Bundeswehra przyspieszy? Niemiecka modernizacja sił zbrojnych

Michał Gajzler

Budżet obronny Republiki Federalnej Niemiec, zamykający się w 2021 roku kwotą 46,9 mld EUR, według periodyku „Military Balance” był siódmym z największych na świecie. Mimo to od lat wskazywano na szereg problemów trapiących Bundeswehrę, a związanych z niedofinansowaniem czy problemami z gotowością techniczną (a niekiedy również z problemami natury personalnej). Mimo to w ostatnich latach zainicjowany został szereg programów modernizacyjnych, mających zwiększyć istotnie możliwości niemieckich sił zbrojnych. Dodatkowo, krótko po rosyjskiej inwazji na Ukrainę pojawiły się pierwsze zapowiedzi dotyczące uruchomienia specjalnego funduszu modernizacyjnego o wartości 100 mld EUR, który pozwolić ma na zwiększenie potencjału Bundeswehry.

Fundusz specjalny

Na przełomie maja i czerwca między niemieckimi partiami toczyły się szczegółowe ustalenia dotyczące zarówno ustawy budżetowej, jak i „ustawy o specjalnych aktywach”. Zgodnie z podjętymi wówczas decyzjami największa część specjalnego funduszu, bo 40,9 mld EUR, miałaby zostać przeznaczona na „sferę powietrzną”. Mowa w tym przypadku o pozyskiwaniu statków powietrznych na potrzeby Luftwaffe oraz innych rodzajów sił zbrojnych. Kolejnych 20,7 mld EUR przeznaczonych ma zostać na kwestie związane z systemami dowodzenia, natomiast 19,3 mld EUR na potrzeby floty. Dalszych 16,6 mld EUR miałoby natomiast zostać przeznaczonych dla zaspokojenia wymagań wojsk lądowych. Co ciekawe osobno wydzielone miałyby być również środki przeznaczone na zakup umundurowania i innego wyposażenia osobistego (1,9 mld EUR).

Flota

W przypadku floty ogłoszone w ostatnich tygodniach plany zakładają między innymi budowę trzeciej serii korwet typu K130 (inaczej typ Braunschweig), co jest zbieżne z koncepcjami pojawiającymi się już co najmniej od 2020 roku. Seria pięciu nowych jednostek miałaby zastąpić pierwszą piątkę korwet tego typu wcielonych do służby ledwie w latach 2008–2013. Przy czym proces wycofywania korwet Braunschweig, Magdeburg, Erfurt, Oldenburg i Ludwigshafen am Rhein miałby rozpocząć jeszcze po 2025 roku. Miałoby to pozwolić na uniknięcie konieczności prowadzenia kosztownych prac remontowych i modernizacyjnych. Wycofane korwety miałyby być najprawdopodobniej zaoferowane na sprzedaż sojusznikom z NATO. Taki plan został pierwotnie zaprezentowany jeszcze w 2020 roku. Wówczas to stwierdzono, że zakup nowych jednostek będzie bardziej efektywny, ponieważ nawet w przypadku przeprowadzenia remontów i modernizacji korwet K130 należących do pierwszej serii, musiałyby one znaleźć następców ok. 2038 roku. Koszt zakupu trzeciej serii korwet typu K130 szacowany jest na od 2,5 do 3 mld EUR. Dla porównania zawarta w 2017 roku umowa, obejmująca dostawę drugiej serii korwet tego samego typu, miała wartość 2,4 mld EUR. Za zakupem nowych jednostek, według doniesień prasowych, optować miał m.in. inspektor Marynarki Wojennej, wiceadmirał Jan Christian Kaack.

Niemieckie Ministerstwo Obrony miałoby również, wykorzystując opcje kontraktowe, zamówić dwie kolejne wielozadaniowe fregaty typu F126 (wcześniej znane jako Mehrzweckkampfschiffe 180 lub MKS180). Fregaty typu F126 mają zastąpić obecnie użytkowane jednostki typu F123 (inaczej typ Brandenburg). Pierwsze cztery okręty typu F126 zbudowane zostaną w stoczniach Lürssen Werft w Bremie i German Naval Yards w Kilonii, na mocy umowy zawartej w 2020 roku z holenderską grupą Damen. Wartość wspomnianego kontraktu sięgnęła 5,48 mld EUR (bez uwzględnienia uzbrojenia). Zgodnie z zapisami umowy pierwsza z zamówionych jednostek powinna zostać dostarczona pod koniec 2028 roku. Dostawy pozostałych trzech z już zamówionych okrętów miałyby zostać zrealizowane w latach 2030–2031, a pierwsza fregata powinna osiągnąć gotowość operacyjną rok później. Aby dotrzymać tych terminów planuje się, że rozpoczęcie cięcia pierwszych blach dla nowych jednostek będzie miało miejsce pod koniec 2023 roku. Co warte odnotowania, okręty typu F126 będą największymi jednostkami wcielonymi do służby przez niemiecką flotę po drugiej wojnie światowej. Okręty mają charakteryzować się długością 166 m oraz wypornością 11 000 ton. Prace nad jednostkami posuwają się stopniowo do przodu. Jeszcze w kwietniu bieżącego roku informowano o zawarciu umowy między integratorem systemów nowych fregat, firmą Thales, a dostawcą radarów TRS-4D, firmą Hensoldt (umowa o wartości 100 mln EUR obejmuje dostawę radarów dla czterech okrętów z opcją dla dwóch kolejnych). Przewidziane dla fregat F126 radary zostaną dostarczone w wariancie ze stałymi antenami ścianowymi (TRS-4D NR 4FF). Dostawy mają rozpocząć się w 2025 roku. Radary TRS-4D stają się zresztą standardem dla niemieckiej floty. Wcześniej zostały bowiem wskazane jako element wyposażenia fregat typu F125, a wariant radaru z pojedynczą obrotową anteną został wybrany dla korwet typu K130. O ile również modernizowane fregaty typu F124 mają otrzymać radary noszące oznaczenie TRS-4D/LR ROT, to jednak w tym przypadku mamy do czynienia z inną konstrukcją, będącą owocem współpracy Hensoldta z IAI Elta. Pierwszą jednostką przewidziana do modernizacji jest w tym przypadku fregata Hessen. Kalendarz prac został w tym przypadku uzgodniony z planowanymi remontami.

