Dania wskazuje na F-35

Michał Gajzler

12 maja bieżącego roku przedstawiciele duńskiego rządu, premier Lars Løkke Rasmussen oraz minister obrony Peter Christensen, poinformowali opinię publiczną o rekomendacji jaką wypracowano w ramach programu nowego samolotu myśliwskiego, następcy eksploatowanych przez Królewskie Duńskie Siły Powietrzne samolotów F-16AM/BM Fighting Falcon. Z grupy trzech poddanych ewaluacji maszyn, wśród których znalazły się Boeing F/A-18F Super Hornet, Eurofighter Typhoon oraz Lockheed Martin F-35A Lightning II, jako preferowane rozwiązanie wskazany miał zostać ten ostatni typ. Propozycja wypracowana przez panel ekspertów zakłada zakup 27 egzemplarzy F-35A.

Choć rekomendacja duńskiego rządu nie jest wciąż równoznaczna z ostateczną decyzją, wymaga ona bowiem aprobaty tamtejszego parlamentu, to pokazuje jednak najbardziej prawdopodobny kierunek modernizacji Flyvevåbnet. Co znaczące, wraz z ogłoszeniem rekomendacji upubliczniono dokument będący podsumowaniem analizy prowadzącej do wspomnianej decyzji. Pozwala to więc na bardziej szczegółowe przybliżenie wniosków płynących z analizy oraz szersze opisanie argumentacji jej twórców.

W przypadku zaakceptowania rekomendacji przedstawionej przez rząd Dania powinna stać się ostatecznie jedenastym odbiorcą F-35 na świecie po USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Turcji, Norwegii, Włoszech, Holandii, Japonii, Izraelu i Korei Południowej.

Poprzednicy

Aktualnie podstawowym samolotem bojowym duńskich sił powietrznych jest F-16. Zakupione przez Danię z przeznaczeniem dla Flyvevåbnet w ogólnej  liczbie 77 egzemplarzy F-16A/B dostarczane były w czterech partiach. Najliczniejsza, obejmująca 58 egzemplarzy w obu wersjach, odebrana została w latach 1980-1983. Montaż finalny samolotów prowadzono w zakładach SABCA. W późniejszym okresie samoloty doprowadzono do standardu reprezentowanego przez samoloty w wersji Block 10. Kolejne maszyny, 12 egzemplarzy F-16A/B Block 15, zmontowanych w holenderskich zakładach Fokkera, przejęto w latach 1987-1991. Dostawy ostatnich samolotów obejmowały już maszyny używane, eksploatowane wcześniej przez jednostki amerykańskie. Nabyto je w celu uzupełnień. Pierwszy raz w 1994 roku (3 F-16A Block 15) , drugi raz w 1997 roku (3 F-16A Block 15 i 1 F-16B Block 10).

Następnie 61 samolotów zostało zmodernizowanych o standardu F-16AM/BM. Obecnie, po wycofaniu części maszyn, w aktywnej służbie ma znajdować się ok. 30 z 45 pozostałych do dyspozycji Flyvevåbnet samolotów. Są one eksploatowane przez dwie eskadry, Eskadrille 730 oraz Eskadrille 727. Ze względu na wiek oraz stopień wyeksploatowania ich zastąpienie przez nowe maszyny przewidziano na początek drugiej dekady obecnego wieku.

Według duńskiego ministerstwa obrony, co zaznaczono na wstępie upublicznionego dokumentu,  dalsze utrzymywanie w służbie obecnie eksploatowanych F-16AM/BM miałoby wiązać się ze poważnymi wyzwaniami natury operacyjnej, ale także technicznej i ekonomicznej. Te słowa nie powinny zresztą dziwić, jeśli wziąć pod uwagę wzrost kosztów utrzymania w linii starzejących się maszyn, w 2020 roku osiągających granicę 40 lat eksploatacji. 

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 6/2016