Elektroniczna odpalarka
Ryszard Woźniak, Jan Przanowski
Elektroniczna odpalarka
do BM-21 i Langusty
Realizowany od dekady program modernizacji technicznej Sił Zbrojnych RP zaowocował wieloma nowymi rozwiązaniami uzbrojenia i sprzętu wojskowego, wprowadzonymi do służby w wojskach. Między innymi, w ramach programu modernizacji Wojsk Rakietowych i Artylerii Wojsk Lądowych, opracowano i wdrożono polową wyrzutnię rakietową WR-40 Langusta, będącą zmodernizowaną wersją BM-21. Już na etapie badań prototypu Langusty stwierdzono, że dalszym, niezbędnym krokiem w kierunku jej unowocześnienia jest zmodernizowanie elektrycznych obwodów strzelania, a w szczególności wynośnej odpalarki pocisków rakietowych.
Dotychczasowa konstrukcja odpalarki bazowała na przestarzałych rozwiązaniach, uniemożliwiających optymalizację programu odpalania rakiet. W związku z tym, na początku 2006 roku, dostawca sprzętu łączności i informatyki dla polowych wyrzutni rakietowych (PWR) WR-40 Langusta – firma WB Electronics S.A. z Ożarowa Mazowieckiego, wraz z Ośrodkiem Badawczo-Rozwojowym Sprzętu Mechanicznego Sp. z o.o. z Tarnowa, we współpracy z Instytutem Techniki Uzbrojenia Wydziału Mechatroniki Wojskowej Akademii Technicznej z Warszawy – dokonał wstępnej analizy możliwości opracowania, wykonania i wdrożenia do wojsk nowoczesnego urządzenia tego typu. Wynikiem tej analizy było m.in. stwierdzenie: możliwe jest opracowanie w warunkach krajowych nowoczesnej odpalarki, która powinna znaleźć zastosowanie nie tylko w PWR WR-40 Langusta, ale także w polowych wyrzutniach rakietowych BM-21 i RM-70/85, użytkowanych obecnie przez Siły Zbrojne RP, a także wiele innych armii państw m.in. byłego bloku wschodniego. Kierując się powyższym, WB Electronics i OBR SM złożyły w ramach konkursu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego wniosek o finansowanie projektu badawczego rozwojowego pt. „Opracowanie i wykonanie oraz badania konstrukcyjno-technologiczne i dynamiczne wynośnej, programowanej elektronicznie odpalarki do polowych wyrzutni rakietowych”. Pozytywne oceny wniosku spowodowały zakwalifikowanie pracy do finansowania w latach 2006–2009, jako projekt rozwojowy nr OR00 0013 04. Jego kierownikiem został dyrektor ITU WMT WAT, płk rez. prof. dr hab. inż. Józef Gacek. Podstawowym celem projektu było opracowanie, wykonanie oraz przeprowadzenie badań konstrukcyjnych, technologicznych i dynamicznych (w tym balistycznych badań laboratoryjnych i poligonowych) demonstratora technologii wynośnej, programowanej elektronicznie odpalarki dla PWR. Cel projektu został osiągnięty, co potwierdziły pozytywne wyniki badań demonstratora, zarówno w warunkach laboratoryjnych (prowadzonych na wyrzutni szkolno-bojowej), jak i dynamicznych (poligonowych, na wyrzutni bojowej). Demonstrator działał poprawnie oraz zapewnił wymaganą funkcjonalność i bezpieczeństwo prowadzenia ognia. Oznaczało to, że może stanowić zamiennik dotychczasowej odpalarki, dając jednocześnie podstawę do prowadzenia dalszych prac ukierunkowanych na wdrożenie urządzenia do jednostek WRiA. Po pozytywnym zakończeniu tego etapu prac, WB Electronics i ITU WMT WAT, przy wsparciu Szefostwa Wojsk Rakietowych i Artylerii Dowództwa Wojsk Lądowych, postanowiły kontynuować dalsze prace nad odpalarką. Pod koniec kwietnia 2009 roku złożony został wniosek o dofinansowanie projektu celowego pt. „Badania konstrukcyjnotechnologiczno-wdrożeniowe wynośnej programowanej elektronicznie odpalarki do polowych wyrzutni rakietowych”. Projekt o nr. 403/BO/B uzyskał dofinansowanie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a jego kierownikiem ze strony ITU WMT WAT został płk rez. prof. dr hab. inż. Józef Gacek. Obecnie prototyp odpalarki przeszedł pomyślnie badania zakładowe i jest przygotowywany do dalszych badań.
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 7/2012