Darwin 1942. Pierwszy japoński rajd lotniczy na Australię Północną

Jan Radziemski

19 lutego 1942 roku 242 japońskie samoloty, w dwóch oddzielnych nalotach, zaatakowały miasto i port Darwin oraz miejscowe lotniska w celu uniemożliwienia aliantom wykorzystanie ich jako bazy do kontruderzenia na Timor i Jawę. Bombardowanie stolicy Terytorium Północnego Australii, znane również jako „bitwa o Darwin”, było największym pojedynczym atakiem jaki kiedykolwiek przeprowadziło obce mocarstwo na ten kraj – kontynent. Skala ataku i jego skutki skłoniły wielu historyków do nazwania go australijskim Pearl Harbor.

Kwestia ataku na Darwin była rozpatrywana przez Sztab Generalny Marynarki Japonii wkrótce po Pearl Harbor. Zastanawiano się nad możliwością desantu morskiego, ale opcja ta została odrzucona zarówno przez sztab marynarki, jak i armię. Ostatecznie zdecydowano się na atak wyłącznie z powietrza. 20 stycznia 1942 roku kontradmirał Tamon Yamaguchi, dowódca 2. Dywizjonu Lotniskowców przedstawił wstępny plan uderzenia lotniczego na Darwin. Dalej jednak były wątpliwości, czy Darwin, a może jednak Cejlon powinien zostać zaatakowany w pierwszej kolejności. Rozstrzygnięcie zapadło 31 stycznia, kiedy admirał Isoroku Yamamoto, dowódca Połączonej Floty, zaakceptował plan rajdu na Darwin, aby wykluczyć możliwość dosyłania przez sprzymierzonych posiłków z Australii na Jawę.Jednocześnie wyznaczył do tego zadania wyjątkowo duże siły, porównywalne z tymi które niedawno atakowały Pearl Harbor. Obejmowały one flotę powietrzną zaokrętowaną na lotniskowcach 1. i 2. Dywizjonu oraz samoloty marynarki bazujące na lądzie. W ten sposób ogólne dowództwo operacji, ku rozczarowaniu Yamaguchiego, trafiło w ręce wiceadmirała Chuichi Nagumo. 9 lutego 1942 roku rozpoczęły się bezpośrednie przygotowania do operacji. Szczegółowy plan ataku na Darwin sporządził kmdr por. Minoru Genda, autor planu ataku na Pearl Harbor. W ramach przygotowań do operacji od 10 lutego 1942 roku samoloty patrolowe stacjonujące w bazie Amboin na Molukach rozpoczęły loty rozpoznawcze nad Darwin. Jedna z maszyn 3. Kokutai dostrzegła 27 jednostek pływających w porcie oraz 30 samolotów na lotniskach. Wśród jednostek stojących w porcie rozpoznano m.in. lotniskowiec, pięć niszczycieli oraz liczne mniejsze jednostki. W rzeczywistości, lotniskowcem okazał się amerykański transportowiec lotniczy (przebudowany eks węglowiec) Langley, który opuścił Darwin już 11 lutego, podobnie jak większość amerykańskich okrętów. Datę ataku na Darwin ustalono na wtorek 19 lutego 1942 roku. 15 lutego, po ukończeniu przygotowań do operacji, zespół wiceadmirała Chuichi Nagumo opuścił Palau i skierował się w stronę Darwin.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia nr specjalny 1/2020