Działania lotnicze na Marianach 1944 cz. 2

Szymon Tetera

Działania lotnicze na Marianach 1944

Część 2 - bitwa lotniskowców i późniejsze działania

19 czerwca 1944 r., w momencie kiedy japońskie lotniskowce mogły zaatakować amerykańskie lotniskowce osłaniające desant na Mariany, cesarskie lotnictwo bazowe stacjonujące na lotniskach tych wysp było już sparaliżowane i wyczerpane dotychczas stoczonymi walkami. Spore siły lotnicze, przebazowane w międzyczasie z Japonii, znalazły się natomiast na Iwo-jime, gdzie zostały zniszczone w trakcie nalotów amerykańskiego lotnictwa pokładowego.

O godz. 5.47 dwa patrolujące Hellcaty z VF-16 z lotniskowca Lexington przechwyciły dwa samoloty Judy startujące z bazy lądowej. Jeden z nich został przez Amerykanów zestrzelony. W tym samym czasie radary okrętów US Navy wykryły nieprzyjacielskie samoloty znajdujące się nad Guam. Faktycznie na tej wyspie Japończycy dysponowali tego ranka około 50 sprawnymi samolotami. W celu wzrokowego rozpoznania nad wyspę został skierowany czterosamolotowy klucz Hellcatów z VF-24 z lekkiego lotniskowca Bellau Wood. Czwórka myśliwców pojawiła się nad lotniskiem Orote około 6.00, natychmiast znajdując się pod ostrzałem z ziemi oraz atakiem nadlatującej z tyłu i od góry czwórki Zeke. Szczęśliwie prowadzący klucz Hellcatów por. C. I. Oveland w porę dostrzegł przeciwnika, co umożliwiło Amerykanom zawrócenie do ataku czołowego, w którym Oveland i por. R. C. Tabler zestrzelili po jednym myśliwcu. Szybko pojawiły się jednak kolejne japońskie myśliwce, co zmusiło Ovelanda do wezwania posiłków. Ofiarą VF-24 padł jeszcze jeden samolot, natomiast uszkodzenia odniósł Hellcat ppor. C. J. Bennetta. W międzyczasie radary jednostek TG 58.2 wykryły w okolicy Guam kolejne samoloty, na które naprowadzono myśliwce z VF-31 z lekkiego lotniskowca Cabot. W walce z grupą japońskich Zeke ich piloci odnieśli sześć zwycięstw, w tym trzy trafiły na konto por. C. W. Turnera, za cenę dwóch uszkodzonych Hellcatów. O 8.45 nad wyspą ponownie pojawiły się myśliwce z VF-24, tym razem w liczbie ośmiu sztuk. W pobliżu lotniska Amerykanie zostali zaskoczeni przez grupę myśliwców Zeke, którą ocenili na 15 samolotów. W jednostronnej walce piloci VF-24 odnotowali siedem zestrzeleń pewnych i drugie tyle prawdopodobnych i uszkodzonych. Trzy pewne zwycięstwa odniósł por. R. H. Thelen.

O 9.20 nad lotniskiem Orote pojawiło się dwanaście Hellcatów z VF-8 z lotniskowca Bunker Hill, pod dowództwem znanego z bitwy na Morzy Koralowym i pod Midway kmdr. por. Elberta McCuskey, który odniósł w tej walce swoje siódme zwycięstwo powietrzne. Trzy zwycięstwa odniósł w swej pierwszej walce powietrznej por. J. D. Vanderhoof. Klucz dowodzony przez por. L. P. Heinzena zanurkował nad płytę lotniska, gdzie zestrzelono jednego startującego Zeke, Heinzen zaś i jego skrzydłowy por. E. J. Dooner zestrzelili usiłujący lądować samolot transportowy Topsy ło w inne japońskie samoloty zaparkowane na lotnisku. Później ta para stoczyła walkę z parą Zeke, w wyniku czego kolejne zwycięstwo odniósł Heinzen, natomiast samolot Donnera został trafiony w instalację olejową i zbiornik paliwa. Podczas powrotu na lotniskowiec Dooner był zmuszony do wodowania, ale gdy tylko jego Hellcat dotknął wody, eksplodował zabijając swojego pilota. W sumie w tej misji piloci VF-8 zaliczyli trzynaście zwycięstw. Kiedy nad Guam przybyli piloci VF-16 z Lexingtona w powietrzu nie było już Japończyków, tak więc ostrzelano samoloty stojące na ziemi, zgłaszając 5–6 z nich jako prawdopodobnie zniszczone.

W sumie w wyniku serii porannych starć nad Guam piloci Hellcatów zapisali na swoje konta 30 Zeke i 5 bombowców. Po stronie japońskiej w walkach nad wyspą uczestniczyły myśliwce z 261., 263. i 343. Grupy Powietrznej. Utracono wiele samolotów i pięciu pilotów. Wśród nich znajdował się mat Isao Doikawa, który m.in. 7 grudnia 1941 r. zestrzelił nad Pearl Harbor dwa bombowce nurkujące SBD. Ponadto nad Saipanem utracono myśliwiec z 201. Grupy Powietrznej. Straty poniesione tego ranka były tak wielkie, że po południu lotnictwo bazowe operowało już tylko pojedynczymi samolotami. Do końca dnia 263. Grupa Powietrzna utraciła wszystkie swe samoloty, a 261. Grupa miała 21 czerwca sprawne tylko dwie maszyny.

Nie wszystkie samoloty japońskie zaangażowały się jednak w starcia nad Guam. Pierwszym akcentem morskim rozpoczynającej się bitwy był atak jednego z sześciu uzbrojonych w bomby myśliwców Zeke z Guam na niszczyciele Stockham i Yarnall, które pełniły dozór radiolokacyjny przed zespołem pancerników TG.58.7. Atak miał miejsce krótko przed godz. 6.00. Zrzucona przez japoński samolot niecelna bomba wybuchła w śladzie torowym niszczyciela Stockham, a atakujący samolot został zestrzelony przez artylerię przeciwlotniczą z Yarnalla. Chwilę później niszczyciele z zespołu TG.58.7 zestrzeliły bombowiec nurkujący Val.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia Spec 6/2013