Doświadczalne myśliwce wysokościowe MiG

 


Jerzy Gruszczyński, Michał Fiszer


 

 

 

Mikojan Gurewicz MiG-3

 

– doświadczalne myśliwce wysokościowe

 

 

W rodzinę jednosilnikowych samolotów myśliwskich z napędem tłokowym, opracowanych w doświadczalnym biurze konstruktorskim OKB-155 tandemu Artiom Iwanowicz Mikojan – Michaił Josifowicz Gurewicz w latach 1939–1945, wchodzą konstrukcje od seryjnego mysliwca I-200 (MiG-1, MiG-3) do doświadczalnego samolotu myśliwskiego I-225 – jednego z najszybszych radzieckich myśliwców z napędem tłokowym. Seryjne samoloty myśliwskie I-200 (MiG-1, MiG-3) zostały omówione na łamach TW Historia 1/2012, dlatego tym razem skoncentrujemy się na tych myśliwcach, które były budowane w celu ich zastąpienia, ale którym, z różnych przyczyn, nie było to dane.

 



Samolot IP-201 ze wzmocnionym uzbrojeniem
Samolot myśliwski IP-201 przedstawiał sobą dalszy rozwój myśliwca I-200 w stronę zwiększenia siły ognia, bez wprowadzania zasadniczych zmian w konstrukcji. Jego uzbrojenie miało się składać z dwóch działek MP-3 (PTB-23) kal. 23 mm (zasilanych z 60-nabojowych magazynków) i dwóch zsynchronizowanych karabinów maszynowych SzKAS kal. 7,62 mm, z zapasem amunicji 750 nabojów na lufę. Rezygnacja z wielkokalibrowego karabinu maszynowego BS kal. 12,7 mm pozwoliła zwiększyć pojemność kadłubowego zbiornika paliwa z 115 do 195 l. Działka umieszczono w opływowych zasobnikach pod zewnętrznymi konsolami skrzydła. W wariancie przeciążonym IP-201 mógł zabrać dwie lotnicze bomby burzące wagomiaru 100 kg. Według obliczeń maksymalna prędkość lotu w stosunku do I-200 miała ulec tylko nieznacznemu zmniejszeniu (10–15 km/h). 27 lipca 1940 r. komisja ds. inicjatyw konstruktorskich Ludowego Komisariatu Przemysłu Lotniczego dokonała oceny projektu samolotu myśliwskiego IP-201 ze wzmocnionym uzbrojeniem i uznała jego budowę za celowa. Jednak Naukowo-Badawczy Instytut Sił Powietrznych, zatwierdzając 14 sierpnia projekt myśliwca IP-201, zwrócił uwagę, ze szybkostrzelność działek MP-3 (PTB-23) kal. 23 mm jest zbyt mała (faktycznie wynosiła ona tylko 300 strzałów na minutę) i rekomendował w ich miejsce zastosowanie dwóch wielkokalibrowych karabinów maszynowych BK kal. 12,7 mm, z sumarycznym zapasem amunicji 300 nabojów. Nie mniej jednak budowa samolotu myśliwskiego IP-201 ze wzmocnionym uzbrojeniem (w jego wyjściowym kształcie) została rozpoczęta w końcu września 1940 r., z wykorzystaniem trzeciego prototypu I-200, który przybył z badań państwowych (zakończonych właśnie w Naukowo-Badawczym Instytucie Sił Powietrznych) do zakładu Nr 1 (Moskwa) w celu dopracowania i usunięcia wykrytych wad. 12 października 1940 r. Ludowy Komisariat Przemysłu Lotniczego zlecił Ludowemu Komisariatowi Uzbrojenia zbadanie możliwości zabudowy działka MP-3 (PTB-23) kal. 23 mm na samolocie myśliwskim I-200, w miejsce dwóch karabinów maszynowych SzKAS kal. 7,62 mm. Dla ułatwienia wykonania zadania konstruktorzy działka J. G. Taubin i M. N. Baburin (doświadczalne biuro konstruktorskie OKB-16) otrzymali do dyspozycji makietę myśliwca I-200. Przeprowadzone badania wykazały, ze jest to możliwe, ale zarazem bardzo trudne (wymagało to bowiem odpowiedniego wzmocnienia konstrukcji kadłuba oraz skomplikowanych zmian w działku). Tymczasem zabudowa działka w gondoli podskrzydłowej nie nastreczała większych trudności i mogła być przeprowadzona bez zasadniczych zmian w konstrukcji skrzydła. Trzeba było tylko odpowiednio wzmocnić jego pokrycie, nie obliczone wcześniej na tak duże siły odrzutu uzbrojenia. 28 października 1940 r. makieta myśliwca I-200 z zabudowanym w lewym skrzydle działkiem MP-3 (PTB-23) kal. 23 mm została przekazana do Ludowego Komisariatu Przemysłu Lotniczego wraz z odpowiednim odczytem omawiajacym wyniki badań. W międzyczasie biuro OKB-16 dwukrotnie zwiększyło szybkostrzelność działka MP-3 (PTB-23), doprowadzając ja do 600 strzałów na minutę, i nadało mu oznaczenie MP-6. W tych warunkach wyrażono zainteresowanie nim i postanowieniem Komitetu Obrony przy Radzie Komisarzy Ludowych z 16 listopada 1940 r., działko MP-6 (PTB-23) kal. 23 mm przyjeto do uzbrojenia. W związku z tym 23 listopada 1940 r. Ludowy Komisariat Przemysłu Lotniczego i Siły Powietrzne ZSRR, zobowiązały doświadczalny oddział konstruktorski OKO-1 A. I. Mikojana (oraz głównych konstruktorów S. A. Ławoczkina, S. W. Iljuszyna i P. O. Suchoja) do przygotowania w ciągu dwóch miesięcy standardowych stanowisk strzeleckich dla działka MP-6 (PTB-23) kal. 23 mm i wielkokalibrowego karabinu maszynowego AP-12,7 kal. 12,7 mm (także konstrukcji J. G. Taubina i M. N. Baburina). Miano przygotować kadłubowe i skrzydłowe stanowiska dla działka i wielpłynkokalibrowego karabinu maszynowego, a także zabudowę działka na silniku.