Wspomniane wcześniej radary TRS-4D/LR ROT (zasięg do 400 km w przypadku celów powietrznych, 2000 km dla obiektów na orbicie okołoziemskiej) zastąpią na fregatach Sachsen dotychczasowe radary SMART-L. Kontrakt obejmujący dostawę nowych radarów, uwzględniający także wsparcie logistyczne, podpisano latem 2021 roku. Umowa ma wartość 220 mln EUR, przy czym, co warto zaznaczyć, obejmuje ona dostawę czterech radarów. Czwarty system ma zostać zainstalowany w Szkole Techniki Morskiej w Parow (Marinetechnikschule). O ile głównym wykonawcą umowy jest Hensoldt (firma ma odpowiadać za montaż końcowy stacji oraz produkować ich kluczowe komponenty), to jednak nowe radary zostaną dostarczone we współpracy z izraelska firmą IAI Elta, która uczestniczy w opracowaniu TRS-4D/LR ROT. Zgodnie z wcześniejszymi informacjami udostępnianymi przez Hensoldt, radary mają wykorzystywać elementy/komponenty już istniejące i przetestowane w innych rozwiązaniach z oferty obu firm. Modernizacja rozpocząć ma się w tym przypadku w 2024 roku, a jej zakończenie przewidziane jest na 2028 rok. Jednym z celów modernizacji jest umożliwienie jednostkom typu F124 wykrywania i śledzenia w szerszym zakresie obiektów balistycznych. Poza instalacją nowych radarów unowocześnieniu poddane mają zostać również systemy swój–obcy (IFF). Ponadto, w ramach oddzielnej umowy, planowane mają być modyfikacje systemów dowodzenia. Modernizacja fregat F124 jest wkładem Niemiec w siły ochrony przeciwbalistycznej.

Nowe fregaty typu F126 zostaną wyposażone we wspomniane radary TRS-4D NR 4FF oraz Thales APAR Block 2. Poza tymi ostatnimi Thales dostarczy również systemy zarządzania walką TACTICOS Block 2, optoelektroniczne systemy obserwacyjne Gatekeeper oraz optoelektroniczne systemy kierowania ogniem Mirador Mk 2. Hensoldt wyposaży natomiast fregaty F126 w interrogatory IFF MSSR 2000 I. Wśród dostawców znajdzie się także firma Rohde & Schwarz, która wyposaży nowe jednostki w systemy rozpoznania elektronicznego KORA 40. Główne uzbrojenie artyleryjskie fregat typu F126 stanowić będzie armata kal. 127 mm OTO Melara 127/64 LW. Uzbrojenie rakietowe składać ma się z 8 pocisków NSM Block 1a, pocisków ESSM Block 2B odpalanych z 16 komór wyrzutni VLS Mk 41 (2xVIII) w wariancie Strike oraz pocisków SeaRam Block 2B w wyrzutniach Mk 49. Ponadto okręty wyposażone zostaną w bezzałogowe stanowiska strzeleckie z wkm kal. 12,7 mm oraz kolejne z armatami kal. 27 mm. Na fregatach typu F126 bazować będą również po dwa śmigłowce NH90 MRFH oraz bezzałogowy śmigłowiec Skeldar V200. Ponadto okręty będą mogły zostać wyposażone w moduł ASW, m.in. z sonarem z anteną holowaną, przy czym jak dotąd nie został on jeszcze wybrany. Realizacji zadań ZOP sprzyjać ma aranżacja siłowni w układzie CODLAD. Budowa pierwszego z okrętów ma rozpocząć się w 2024 roku. Ich dostawy zaplanowane zostały na lata 2028, 2030 i 2031 (dwie jednostki). Podobnie jak fregaty typu F125, również F126 mają zostać przystosowane do długotrwałego przebywania na morzu przy minimalnej obsłudze.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 7/2022