowego bwp AMX-10P oraz kołowego transportera VAB. Także we wspomnianym roku specjaliści wojskowi z jednoczących się Niemiec zakończyli opracowanie wymagań odnośnie przyszłego wozu dla rodzimej piechoty zmechanizowanej. W późniejszym okresie zarząd ówczesnego koncernu zbrojeniowego GIAT zdecydował o możliwości dopuszczenia do prac nad nową generacją wozów dla francuskiej armii także specjalistów z innych państw. Do wspólnych prac postanowili dołączyć się zatem Niemcy, szukający następcy chociażby gąsienicowego transportera M113. Zgodzono się przy tym, że jego następca może być wozem z kołowym układem jezdnym. W 1993 roku resorty obrony obu krajów zakomunikowały oficjalne rozpoczęcie wspólnego przedsięwzięcia. W następnym roku Francuzi ogłosili, że w efekcie prowadzonych dotychczas analiz i prac oczekiwaliby pojawienia się kołowego bojowego wozu piechoty. Natomiast Niemcy bardziej chcieli pozyskać dla Bundeswehry transporter opancerzony i wóz logistyczny.

Każdy z krajów opracował pojazdy określane nazwami EXF (o układzie napędu 6 x 6) i VEXTRA (8 x 8). W kolejnym roku w Niemczech oficjalnie ogłoszono przetarg na pojazd logistyczny. Początkowo zamierzano do niego dopuścić także podmioty zagraniczne. Jednak ostatecznie MON Niemiec ogłosił, że w przetargu nie wezmą udziału firmy spoza tego kraju. Decyzja ta przerwała na pewien czas współpracę francusko-niemiecką. Później niemieccy decydenci doszli do wniosku, że niedopuszczenie firm zagranicznych było jednak błędem. Kontynuując przedsięwzięcie zmierzające do pozyskania nowego wozu zdecydowano o dopuszczeniu do niego zagranicznych specjalistów, tym razem z Wielkiej Brytanii. Brytyjski resort obrony uzasadniając wejście do współpracy informował o planach pozyskania następcy gąsienicowego transportera opancerzonego FV432. Ponadto przedstawiciele ministerstwa ogłosili, że po ewentualnym doprowadzeniu prac do końca i dostosowaniu nowopowstałego kołowego wozu do własnych wymagań, przewiduje się złożenie zamówienia na co najmniej 600 maszyn.

W 1996 roku powołano organizację OCCAR (fr. Organisation conjointe de coopération en matière d'armement), z założenia jednoczącą oraz koordynującą współpracę międzynarodową w dziedzinie programów wojskowych. Miała ona nadzorować także prace nad przyszłymi pojazdami. Oprócz Niemiec i Wielkiej Brytanii w utworzeniu organizacji uczestniczyli również Francuzi i Włosi. Ci pierwsi, m.in. ze względu na wspominane uczestnictwo w powołaniu OCCAR, za zgodą Niemców i Brytyjczyków ponownie dołączyli do programu. Musieli oni jednak dostosować się do wcześniejszych uzgodnień specjalistów z obu wymienionych krajów. Warto wspomnieć, że niektórzy decydenci z Francji byli temu przeciwni. Uważali bowiem, że własny kraj powinien pełnić wiodącą rolę w realizacji międzynarodowego przedsięwzięcia, a takie podejście do sprawy nie było po myśli wielu kręgów niemieckich i brytyjskich. 

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 12/2017