Broń Żołnierzy Wyklętych

Jarosław Lewandowski

Pierwszego marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych – to dobra okazja, by w marcowym numerze przyjrzeć się w co byli uzbrojeni żołnierze powojennego podziemia niepodległościowego.

Po zakończeniu działań wojennych na ziemiach polskich pozostało dużo broni i amunicji różnego pochodzenia. Przede wszystkim używanych przez wojsko niemieckie, a także przez wojsko (i organy bezpieczeństwa) radzieckie i „władzy ludowej”. Sporadycznie trafiają się egzemplarze pochodzące z alianckich zrzutów – ale z uwagi na brak amunicji i części zamiennych po drugiej połowie lat 40. były już głównie dekoracją przy okazji grupowych zdjęć pamiątkowych. Podobnie szczątkowo obecna jest przedwojenna broń polska, pozostała po kampanii wrześniowej – poza Visami, traktowanymi jako relikwie wolnej Polski (większość stanowiły jednak egzemplarze okupacyjne, wykradane z radomskiej FB albo zdobywane na Niemcach), czasami zdarzy się erkaem Browning wz. 28 albo karabinek Mausera wz. 98 lub 29. Większość oddziałów nie stanowiła prostej kontynuacji istniejących w czasie wojny jednostek AK czy BCh. Powstając już po wojnie, z żołnierzy zebranych z różnych stron, nie miały możliwości przejmowania gromadzonych wcześniej zapasów uzbrojenia. Pod tym względem największe straty przyniosła realizacja planu „Burza”, która pozbawiła krajową powojenną konspirację większości broni przechowywanej przez okres wojny, z narażeniem życia wielu osób. I to pozbawiła bez jednego wystrzału, przekazując cały arsenał rzekomemu sojusznikowi.

Wśród egzemplarzy poniemieckich dominują trzy grupy. Pierwsza to standardowa indywidualna broń strzelecka Wehrmachtu i Waffen-SS, przede wszystkim karabiny Mauser K98k, pistolety maszynowe – głównie MP 40 i MP 41 (z charakterystyczną drewnianą kolbą), ale zdarzały się też wzory starsze, jak na przykład MP 28, oraz pistolety, głównie P.38 i P.08 Parabellum, ale także – używane w dużej liczbie przez Niemców – belgijskie Browningi HP (P.35(b)) i wspomniane już Visy, czyli wg niemieckiej nomenklatury P.35(p). Drugą grupę stanowiła broń zespołowa i przeciwpancerna, przede wszystkim uniwersalne karabiny maszynowe MG 42 oraz powszechnie używane przez Niemców czeskie erkaemy LK vz. 26 (ZB-26), noszące niemieckie oznaczenie MG 26(t)

Pełna wersja artykułu w magazynie Strzał 3/2016