Dostawy samolotów i śmigłowców dla rosyjskich sił zbrojnych w 2019 roku

Tomasz Kwasek

W 2019 roku do rosyjskich sił powietrznych (WWS, ros. Wozduszno- Wojennyje Siły) i jednostek lotnictwa morskiego marynarki wojennej (MA WMF, ros. Morskaja Awiacjia Wojenno- Morskowo Fłota) krajowe przedsiębiorstwa sektora lotniczo- zbrojeniowego dostarczyły jedynie około 50 nowych i zmodernizowanych samolotów oraz około 60 śmigłowców.

Tendencja spadkowa, jeśli chodzi o dostawy statków powietrznych dla sił zbrojnych Federacji Rosyjskiej, jest obserwowana już od kilku lat. Tak niski poziom dostaw odnotowano ostatni raz w 2010 roku, gdy rosyjskie siły zbrojne otrzymały 38 nowych statków powietrznych. Warto przy tym wspomnieć, że wśród dostarczonych w ubiegłym roku nowych samolotów są jedynie myśliwce Su-35S i MiG-35 oraz myśliwsko-uderzeniowe Su-34, przy czym MiG-i nadal nie zostały oficjalnie przyjęte do służby. Nie zamówiono nowych maszyn wielozadaniowych Su-30SM ani samolotów szkolno-treningowych Jak-130. Opóźniona jest produkcja nowych transportowych Iłów-76MD-90A i tankowców powietrznych Ił-78M-90A. Znacznemu zmniejszeniu uległa planowana skala produkcji samolotów wielozadaniowych nowego pokolenia Su-57.

Sytuacja jest lepsza, jeśli chodzi o śmigłowce, dostępne dane wskazują bowiem, że w ubiegłym roku dostarczano wszystkie typy znajdujące się na wyposażeniu sił zbrojnych, ale podobnie jak w przypadku samolotów – w mniejszych niż w poprzednich latach partiach.

Ograniczenie zakupów sprzętu jest widoczne w obowiązującym obecnie państwowym programie uzbrojenia na lata 2018–2027 (GPW 2018-2027, ros. Gosudarstiwiennaja Programma Woorużenija na 2018-2027 god), który zakłada pozyskanie dla wojska około 600 nowych samolotów i 423 śmigłowców. Anonsowane początkowo w czasie prac nad nowym GPW duże zamówienia na sprzęt lotniczy nie potwierdzają się w pierwszych dwóch latach obowiązania planu. Należy jednak mieć na uwadze, że program ma charakter ramowy i formalne umowy są realizowane na mocy corocznie aktualizowanych państwowych zamówień obronnych (GOZ, ros. Gosudarstwiennyj Oboronnyj Zakaz), poza tym kilka większych kontraktów na nowe statki powietrzne ma być zawartych w bieżącym roku.

Podobna sytuacja ma miejsce, jeśli chodzi o modernizację statków powietrznych – w ciągu ostatnich lat w żadnym roku nie zrealizowano w pełni planowanych dostaw modernizowanych samolotów i śmigłowców. W praktyce wszystkie projekty są znacznie opóźnione mimo zwykle mniejszego ryzyka technicznego niż w przypadku produkcji nowego sprzętu. Dotyczy to nie tylko unowocześniania samolotów bojowych, w tym myśliwców Su-27, szturmowych Su-25 czy bombowców Tu-22M3, lecz także ważnych dla zdolności operacyjnych rosyjskich sił powietrznych, a nawet całych sił zbrojnych, samolotów transportowych Ił-76MD i maszyn tankowania powietrznego Ił-78M (Ił-78).

Poniższy artykuł nie obejmuje statków powietrznych rosyjskich sił zbrojnych, które w ubiegłym roku zostały wyremontowane i przekazane do jednostek bez wprowadzenia zmian modernizacyjnych lub modyfikacyjnych. W ubiegłym roku były to między innymi samoloty myśliwskie Su-27PU, szturmowe Su-25, bombowe Tu-22M3, zwalczania okrętów podwodnych Tu-142MK, szkolno-treningowe L-39ZA, MiG-29UB, Su-25UB i Tu-134UBŁ, transportowe An-2, An-12, An-26, An-124-100 Rusłan i Ił-76MD, pasażerskie Ił-18 i Tu-154M oraz śmigłowce Mi-8 i Mi-24P/PN.

Samoloty bojowe

W 2019 roku zrealizowano dostawy ośmiu zmodernizowanych myśliwców MiG-31BM/BSM. Prace w tym zakresie prowadził Niżnogrodzki Zakład Produkcji Lotniczej Sokoł (Niżniegorodzkij Awiacjonnyj Zawod), stanowiący część Rosyjskiej Korporacji Budowy Samolotów „MiG” (RSK „MiG”, ros. Rosijsska Samoletostoitielnaja Korporacja MiG). Samoloty trafiły do jednej z dwóch eskadr 712. Pułku Lotnictwa Myśliwskiego (ros. IAP, Istriebitielnyj Awiacjonnyj Połk) z lotniska Kansk-Dalnyj w Kraju Krasnojarskim, podporządkowanego dowództwu 21. Mieszanej Dywizji Lotniczej (SAD, ros. Smieszannaja Awiacjonnaja Diwizja) z 14. Armii Sił Powietrznych i Obrony Powietrznej Centralnego Okręgu Wojskowego. Prace modernizacyjne obejmują modernizację systemu radiolokacyjnego do wersji S-800AM Zasłon-AM z radiolokatorem RP-31AM (N007AM) z nowym procesorem sygnałowym Bagiet-55.06.08, montaż odbiornika systemu nawigacji satelitarnej A737, dodatkowej radiostacji R-800Ł1 oraz wielofunkcyjnych wyświetlaczy w kabinach załogi. Zmodernizowane samoloty mogą przenosić nowe pociski powietrze–powietrze R-37M, R-73K/Ł i R-77-1.

Planowane jest przeprowadzenie kolejnych modyfikacji w zmodernizowanych maszynach, systemu sterowania KSU-31M czy nowego systemu samoobrony. Dostawy są realizowane na mocy umowy ze stycznia 2019 roku pomiędzy rosyjskim resortem obrony a RSK „MiG”, zawartej w ramach Państwowego Zamówienia Obronnego na 2019 r. Według przedstawicieli Zjednoczonej Korporacji Produkcji Lotniczej (OAK, ros. Objediniennaja Awiastroitielnaja Korporacija), w skład której wchodzi RSK MiG, modernizacja kolejnych myśliwców ma trwać do 2023 roku, co oznacza unowocześnienie co najmniej 30 maszyn w ciągu pięciu lat (obecnie około 150 MiG-ów-31 podstawowej wersji pozostaje zakonserwowanych).

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4-5/2020