Chuck Yeager (1923-2020). As myśliwski, pilot rekordzista, generał lotnictwa
Marcin Strembski, Szymon Tetera
7 grudnia 2020 roku w szpitalu w Los Angeles zmarł amerykański generał Chuck Yeager. Ten legendarny pilot stal się międzynarodową ikoną lotnictwa, jako pierwszy na świecie oficjalnie przekraczając prędkość dźwięku w locie poziomym. Był także asem myśliwskim II wojny światowej i uczestnikiem wojny w Wietnamie.
Charles Elwood Yeager urodził się 13 lutego 1923 roku w Myra w Zachodniej Wirginii. 12 września 1941 roku, wkrótce po ukończeniu szkoły średniej, zaciągnął się do armii amerykańskiej. Początkowo szkolił się jako mechanik samolotowy, ale ze względu na bardzo dobry wzrok przesunięto go na kurs dla pilotów myśliwskich, który zakończył 10 marca 1943 roku. 22 marca 1943 roku został pilotem 363. Fighter Squadron (dywizjonu myśliwskiego) ze składu 357. Fighter Group (grupy myśliwskiej). 23 października w trakcie jednego z lotów treningowych wykonywanych na myśliwcu Bell P-39 Airacobra, na którym wylatał około 500 godzin, silnik jego maszyny zapalił się, zmuszając go do ratowania się skokiem spadochronowym. W trakcie twardego przyziemienia doznał przemieszczenia kręgu i dyskusyjna stała się kwestia dalszego latania. Yeager szybko doszedł jednak do siebie i dołączył do jednostki wyruszającej właśnie na wojnę.
Walki nad Europą
W listopadzie 1943 roku 357. Fighter Group wyruszyła do Wielkiej Brytanii. Zaczynając karierę myśliwską, miał na koncie wylatanych 659 godzin, co było pokaźną liczbą jak na wojenne warunki i czyniło z niego doświadczonego lotnika, choć rzecz jasna – jeszcze nieostrzelanego. W Anglii 357. FG otrzymała nowe myśliwce North American P-51B Mustang. Jej głównym zadaniem było zapewnienie eskorty dla ciężkich bombowców 8. Armii Powietrznej, w skład której weszła. 11 lutego 1944 roku wykonała pierwszą misję bojową.
Pierwszy sukces Yeager osiągnął 4 marca 1944 roku, kiedy pogoda spowodowała odwołanie lotów bombowców wysłanych nad Berlin. Liberatory zawróciły jeszcze nad Anglią, a Latające Fortece skierowano na cele zastępcze leżące w północno-zachodnich Niemczech, przy czym jeden Combat Wing składający się 30 B-17 kontynuował lot w kierunku stolicy III Rzeszy.
Yeager zgłosił zestrzelenie Me 109G na południowy wschód od Kassel. Opisał to w raporcie bojowym w następujący sposób: „Prowadziłem drugą parę klucza białego dywizjonu Chambers, lecąc na wysokości 26 tys. stóp [7930 m] dostrzegłem Me 109 znajdującego się za nami po prawej i około 2 tys. stóp [610 m] niżej. Odbiłem w prawo i w dół. Nieprzyjaciel zawrócił w prawo w dół i zanurkował pod kątem 50°. Zbliżałem się szybko i otworzyłem ogień z odległości 200 yardów. Zaobserwowałem trafienia na kadłubie i nasadach skrzydeł oraz odpadanie kawałków konstrukcji. Zacząłem go przeganiać, więc wyciągnąłem w górę i wykonałem beczkę sterowaną, opadając za przeciwnika i rozpoczynając ostrzał w odległości 150 jardów. Silnik nieprzyjacielskiego samolotu dymił, a jego śmigło wiatrakowało. Znowu przegoniłem go, obserwując trafienia na kadłubie i kabinie. Ponownie wzniosłem się, wykonując zwrot przez skrzydło, by znaleźć się na jego ogonie. Jego owiewka odpadła i pilot wykonał skok spadochronowy, wpadając w chmury na wysokości 9 tys. stóp [2745 m]. Na lewej stronie nieprzyjacielskiego samolotu była namalowana duża czerwono-czarna głowa diabła. Nie wykonywał on żadnych uników po pierwszej mojej serii.”
Yeager napotykał ponad godzinę później bombowiec He 111, którego uszkodził kilkoma trafieniami, ale nieprzyjaciel skrył się w chmurach.
Luftwaffe odnotowała stratę 23 samolotów, w większości Bf 109, zestrzelonych przez Thunderbolty w rejonie niemiecko-belgijskiego pogranicza. Opisany przez Yeagera emblemat na zestrzelonym Messerschmitcie odpowiada godłu eskadry 9./JG 54, lecz dywizjon III/JG 54 strat tego dnia nie raportował, jakkolwiek Amerykanin mógł strącić samolot uprzednio należący do tej jednostki i przekazany do innej. W rejonie Berlina piloci Mustangów zgłosili jeszcze trzy inne pewne i dwa prawdopodobne zestrzelenia Bf 109. Luftwaffe odnotowała z kolei stratę czterech Bf 109G-6: W.Nr.411229, z którego na spadochronie uratował się Obfw. Robert Roller z 6./JG 3, W.Nr.411441, w którym poległ Gefr. Rolf Lenk z tej samej eskadry, W.Nr.411264 w którym zginął Uffz. Hans-Herbert Link z 12./JG 3 oraz W.Nr.411474, w którym zginął Ltn. Karl Vogel z 2./JG 302.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 1/2021