W tym czasie przebudowa samolotu myśliwskiego I-200 Nr 3 dobiegała końca. Otrzymał on nowe konsole skrzydła z zabudowanymi działkami MP-6 (PTB-23) kal. 23 mm oraz dwa wielkokalibrowe karabiny maszynowe AP-12,7 kal. 12,7 mm w kadłubie – w miejsce dwóch karabinów maszynowych SzKAS kal. 7,62 mm. Nie udało sie go jednak przekazać w terminie do badań na Naukowo-Badawczym Poligonie Uzbrojenia Lotniczego, ze względu na niespodziewana deformacje zewnętrznych konsoli skrzydła. Dodatkowa zwłokę wywołał udział trzeciego prototypu I-200 (wraz z prototypami I-200 Nr 1 i I-200 Nr 2) w powietrznej defiladzie 7 listopada 1940 r. nad Placem Czerwonym w Moskwie. Ostatecznie przebudowe trzeciego prototypu I-200 zakończono dopiero w końcu listopada. 1 grudnia 1940 r. W. N. Górski, po raz pierwszy podniósł samolot myśliwski IP-201 w powietrze. Lot ten nie zakończył się jednak szczęśliwie, ze względu na wypracowanie paliwa ze zbiornika kadłubowego, pilot musiał wykonać awaryjne lądowanie, w trakcie którego maszyna została uszkodzona w takim stopniu, ze wymagała remontu. Naprawa I-201 przeciągnęła się do końca lutego 1941 r., i dopiero w następnym miesiącu samolot ponownie znalazł się w powietrzu. Jednak i tym razem jego badania nie miały kontynuacji z tego względu, ze rozwój działka MP-6 (PTB-23) kal. 23 mm i wielkokalibrowego karabinu maszynowego AP-12,7 kal. 12,7 mm w międzyczasie zakończono. W miejsce działka MP-6 (PTB-23) kal. 23 mm w maju 1941 r. do uzbrojenia przyjęto działko WJa kal. 23 mm (ze względu na dużą siłę odrzutu ostatecznie znalazło ono zastosowanie jedynie na szturmowcach Ił-2). Wszystkie kolejne samoloty myśliwskie z tzw. rodziny I-200, tandemu Artiom Iwanowicz Mikojan – Michaił Josifowicz Gurewicz, były budowane na osnowie konstrukcji myśliwca MiG-3.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia Spec 1/2012

Wróć

Koszyk
Facebook
Tweety uytkownika @NTWojskowa Twitter