Fire Shadow – brytyjska amunicja krążąca

Dawid Kamizela

Jedną z konstrukcji pierwszy raz prezentowanych na kieleckich targach był niewyróżniający się z pozoru model bezzałogowca Fire Shadow. Eksponowany na stoisku MBDA aparat przedstawiany był jako europejska propozycja skierowana do polskich sił zbrojnych, a w szczególności dla tworzonych Wojsk Obrony Terytorialnej.

Mimo że Izrael można uznać za prekursora w zastosowaniu na współczesnym polu walki uzbrojenia określanego mianem amunicja krążąca (tzw. loitering munition), to nie jest to jedyny kraj, który zdecydował się rozwijać tego rodzaju zdolności. Podobne rozwiązanie zaplanowano przed laty opracować w Wielkiej Brytanii. Pierwsze analizy ukierunkowane na zwiększenie precyzji rażenia własnej artylerii można datować jeszcze na lata 90. ubiegłego wieku. Pośród głównych ułomności istniejących systemów artyleryjsko-rakietowych, jak armatohaubica 155 mm AS90 i wyrzutnie MLRS, wymieniano celność prowadzonego ognia, jak też zbyt długi czas pomiędzy wykryciem przemieszczającego się lub mobilnego celu a realizacją zadania ogniowego. Zwłoka w działaniu wpływała na zmniejszenie prawdopodobieństwa skutecznego porażenia obiektu. Obydwie kwestie legły u podstaw rozpoczęcia programu IFPA (Indirect Fire Precision Attack). W trakcie analiz wypracowano wiele sposobów mających rozwiązać problemy, a za jeden z najlepiej rokujących uznano wykorzystanie systemu amunicji krążącej. W ramach jednego z podprogramów IFPA w 2005 roku ogłoszono inicjatywę LMCD (Loitering Munition Capability Demonstration), mającą ocenić szansę powodzenia dla pomysłu. Bezsprzecznie przyśpieszenie realizacji tej pracy rozwojowej było powiązane z zaangażowaniem brytyjskich sił zbrojnych w konflikt w Afganistanie. Działania brytyjskie w Afganistanie miały charakter asymetryczny, ale wyżej wymienione ograniczenia klasycznych systemów artyleryjskich również okazały się tam aktualne. W trakcie działań podejmowanych przez brytyjski kontyngent zauważono potrzebę posiadania systemu zdolnego do niezwłocznego i precyzyjnego rażenia ważnych obiektów punktowych w odległości do 150 kilometrów od własnych wysuniętych baz.

Do rywalizacji o zwycięstwo programie stanęło kilku oferentów, w tym:

• MBDA, IAI, Qinetiq, Insys oraz Carnfield University proponujące zastosowanie izraelskiego systemu Harpy. Płatowiec nowej wersji określanej mianem Harop (nazwany przez  MBDA White Hawk) miał zostać użyty jako baza do opracowania spełniającej brytyjskie wymagania konstrukcji;
• Thales oraz Rheinmetall proponujące „samobójczy” wariant bezzałogowca Taifun, nazwany Tares;
• Lockheed Martin oferujący system SMACM (Surveilling Miniature Attack Cruise Missile) wyróżniający się preferowanym sposobem dostarczenia na pole walki, to jest podwieszeniem aparatu na belkach BRU-61A służących do przenoszenia bomb SDB;
• Ultra Electronics wraz z Rafael, Raytheon i EMIT oferujące BLADE (Battlefield Loitering Artillery Direct Effect), wariant rozwojowy bezzałogowca Sparrow-M, będącego produktem tej ostatniej firmy.

Do drugiego etapu postępowania zakwalifikowały się zespoły prowadzone przez MBDA i Ultra Electronics. Pomimo spełnienia szeregu wymogów (w tym najważniejszego zakładającego dużą długotrwałość lotu systemów) po dwóch latach od rozpoczęcia postępowania brytyjskie ministerstwo obrony jednak ogłosiło, że żadna z ofert nie spełnia postawionych wymagań i w związku z tym podjęto decyzję o opracowaniu zupełnie nowego rozwiązania. Ten nowy system, nazwany Fire Shadow, ujęto w ramach ramowego programu Complex Weapons Portfolio, mającego doprowadzić do opracowania i wdrożenia do służby całego szeregu systemów uzbrojenia nowej generacji. Opracowanie Fire Shadow zlecono konsorcjum firm w składzie MBDA, Lockheed Martin UK INSYS, Megitt, Qinetiq, Roxel, Selex Galileo, Thales UK, Blue Bear Systems Research, Cranfield Aerospace, Cranfield University, Marshalls SV, Ultra Electronics i Vega. Pierwszy raz konfigurację nowego bezzałogowca przedstawiono w 2007 roku na londyńskich targach DSEI. 

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 12/2017