DAMEN w Polsce

Andrzej Nitka

Stocznia Damen, założona w 1927 r., była początkowo rodzinną firmą specjalizującą się w budowie holowników i statków pomocniczych dla firm zajmujących się pogłębiarstwem oraz budownictwem wodnym. Korzystając z sukcesu swojej filozofii (wprowadzonej już w latach 60.), produkcji długich serii standardowych jednostek budowanych często „na skład”, a nie pod konkretne zamówienie, rozpoczęła w latach 90. ekspansję wchodząc z sukcesem na rynek innych jednostek cywilnych, jak i okrętów wojennych.

Równocześnie Damen rozpoczął przejmowanie stoczni w rodzinnej Holandii i nabywał zakłady m.in. w Europie Wschodniej, do których przeniósł produkcję kadłubów, wyposażanych następnie w stoczniach krajowych. Z czasem rozwój objął także lokalizacje poza Europą, głównie na Dalekim Wschodzie. Obecnie koncern ma swoje zakłady produkcyjne niemal na całym świecie i jest obecny właściwie we wszystkich sferach produkcji okrętowej (więcej w MSiO 9/2012).

Zakłady produkcyjne Damena są też od dawna, bowiem począwszy już od 1991 r., obecne w Polsce. Koncern zatrudnia u nas ludzi przy produkcji jednostek pływających oraz wyposażenia okrętowego. Bardzo ważnym aspektem działalności Holendrów w naszym kraju są także inwestycje w kapitał intelektualny. Polscy inżynierowie również mają możliwości pracy i rozwijania swoich umiejętności w nowym biurze projektowym w Gdańsku.

Pozycja Damena na rynku cywilnym jest od lat bardzo silna, tymczasem grupa usiłuje coraz bardziej rozszerzać swoją działalność w sektorze wojennomorskim. Bardzo duże zainteresowanie modernizacją sprzętową Marynarki Wojennej RP wyraziło sporo firm ze świata. Nie jest tajemnicą, że i Damen aktywnie działa na tym polu. Szeroka gama okrętów bojowych i specjalnych, które jego stocznie zbudowały dla holenderskiej Koninklijke Marine i wielu flot obcych, to bardzo poważne referencje, nie dziwi więc, iż firma uczestniczy w dialogach technicznych z Inspektoratem Uzbrojenia dotyczących wszystkich klas jednostek nawodnych. Korwety i fregaty typoszeregu SIGMA, dzięki swej „modułowej naturze” znalazły już zainteresowanie licznych flot i są odpowiedzią Damena na zapotrzebowanie na korwety Miecznik i patrolowce Czapla. Zaopatrzeniowce, zbiornikowce, okręty logistyczno-desantowe i holowniki to kolejne atuty koncernu. Do tego kontrakty zagraniczne zrealizowane  na zasadach transferu technologii (przeniesienie zdolności produkcji) do stoczni o niższym potencjale technicznym – a w naszym przypadku, to nic innego jak tzw. polonizacja, oczekiwana przez MON – jest sprawdzoną metodą Damena na lokowanie produkcji w kraju odbiorcy. W chwili obecnej firma realizuje wspólnie ze stocznią PT- PAL w Surabai budowę fregat typoszeregu SIGMA dla marynarki wojennej Indonezji. W tym kontekście polskie przedsiębiorstwa mające w szyldach logo grupy mogą mieć sporo do powiedzenia.

Damen Marine Components Gdańsk
Pierwszym zakładem produkcyjnym Damena w Polsce był Gdańsk Engineering Works, który rozpoczął funkcjonowanie w 1991 r. w dawnej bazie zlikwidowanego Przedsiębiorstwa Remontowego Sprzętu Wodno-Melioracyjnego w Gdańsku. Od 2006 r. nosi on nazwę Damen Marine Components Gdańsk i jest jednym z 3 zakładów Damen Marine Components (DMC, pozostałe są zlokalizowane w Holandii oraz Chinach).

Specjalizują się one w produkcji stalowych (również ze stali nierdzewnej) elementów konstrukcji różnych jednostek pływających. DMC Gdańsk wytwarza przede wszystkim dysze śrubowe. Dysze produkowane przez Damena w Polsce i w Chinach zaspakajają około 30% światowego zapotrzebowania! Ponadto w Gdańsku produkowane są fundamenty sterów azymutalnych, stery klasyczne, tunele sterów strumieniowych, w tym specjalnie wyciszone o podwójnych ścianach dla jednostek pasażerskich, wały śrubowe oraz ich pochwy, a także stalowe elementy dźwigów montowane na jednostkach typu offshore. Odbiorcami tych produktów poza firmami z grupy Damen, są wiodące przedsiębiorstwa OEM (sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy), do których trafia 70% produkcji. DMC Gdańsk zrealizował m.in. kontrakt na dostawę zestawu sterowego składający się z kokera (pochwy trzonu sterowego), trzonu i płetwy sterowej dla żaglowca szkolnego Shabab Oman (II) zbudowanego niedawno przez Damena dla marynarki wojennej Omanu.

Pełna wersja artykułu w magazynie MSiO 1-2/2015