Brytyjskie Phantomy

 

 

Pierwsza połowa lat sześćdziesiątych ubiegłego wieku to czasy bardzo niespokojne. Światem wstrząsnęły dwa wielkie kryzysy polityczno-militarne, berliński w 1961 r. i kubański w 1962 r. W Indochinach trwała wojna domowa, niespokojnie było na Bliskim Wschodzie, na indyjsko-pakistańskim pograniczu i w Afryce. W Wielkiej Brytanii dobrze zdawano sobie sprawę, że inspiratorem wielu z owych niepokojów i kryzysów jest ZSRR, dostarczający stronom konfliktów dużych ilości nowoczesnego uzbrojenia i wyposażenia. W tym czasie w Wielkiej Brytanii podjęto prace nad wielozadaniowym samolotem myśliwskim charakteryzującym się naddźwiękową prędkością lotu, który dodatkowo miał być samolotem skróconego startu i pionowego lądowania. Był to Hawker P.1154, częściowo powstający na bazie doświadczeń z poddźwiękowym samolotem szturmowym pionowego startu i lądowania P.1127 Kestrel. P.1154 projektowano od wiosny 1961 r., w jednomiejscowej wersji wsparcia pola walki dla RAF (następca Hawker Hunter) i dwumiejscowej wielozadaniowej wersji myśliwskiej dla Royal Navy (następca De Havilland Sea Vixen i Supermarine Scimitar). Hawker P.1154 był wzorowany na P.1127 Kestrel, miał on być jednak wydłużony, nieco powiększony i napędzany znacznie potężniejszym turbinowym silnikiem odrzutowym Bristol Siddeley BS.100, ze sterowanym wektorem ciągu, jak w silniku Pegasus. Jednakże wkrótce okazało się, że wymagania obu rodzajów sił zbrojnych są na tyle odmienne, że wersja P.1154(RAF) i P.1154(RN) to dwie różne konstrukcje. Szczególnie wymagająca była Royal Navy, która koniecznie chciała mieć dwie osoby załogi, radiolokator o znacznym zasięgu wykrycia i śledzenia, a także możliwość osiągania dwukrotnej prędkości dźwięku, co zmuszało do opracowania odpowiedniej regulacji chwytu powietrza do silnika. Podjęta w okresie czerwiec–sierpień 1963 r. próba opracowania wspólnych założeń taktyczno-technicznych, w ramach których Royal Navy i RAF zrezygnowałyby z części wymagań na rzecz zwiększenia standaryzacji obu wersji i zmniejszenia kosztów ich opracowania, nie powiodła się. Od tego momentu rozpoczęło się poszukiwanie alternatywnych rozwiązań, które zapewniłyby obu rodzajom sił zbrojnych odpowiedni samolot, za jak najniższą cenę. Efektem tych rozważań była decyzja Royal Navy, by zamiast rozwijać wersję P.1154(RN) zgodnie z własnymi wymaganiami, bądź godzić się na zakup samolotu zbudowanego bardziej według wymagań RAF niż własnych, zdecydowano się na zakup gotowej konstrukcji za granicą. Samolotem, który był najbardziej zbliżony do pierwotnych wymagań Royal Navy, był amerykański wielozadaniowy samolot myśliwski McDonnell F-4B Phantom II.