Dreamliner – spełnione marzenie

Jakub Gołębiowski

Dreamliner – spełnione marzenie

Na ten dzień czekaliśmy bardzo długo. Po siedmiu latach od złożenia zamówienia, na lotnisko w Warszawie dotarł pierwszy samolot komunikacyjny Boeing 787 Dreamliner dla Polskich Linii Lotniczych LOT. Tym samym rozpoczęła się modernizacja floty dalekiego zasięgu naszego narodowego przewoźnika. Opisywane święto jest doskonałym pretekstem do spojrzenia raz jeszcze na cały program 787 i próbą odpowiedzenia na pytanie, jakie znaczenie dla PLL LOT będzie miało wprowadzenie do służby nowych odrzutowców.

Bez wątpienia 15 listopada 2012 roku to data, która zapisze się w historii polskiego lotnictwa. W obecności 1500 gości wśród których była Pierwsza Dama RP Anna Komorowska odbyło się uroczyste przecięcie wstęgi i powitanie nowego samolotu na warszawskim Okęciu. Podczas prezentacji Dreamlinera głos zabrali m.in. Ambasador Stanów Zjednoczonych Stephen Mull, Henryka Bochniarz wiceprezes Boeinga na Europę Środkowo- Wschodnią oraz gospodarz wieczoru ówczesny prezes PLL LOT Marcin Piróg.

Tak oto epoka Boeingów 767 z żurawiem na ogonie zaczęła dobiegać końca. Zanim jednak doszło do pierwszej dostawy program ulegał wielu zawirowaniom. Szerokie wykorzystanie kompozytów oraz skomplikowany i wieloelementowy łańcuch dostaw wymagały więcej czasu, niż szacowali pierwotnie przedstawiciele producenta.

Kalendarium
Opowieść o całym programie warto rozpocząć w 2003 roku. To właśnie wtedy zapadła decyzja o budowie samolotu 7E7 – takie oznaczenie nosił pierwotnie Dreamliner. Jeżeli chodzi o wielkość to odrzutowiec plasował się w tym samym segmencie co Boeing 767, stając się jego następcą. Zgodnie z założeniami w 2004 roku do linii lotniczych miała trafić oferta opisująca nowy projekt, sam odrzutowiec zaś miał wejść do służby w 2008 roku. Mniej więcej w połowie 2003 roku Boeing poinformował, że planuje wykorzystać do budowy kadłuba i skrzydeł znaczącą ilość materiałów kompozytowych. Niespełna rok od tamtego wydarzenia amerykański producent wskazał, że dostawcami silników do nowego statku powietrznego będą firmy Rolls-Royce oraz General Electric. Niedługo później, japońskie linie lotnicze ANA zdecydowały się na zakup 50 odrzutowców, stając się jednocześnie pierwszym klientem.

W styczniu 2005 roku, wraz z otrzymaniem zamówienia z Chin na 60 samolotów, producent z Seattle ogłosił, że odrzutowiec 7E7 otrzyma oznaczenie 787. Jednocześnie zaplanowano, że pierwsze samoloty trafią do odbiorców z Państwa Środka przed olimpiadą w Pekinie, mającą się odbyć w 2008 roku. Kolejny rok przyniósł pierwsze zamówienie na dłuższą wersję 787-9 – na jej zakup zdecydowało się towarzystwo lotnicze Air New Zeland. W czerwcu rozpoczął się montaż pierwszego egzemplarza 787.

W maju 2007 roku amerykański producent poinformował, że zebrał ponad pół tysiąca zamówień na swój nowy samolot. Był to z pewnością wielki sukces, podobnie jak prezentacja pierwszego egzemplarza, która odbyła się w lipcu (zgodnie z amerykańskim zapisem daty 07/08/07), śledził ją niemal cały świat. Mimo to do pierwszego lotu było wciąż dość daleko – zaprezentowany egzemplarz nie był wyposażony w większość niezbędnych systemów. Zresztą, już we wrześniu było wiadomo, że odbędzie się on najszybciej w grudniu. Termin ten, został zresztą rychło zmodyfikowany i w październiku producent ogłosił, że inauguracyjny lot odbędzie się w pierwszym kwartale 2008 roku, dostawy zaś rozpoczną się od grudnia. Plany te uległy kolejnym zmianom już w styczniu 2008 roku, wówczas zapowiedziano, że pierwszy lot odbędzie się w drugim kwartale tego roku.

W marcu przywołanego roku Boeing przejął 50% udziałów w Global Aeronautica, ten temat zostanie rozwinięty w dalszej części tekstu. Miesiąc później Boeing poinformował, że przyszłość wersji -3 mającej obsługiwać połączenia na krótszych dystansach jest niepewna Jesienią zastrajkowali pracownicy amerykańskiego producenta. Pięćdziesięciosiedmiodniowy zastój w pracach spowodował dalsze opóźnienia w programie.

W styczniu 2009 roku przedstawiciele Boeinga poinformowali, że pierwsza dostawa odrzutowca w wersji 787-9 będzie opóźniona o dwanaście miesięcy. Latem zostały przeprowadzone pierwsze testy podczas kołowania, w październiku zaś zapadła decyzja o zlokalizowaniu drugiej linii montażowej modelu 787 w North Charleston. Prawdziwy przełom nastąpił w grudniu 2009 roku, wówczas Dreamliner po raz pierwszy wzbił się w przestworza. W tym samym czasie Boeing odkupił pozostałe udziały w spółce Global Aeronautica od Alenii.

W połowie kolejnego roku pierwszy lot odbył samolot napędzany silnikami GEnx1B, w listopadzie zaś doszło do pożaru w egzemplarzu ZA002, co spowodowało opóźnienie w testach. W marcu 2011 roku Jim Albaugh szef Boeing Commercial Airplanes poinformował, że Boeing 787 nie osiągnie zasięgu 8000 mil morskich, stwierdził jednocześnie, że mimo to spełni wymagania klientów. W sierpniu samolot otrzymał certyfikaty typu od FAA i europejskiej agencji EASA.

Ten etap został oficjalnie zamknięty pod koniec września 2011 roku, kiedy pierwszy samolot odebrały japońskie linie ANA. Dostawa nastąpiła niemal trzy i pół roku po pierwotnie planowanym terminie. Samolot wszedł do służby 26 października 2011 roku.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 1/2013