Embraer prezentuje programy wojskowe
Piotr Butowski
Embraer prezentuje programy wojskowe
Firma Embraer (Empresa Brasileira de Aeronáutica SA) powstała w 1969 r. jako firma państwowa (praktycznie została utworzona przez wojskowych) i jej pierwszym zadaniem była produkcja seryjna lekkiego samolotu transportowego EMB-110 Bandeirante (zbudowano prawie 500 sztuk). W 1994 r. Embraer został sprywatyzowany i od tego czasu rozpoczął się burzliwy rozwój firmy związany głównie z dwoma programami samolotów pasażerskich: rodziną ERJ145 dla 37-50 pasażerów oraz rodziną E-Jet dla 70–122 pasażerów. W 1996 r. Embraer sprzedał pierwsze cztery samoloty, a w 2008 r. dojdzie do poziomu 195–200 samolotów. Zatrudnienie w firmie zwiększyło się w tym czasie z 6087 (1994 r.) do 23 734 (2007 r.) pracowników.
Kryzysu w tej chwili nie widać, ale z pewnością dotrze on do Embraera, jak do wszystkich. Na razie żaden z klientów nie wycofał wcześniejszego zamówienia. W ciągu trzech kwartałów 2008 r. firma dostarczyła użytkownikom 145 samolotów (najpopularniejsze są E190 – 58 samolotów oraz E175 – 41 samolotów), a łącznie w 2008 r. zamierza dostarczyć 195–200 samolotów (w 2007 r. było 169) plus jeszcze 15–20 małych Phenomów 100. Plan na rok przyszły, jeszczeniekorygowany, to ponownie 195–200 samolotów (poza Phenomami) oraz 120–150 Phenomów 100 i 300, których produkcja gwałtownie rusza. W czerwcowym numerze „Lotnictwa” przedstawiłem cywilne programy Embraera. W listopadzie poleciałem do Sao José dos Campos ponownie i zapoznaniem się tam z programami wojskowymi Embraera.
Super Tucano
Symbol Brazylii to tukan, wodny ptak z potężnym dziobem. Nazwę Tucano dostał turbośmigłowy samolot szkolny należący do nowej wtedy (w latach 70. XX w.) klasy samolotów szkolnych: samolotów turbośmigłowych zachowujących się jak odrzutowce. Samolot powstał po kryzysie paliwowym 1973 r., kiedy zwrócono większą niż przedtem uwagę na oszczędność paliwa. Jednakże, aby bardziej ekonomiczny samolot turbośmigłowy mógł służyć do szkolenia pilotów wojskowych, musiał on zachowywać się w locie podobnie jak samolot odrzutowy. Uzyskano to dzięki niewielkim skrzydłom, odpowiednio wyregulowanemu reagowaniu na stery, większej bezwładności przyrostu ciągu. Nowością w EMB 312 Tucano, później powtórzoną jeszcze w kilku innych samolotach na świecie, w tym w polskim PZL-130 Orlik, była kabina wyposażona podobnie do kabiny nowoczesnego samolotu bojowego. Piętnaście krajów kupiło łącznie 650 Tucano, a najwięksi użytkownicy to brytyjski RAF, francuska Armee De’l Air i, oczywiście, brazylijska Força Aérea Brasileira (FAB). Teraz Embraer produkuje kolejny samolot EMB 314 Super Tucano(prototyp oblatany w 1996 r., w służbie od 2003 r.). Zachował on ogólny układ i nazwę Tucano, ale jest to zupełnie nowy samolot: znacznie mocniejszy, lepiej wyposażony i uzbrojony w rakiety „powietrzepowietrze” MAA-1 Piranha, działka, rakiety niekierowane i bomby – razem 1550 kg. Super Tucano jest klasyfikowany jako samolot szkolno- bojowy, ale dla większości jego obecnych użytkowników jest to lekki samolot bojowy do działań przeciwpartyzanckich (jedynie Chile zamówiło Super Tucano tylko w wersji szkolnej). Takie przeznaczenie określa też krąg zainteresowanych klientów: Ameryka Południowa, Afryka i Azja. Charakterystyczne, że wśród potencjalnych rynków zbytu dla Super Tucano Embraer nie wymienia się Europy: tutaj nie ma dla niego zastosowania. Produkcja Super Tucano biegnie w filii Embraera w Gaviao Peixoto z prędkością trzech samolotów miesięcznie.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2008