Eurofighter Typhoon w RAF
Séan Wilson/Prime Images
Eurofighter Typhoon w RAF
W 1972 r. Siły Powietrzne Wielkiej Brytanii – RAF (Royal Air Force) wydały zapotrzebowanie AST-403 (Air Staff Target) na opracowanie nowego samolotu myśliwskiego o własnościach krótkiego startu i pionowego lądowania – STOVL (Short Take Off Vertical Landing). Później zrezygnowano z własności STOVL nowego samolotu i wydano nowe zapotrzebowanie AST-409 na samolot STOVL, które doprowadziło do opracowania samolotów myśliwsko-szturmowych Harrier GR.5 i GR.7. Zmienione zapotrzebowanie AST-403 jednak pozostało i stało się bazą dla założeń taktyczno-technicznych na europejski wielozadaniowy samolot myśliwski, który zmaterializował się w postaci myśliwca Eurofighter Typhoon.
Budowa naddźwiękowego samolotu bojowego to dziś niezwykle kosztowne przedsięwzięcie. W związku z tym dla większości państw międzynarodowa współpraca wydaje się być najbardziej oczywistym rozwiązaniem problemu finansowania takiego programu, tak jak to się stało w przypadku samolotów SEPECAT Jaguar czy Panavia Tornado. Wielka Brytania, Niemiecka Republika Federalna i Włochy, które skutecznie współpracowały przy opracowaniu Tornado, jeszcze raz połączyły swoje siły i tak w 1983 r. narodził się program Future European Fighter Aircraft (FEFA). Do tego nowego przedsięwzięcia wkrótce dołączyły Francja i Hiszpania. Jednakże w 1985 r. Francja opuściła program i zdecydowała się na opracowanie własnego wielozadaniowego samolotu myśliwskiego, co zaowocowało powstaniem Dassault Rafale. Hiszpania początkowo także wystąpiła z grupy, pozostawiając trzech oryginalnych partnerów z programu Tornado, którzy teraz zmodyfikowali swoje zamierzenie, powołując program European Fighter Aircraft (EFA), ale później ponownie dołączyła. W czerwcu 1986 r. powstało konsorcjum Eurofighter GmbH mające siedzibę w Monachium, RFN, które podjęło konkretne opracowanie przyszłego wielozadaniowego samolotu myśliwskiego. W 1982 r. Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii zgodziło się na wyasygnowanie 80 milionów funtów szterlingów na sfinansowanie pomocniczego programu – EAP (Experimental Aircraft Programme). Dodatkowe fundusze zapewniły później firmy Aeritalia, BAe i MBB. EAP będący demonstratorem zaawansowanych technologii powstał w jednym prototypie zbudowanym przez British Aerospace (obecnie BAE Systems) w zakładzie w Warton w Lancashire. Został on oblatany 8 sierpnia 1986 r. Dokładnie rzecz biorąc, samolot ten nie był częścią programu Eurofighter. Jednakże miał podobną konfigurację aerodynamiczną i wiele rozwiązań konstrukcyjnych, zastosowanych w Eurofighterze, a w przyszłości użyto go także i do badań silników przewidzianych dla tego myśliwca. Ogólnie dał konstruktorom wiele cennych danych i pozwolił na sprawdzenie samej koncepcji konstrukcyjnej nowego bojowego samolotu europejskiego. W 1986 r. wszyscy partnerzy osiągnęli porozumienie dotyczące obciążenia poszczególnych państw pracami i finansowaniem oraz planowaną ilością dostarczonych dla poszczególnych państw samolotów, zdecydowano też o wykorzystaniu danych uzyskanych z badania samolotu EAP do projektowania samolotu, znanego początkowo jako Eurofighter 2000. W 1998 r. nazwa ta została zmieniona, stało się bowiem jasne, że Eurofighter nie wejdzie do służby w 2000 r. 27 marca 1994 r. oblatano pierwszy z prototypów samolotu, był to zbudowany w RFN egzemplarz DA1 (Development Aircraft), noszący niemieckie numery wojskowe 98 + 29. Został zbudowany przez zakład DASA z Manching i oblatany na przyfabrycznym lotnisku.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 7/2010