Feria Internacional des Aires y del Espacio

Piotr Butowski

Santiago de Chile, 25-30 marca 2014 r.

Międzynarodowa wystawa lotniczo-kosmonautyczna Feria Internacional des Aires y del Espacio (FIDAE) jest organizowana co dwa lata począwszy od 1980 r. w Santiago, stolicy Chile, i jest największą wystawą lotniczą w Ameryce Południowej. W tym roku w FIDAE uczestniczyło 587 firm z 43 krajów, czyli nieco więcej niż dwa lata wcześniej (kiedy to było 561 firm z czterdziestu krajów).

Wydawałoby się, że powinno być bardziej interesująco, niż poprzednio, ale faktycznie nowości było bardzo mało. Spotterzy zanotowali na wystawie 144 statki powietrzne, ale ogromną większość z nich także już przedtem widzieliśmy. Wystawa odbyła się w międzynarodowym porcie lotniczym im. Arturo Merino Beniteza, twórcy lotnictwa chilijskiego, z którego korzysta także wojsko – 10. Grupa Lotnicza (Grupo de Aviacion No10) Sił Powietrznych Chile (Fuerza Aérea de Chile) z samolotami transportowymi C-130B iC-130H Hercules, tankowcami Boeing 767 i KC-135E Stratotanker, dozoru radiolokacyjnego EB-707 Condor i prezydenckim Boeing 737.

Pampa
Wśród nielicznych nowości wystawy był argentyński odrzutowy samolot szkolny IA-63 Pampa. Program ten przeżywa różne koleje losu, głównie związane z politycznymi zawirowaniami w kraju i populistyczną polityką władz Cristiny Fernández de Kirchner. Rząd Argentyny (porozmawiałem ze swoimi kolegami z Argentyny – włos się na głowie jeży) w 2009 r. znacjonalizował robiący Pampę argentyńsko-amerykański zakład Lockheed Martin Aircraft Argentina Sociedad Anonima (LMAASA) i zerwał współpracę ze Stanami Zjednoczonymi. Dopiero teraz nowe kierownictwo firmy, dzisiaj noszącej nazwę Fábrica Argentina de Aviones „Brigadier San Martin” (FAdeA), reanimuje program produkcji Pampy II i przygotowuje nową wersję Pampa III. Na wystawie FIDAE 2014 wystąpiły dwa samoloty w wersji Pampa II: samolot E-821 na wystawie statycznej oraz E-820 – w locie. Jak dotąd powstały dwa prototypy oraz 22 samoloty seryjne z numerami od E-801 do E-822; jeden prototyp i cztery samoloty seryjne zostały stracone w wypadkach. Siedem samolotów, od E-816 do E-822 są wykonane we współpracy z Lockheed Martin w zmodernizowanej wersji Pampa II, która wystartowała po raz pierwszy 17 października 2007 r. Samoloty Pampa służą w IV Brigada Aérea at Mendoza. Argentyna zamierza odtworzyć zespół akrobacyjny „Cruz del Sur” na sześciu Pampach. Samolot E-820, występujący w locie na FIDAE 2014 miał już malowanie tego zespołu; jest to na razie jedyna maszyna w takim malowaniu.

W 2008 r. zaczęto budowę kolejnych sześciu samolotów (ich płatowce są praktycznie gotowe) i podpisano kontrakt na jeszcze dwanaście. Jednak po zerwaniu współpracy z Lockheed Martin i upaństwowieniu firmy prace nad Pampą stopniowo zamarły. Teraz produkcja tych 18 samolotów jest wznawiana w kolejny raz zmodernizowanej wersji Pampa III. Pierwszym samolotem nowej wersji ma być E-823, który ma być oblatany do końca tego roku. Podczas FIDAE 2014 pokazano makietę kabiny wersji Pampa III z trzema wielofunkcyjnymi wyświetlaczami ciekłokrystalicznymi Elbit (Pampa II ma jeden). Przez jakiś czas rozważano wyświetlacz nahełmowy TARGO izraelskiej firmy Elbit oraz nowy fotel wyrzucany rosyjskiej Zwiezdy, ale obecnie te plany nie są już aktualne; fotelem katapultowym pozostanie Martin Baker Mk 10 z poprzedniej wersji samolotu. Oprócz Pampy, FAdeA uczestniczy w modernizacji turbośmigłowych samolotów szturmowych IA-58 Pucara i produkcji komponentów dla Embraera KC-390, a także zamierza robić nowy samolot szkolenia podstawowego IA-73 Unasur I; model Unasur także pokazano na FIDAE 2014.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 6/2014

Wróć