Dornier Do 17Ka. Jugosłowiański „Latający Ołówek“ Cz. I

Boris Ciglić, Dragan Savić
Przekład: Szymon Tetera

Podstawą wyposażenia jednostek bombowych Królewskich Jugosłowiańskich Sił Powietrznych (Vazduhoplovstvo vojske Kraljevine Jugoslavije) przed wybuchem II wojny światowej był bombowiec Do 17Ka, specjalnie opracowany na potrzeby tego użytkownika wariant skonstruowanego w zakładach Dorniera słynnego „latającego ołówka”, napędzany produkowanymi w Królestwie Jugosławii na podstawie licencji francuskimi silnikami K-14NO. Samoloty tego typu posłużyły do wyposażenia 3. Pułku Bombowego, będącego najsilniejszą i najlepiej wyszkoloną jednostką bombowców VVKJ.

W 1935 roku dowodzący Królewskimi Jugosłowiańskimi Siłami Powietrznymi gen. Milutin Nedićprzedstawił ambitny projekt modernizacyjny, zakładający przyjęcie na stan 114 nowych bombowców, 206 myśliwców i 169 samolotów rozpoznawczych. 15 kwietnia 1936 r. Ministerstwo Armii i Marynarki Wojennej utworzyło komisję, której zadaniem było wybranie dwusilnikowego bombowca, napędzanego silnikami Gnôme-Rhône 14K Mistral Major, które miały na podstawie licencji być produkowane pod oznaczeniem K-14NO w zakładach Industrija avionskih motora Rakovica (Wytwórnia silników lotniczych Rakovica; IAM). Członkowie komisji odwiedzili Niemcy, Szwajcarię, Francję i Wielką Brytanię, gdzie przebadali samoloty Dornier Do 17E, Breguet 462, Bloch MB.174, Potez 630 i Blenheim Mk.I. 12 czerwca ogłoszono zwycięstwo Do 17, a wkrótce potem rozpoczęto negocjacje w sprawie zakupu 36 samolotów i licencji produkcyjnych.

Samoloty zbudowane przez Dorniera zyskały już doskonałą reputację wśród lotników jugosłowiańskich ze względu na ich jakość, niezawodność, wytrzymałość i historię służby. Pierwsze maszyny Dorniera, wodnopłatowce Do-D, zostały dostarczone do jugosłowiańskiego lotnictwa morskiego (Pomorsko Vazduhoplovstvo) w 1926 roku, następnie zamówiono kolejne maszyyny opracowane w niemieckich zakładach – łodzie latające Militär Wal oraz ciężkie bombowce Do-Y. Przedstawiciele VVKJ zapoznali się z najnowszym projektem Dorniera na wczesnym etapie jego rozwoju, ponieważ już w listopadzie 1935 zbadali prototyp Do 17V-3 D-ABIH W.Nr.258, na którym 19 listopada w Friedrichshafen por. Dimitrije Kneselac wykonał lot testowy. Co ciekawe, pomimo że Do 17Ka był znacznie droższy od swoich odpowiedników, został wybrany ze względu na niemiecką gotowość do szybkich dostaw bez większych ograniczeń. Będąc już dominującym partnerem gospodarczym Królestwa Jugosławii, Niemcy chciały rozszerzyć swoje wpływy, pogłębić zależność wojskową bałkańskiego państwa oraz zapewnić sobie zaopatrzenie w surowce niezbędne dla przemysłu wojskowego.

9 listopada 1936 roku zawarto umowę na 20 egzemplarzy Do 17Ka-1, o numerach fabrycznych (Werke Nummer; W.Nr.) od 2381 do 2400. Wartość kontraktu opiewała na 3 823 207 RM. Pierwsza maszyn miała być dostarczona 9 maja 1937 r.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 2/2019