Centrum Techniki Morskiej
Adam Kalnicki
Centrum Techniki Morskiej
– dobra marka od 30 lat
Misja Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Centrum Techniki Morskiej S.A. z Gdyni od 30 lat jest taka sama: innowacyjność dla obronności i bezpieczeństwa państwa. Placówka rozwija się w myśl tej zasady i spełnia oczekiwania odbiorców. Opracowała i zbudowała m.in. od podstaw system dowodzenia polskich sił morskich Łeba, na pomysłach i produktach CTM opiera się narodowa koncepcja morskiej wojny przeciwminowej, projektuje także i dostarcza nowatorskie systemy łączności i komunikacji w sieciach dowodzenia oraz transmisji danych.
Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A. (CTM) realizuje obecnie zlecenia na rzecz zagranicznych odbiorców na Dalekim Wschodzie, oparte na doświadczeniach w modernizacji systemów uzbrojenia i kierowania opracowanych dla polskich okrętów rakietowych. Szuka zastosowań dla zaawansowanej technologii wojskowej na rynku cywilnym tak, aby wzmocnić potencjał ekonomiczny i bezpieczeństwo granicy morskiej. Jest także aktywnym i pożądanym partnerem w problemowych grupach roboczych kształtujących przyszłość w kilku dziedzinach bezpieczeństwa w ramach NATO i Unii Europejskiej.
Zagrożenia z morza to kwestia czasu
Tylko przypadkiem stało się tak, że jak dotąd największy na świecie atak terrorystyczny 11 września 2001 r. odbył się z użyciem samolotów pasażerskich. Ponad 70% światowego handlu odbywa się morzem, a dodatkowo nad wodą wypoczywamy, znajdują się tam rafinerie oraz terminale przeładunkowe gazu i ropy naftowej, zaś skutki skażenia środowiska morskiego bywają zazwyczaj katastrofalne dla życia człowieka, flory i fauny na długie lata. Ocenia się, że obecnie około 5% wszystkich działań o charakterze terrorystyczno-przestępczym to ataki na infrastrukturę morską, porty, żeglugę, przemyt, proliferacja broni i środków niebezpiecznych, a także nielegalna migracja. Przede wszystkim dlatego, że środowisko morskie stawia pewne wymagania technologiczne. Obecnie, gdy dostęp do nowoczesnych środków pływających, nurkowych i specjalnych umiejętności związanych z wodą jest coraz łatwiejszy, liczba ataków z morza i na morzu zapewne wzrośnie. Takie sygnały notowano już wcześniej, na szczęście udało się zapobiec wielu przygotowywanym atakom na etapie ich planowania. Jednak nadal efekty działań na morzu dla potencjalnych terrorystów są właściwie nieograniczone. Skutki wysadzenia średniego gazowca mogą być porównywalne z wybuchem niewielkiego ładunku jądrowego, jedynie bez skażenia radioaktywnego, a dostępność środków pozwalających wykonać atak na statek jest niewspółmiernie duża w porównaniu z dostępem do ładunków rozszczepialnych. Organizacje międzynarodowe już teraz wskazują na miękkie podbrzusze światowej infrastruktury w postaci transportu morskiego i obsługi statków. Jednym z najważniejszych polskich, narodowych elementów budowy potencjału bezpieczeństwa na morzu jest CTM.
Powstanie i początki CTM
Na początku lat 80. ub. wieku powstała idea powołania do życia instytucji zajmującej się organizacją, przygotowaniem i realizacją projektów w dziedzinie wojskowej techniki morskiej na potrzeby Marynarki Wojennej. 6 marca 1982 r. Rada Ministrów powołała do życia Centrum Techniki Morskiej – w ten sposób udało się zrealizować sprawny i perspektywiczny system rozwoju badań oraz wdrażania urządzeń i systemów morskich. Wiele wcześniejszych koncepcji powstawało i równie szybko upadało z racji braku koordynacji i nadzoru. CTM zajmował się wieloma aspektami technologii bezpieczeństwa morskiego: od projektowania okrętów, systemów i uzbrojenia, budowy ich prototypów, poprzez inicjowanie, organizowanie i koordynowanie uruchamiania w przemyśle krajowym produkcji wybranych systemów okrętowych, aż po prace nad przepisami budowy okrętów, określaniem i oceną poziomu technicznego wyrobów wojskowej techniki morskiej oraz wykonywaniem analiz i ekspertyz. Nadzór nad CTM sprawowało na początku Ministerstwo Hutnictwa i Przemysłu Maszynowego. 1 października 1985 r. CTM zostało przekształcone w Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej, zaś z dniem 1 października 1987 r. przewodniczący Komitetu Przemysłu Obronnego Rady Ministrów nadał ośrodkowi status Jednostki Badawczo-Rozwojowej Przemysłu Obronnego. Centrum Techniki Morskiej zorganizowane było w owym czasie w pięć oddziałów: Projektowania Okrętów i Konstrukcji Okrętowych; Systemów Dowodzenia i Uzbrojenia, Pól Fizycznych i Obrony Biernej Okrętu, Studiów i Analiz Techniczno-Ekonomicznych oraz Zabezpieczenia Projektowania.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 7/2012