Chińskie myśliwce odrzutowe

Łukasz Pacholski

Chińskie myśliwce odrzutowe

(cz. I)

1 października 1949 r. proklamowano powstanie Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL), która otrzymała wkrótce szerokie i wszechstronne wsparcie z ZSRR. Do ChRL skierowano dostawę około 150 samolotów bojowych, w tym myśliwce Ła-11, szturmowce Ił-10, bombowce Tu-2 i czterdzieści odrzutowych samolotów myśliwskich MiG-15. Wzrost napięcia międzynarodowego w tej części świata, wojna koreańska, spowodował lawinową modernizację i rozbudowę Sił Powietrznych ChRL – w sposób kompleksowy obejmowała ona dalsze dostawy nowych samolotów bojowych z ZSRR oraz budowę baz lotniczych i tworzenie przemysłu lotniczego.

 

Następnie do Chińskiej Republiki Ludowej trafiła dostawa około 300 odrzutowych samolotów myśliwskich MiG-9 i około 10 dwumiejscowych szkolnych myśliwców UTI Jak-17. W ramach rozbudowy chińskiego przemysłu lotniczego (stosowna uchwała rządowa w tej sprawie zapadła 17 kwietnia 1951 r.) zdecydowano o zakupie licencji na odrzutowy samolot myśliwski MiG-15 i jego dwumiejscową wersję szkolno-bojową UTI MiG-15, z lokalnymi oznaczeniami J-2 (Jianjiji – myśliwiec) i JJ-2 (Jianjiji Jiaolianji – szkolny myśliwiec). Jednak już pierwsze walki samolotów myśliwskich MiG-15 z amerykańskimi myśliwcami F-86 Sabre w wojnie koreańskiej, uświadomiły chińskiemu kierownictwu, że MiG-15 szybko traci na nowoczesności i trzeba pomyśleć o nieco bardziej perspektywicznej konstrukcji. W naturalny sposób wybór padł na udoskonalony samolot myśliwski MiG-15 bis, który otrzymał lokalne oznaczenie J-3. Z kolei wprowadzenie do walki na koreańskim niebie udoskonalonych amerykańskich myśliwców F-86 Sabre, spowodowało że chińskie kierownictwo ponownie zaczęło się rozglądać za czymś nowszym... W tych warunkach ZSRR zgodził się przekazać ChRL licencję swojego najnowszego samolotu myśliwskiego MiG-17 z turbinowym silnikiem odrzutowym WK-1A, który celowo nie został skierowany do walk nad Koreą Północną i lokalnie otrzymał oznaczenie J-4. Przystąpiono do przygotowania linii montażowej J-4 w zakładach lotniczych Shenyang i nawet rozpoczęto montaż pierwszych myśliwców J-4 z dostarczonych z ZSRR komponentów, gdy zapadła decyzja o przekazaniu do ChRL licencji samolotu myśliwskiego MiG-17F wyposażonego w mocniejszy silnik WK-1F z dopalaczem, który otrzymał lokalne oznaczenie J-5. Ostatecznie wszystkie chińskie odrzutowe samoloty myśliwskie MiG-15, MiG-15 bis i MiG-17 pochodziły z dostaw zagranicznych. W zakładach lotniczych Shenyang udało się tylko uruchomić produkcję seryjną dwumiejscowego samolotu szkolno-bojowego JJ-2 oraz prowadzono tam remonty MiG-15, MiG-15 bis i MiG-17. JJ-2 był także eksportowany do Albanii, Bangladeszu, Korei Północnej, Pakistanu Sudanu, Tanzanii i Wietnamu Północnego, gdzie był znany pod zachodnim oznaczeniem FT-2 (Fighter Trainer).

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 10/2010