Ćwiczenia Blue Flag 2019
Riccardo Niccoli
Organizowane co dwa lata od 2013 roku ćwiczenia Blue Flag z kilku powodów stały się jednymi z najważniejszych międzynarodowych ćwiczeń lotniczych. Po pierwsze, ich organizatorem są Zroa HaAvir VeHahalal (Israel Air and Space Force, IASF) – siły powietrzne o wspaniałej historii, szczycące się niezwykłymi zdolnościami operacyjnymi. IASF przykładają ogromną wagę do sprawdzonych i niezawodnych metod treningowych, popartych pragmatyczną, realistyczną i agresywną filozofią szkolenia. Po drugie, ćwiczenia odbywają się w miejscu idealnie nadającym się do operacji lotniczych. Pustynia Negew to nie tylko obszar prawie niezamieszkany, nad którym można latać na każdej wysokości i z dowolną prędkością. Obejmuje także dobrze wyposażone poligony, które oferują szerokie możliwości jednostkom uczestniczącym w ćwiczeniach. Po trzecie wreszcie, w Blue Flag, które według ISAF są najbardziej zaawansowanymi ćwiczeniami lotniczymi, oprócz najlepszych jednostek izraelskiego lotnictwa – w tym Tayeset 115 „Ha'Drakon Ha'Meofeef” („The Flying Dragon” Squadron), specjalizującej się w roli „agresorów” – biorą udział przedstawiciele najbardziej nowoczesnych zachodnich sił powietrznych.
W czwartej edycji Blue Flag, odbywającej się jak zawsze w bazie Ovda, uczestniczyły kontyngenty sił powietrznych Stanów Zjednoczonych, Niemiec, Grecji i Włoch. United States Air Force in Europe (USAFE) wystawiły 480th Fighter Squadron „Warhawks” z bazy Spangdahlem w Niemczech, wyposażoną w sprawdzone i wciąż efektywne F-16CM/DM Block 50, służące do zadań Wild Weasel. Niemiecka Luftwaffe wysłała do Ovdy oddział myśliwców przewagi powietrznej Eurofighter EF-2000 z Taktisches Luftwaffengeschwader 71 „Richthofen” (TaktLwG 71) z Wittmund w Dolnej Saksonii. Greckie Polemikí Aeroporía (Hellenic Air Force, HAF) delegowały 335 Moíra Vomvardismoú „Tigers” (335 MV) z bazy Araxos, wyposażoną w najbardziej zaawansowane myśliwce HAF F-16C/D Block 52M (czyli Block 52+ Advanced). Najnowocześniejszy kontyngent pochodził wszakże z Aeronautica Militare (Italian Air Force, ItAF). Włosi wysłali do Izraela wielozadaniowe samoloty bojowe F-35A z 32º Stormo z Amendoli, myśliwce przechwytujące F-2000A Typhoon z 4º Stormo z Grosseto, 36º Stormo z Gioia del Colle i 37º Stormo z Trapani-Birgi oraz samolot wczesnego wykrywania, ostrzegania, kierowania i dowodzenia E-550A (Gulfstream G550 CAEW) z 14º Stormo z Pratica di Mare. W Blue Flag 2019 uczestniczyło łącznie około tysiąca osób personelu i ponad 70 statków powietrznych, w tym po raz pierwszy myśliwce piątej generacji F-35.
Z ćwiczeniami Blue Flag zapoznał zagranicznych dziennikarzy szef zespołu zarządzającego Tal Herman, były podpułkownik IASF. Od niego usłyszeliśmy o jednym z najważniejszych aspektów tej edycji ćwiczeń: Po raz pierwszy izraelskie F-35I biorą udział w międzynarodowych ćwiczeniach i korzystają z natowskiego systemu wymiany danych Link-16. Nie można było jednak dowiedzieć się, czy samoloty piątej generacji (obecne były także włoskie F-35A) mogłyby działać w bardziej zintegrowany sposób, korzystając z unikalnego dla F-35 systemu MADL (Multifunction Advanced Data Link), pozwalającego wymieniać więcej danych w bardziej bezpieczny sposób.
Kolejną ciekawostką czwartej edycji Blue Flag było pierwsze w historii rozmieszczenie izraelskich F-35I w innej bazie niż macierzysta Nevatim. Jak każda operacja, która jest przeprowadzana po raz pierwszy, wzbudziło to szczególną troskę i uwagę. Warto zauważyć, że aby pomieścić F-35I w schronohangarach w Ovdzie, konieczne było wycięcie fragmentów betonowych wejść do schronów, ponieważ zostały one zbudowane dla samolotów o innej konfiguracji usterzenia.
Ważną rolę podczas ćwiczeń odgrywała eskadra Tayeset 115 i lokalne centrum naprowadzania (Ground Control Intercept, GCI). Jednostki te, tworzące Centrum Szkolenia Zaawansowanego (Advanced Training Center, ATC), kierowały działaniami szkoleniowymi oraz ustalały ich poziom trudności, dostosowując go odpowiednio, jeśli poszczególne zadania okazywały się zbyt trudne lub zbyt łatwe dla uczestników. ATC decydowało również, jaki poziom „agresji” podczas misji reprezentowały samoloty „czerwone” (Red Air). Wśród zasad tej edycji ćwiczeń była i taka, że „zestrzelenia” uzyskane przez F-35 za pomocą pocisków rakietowych dalekiego zasięgu (Beyond Visual Range, BVR) nie były uznawane. Myśliwce obu stron (Red Air i Blue Air) „zestrzelone” podczas misji miały możliwość „zregenerowania się”, czyli ponownego wejścia do walki na ustalonych zasadach. Z kolei „niebieskie” samoloty uderzeniowe po „zestrzeleniu” musiały wracać do Ovdy. W tej edycji ćwiczeń scenariusze misji zostały zaplanowane wspólnie z izraelską Tayeset 133, wyposażoną w myśliwce F-15 Baz.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 1/2020