Celowniki do Pioruna

Andrzej Kiński

Realizacja, rozpoczętej w listopadzie 2010 r. pracy rozwojowej „Modernizacja przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego Grom, kryptonim Piorun”, powoli zbliża się do finału. Aktualny termin jej zakończenia to wrzesień bieżącego roku. Nie może zatem dziwić, że choć jej wyniki otoczone są tajemnicą, coraz więcej powstałych w jej ramach urządzeń jest prezentowanych publicznie. Przed kilkoma tygodniami pokazano na przykład optoelektroniczne urządzenia celownicze nowego zestawu.

W maju ubiegłego roku pokazano dziennikarzom elementy jednego z prototypowych zestawów Piorun – wyrzutnię (bez naziemnego bloku zasilania) i mechanizm startowy, a także jego dzienny celownik optyczny (patrz NTW 6/2014). Z kolei podczas konferencji „Polska Grupa Zbrojeniowa S.A. w procesie modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP”, która odbyła się w Warszawie 10 marca br., na wystawie prezentującej ofertę Mesko S.A., pokazano po raz pierwszy publicznie dwa optoelektroniczne urządzenia celownicze do Pioruna i – ponownie – dzienny celownik optyczny. Warto podkreślić, że jednym z kluczowych wymagań jeśli chodzi o modernizację zestawu Grom do standardu Piorun jest zwiększenie efektywności wykorzystania poprzez integrację z systemami obserwacji i kierowania ogniem w tym: współpracę PPZR z zewnętrznymi urządzeniami celowniczymi, a także zastosowanie optycznych i optoelektronicznych urządzeń celowniczych, co z jednej strony ma zapewnić zwiększenie zasięgu wykrycia celu powietrznego, z drugiej zaś umożliwić wykorzystanie zestawu o dowolnej porze doby. Za opracowanie celowników - optoelektronicznego i optycznego, a także kluczowych dla nowych funkcjonalności Pioruna zespołów: części detekcyjno-sterujących (głowicy samonaprowadzającej), a także optoelektronicznego zapalnika zbliżeniowego i bloków elektroniki mechanizmu startowego, odpowiada główny partner Mesko S.A. w realizacji pracy rozwojowej - Centrum Rozwojowo-Wdrożeniowe Telesystem-Mesko Sp. z o.o. (patrz NTW 9/2014). To właśnie specjaliści firmy z podwarszawskiego Lubiczowa i ich koledzy z Zespołu Elektroniki Kwantowej Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej najpierw opracowali koncepcję urządzeń obserwacyjno-celowniczych Pioruna, a następnie założenia do ich realizacji. Także oni odpowiadają za organizację ich współpracy z mechanizmem startowym, a także integrację z systemem identyfikacji „swój-obcy”, współpracę z systemem dowodzenia (Rega), a także urządzeniami zewnętrznymi (np. busola elektroniczna, odbiornik GPS). Biorąc za podstawę, opracowane w CRW Telesystem-Mesko wymagania dla celowników, ich wykonanie zlecono firmom specjalizującym się w opracowaniu i produkcji wojskowych urządzeń optycznych i optoelektronicznych – Etronika Sp. z o.o. i PCO S.A.
W ramach tej współpracy powstał, specjalnie skonstruowany dla Pioruna, dzienny celownik optyczny GR-D. Jest to luneta o kącie widzenia co najmniej 30° i powiększeniu ok. 1,5x, której zadaniem jest nie tylko wspomożenie wzroku operatora w procesie poszukiwania i identyfikacji celu, a także wycelowania zestawu w dzień, w dobrych warunkach pogodowych, ale także – dzięki cyfrowej komunikacji z mechanizmem startowym - wyświetlanie w jego polu widzenia parametrów pracy mechanizmu startowego i głowicy pocisku, takich jak: informacja o śledzeniu celu, tryb pracy zestawu, informacja o wyborze rodzaju celu, trybie pracy zapalnika zbliżeniowego, czy też informacja o autoryzacji zestawu/pocisku itp.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 4/2015