Francuskie kutry patrolowe typu VCSM
Krzysztof Kubiak
Francuska Żandarmeria Narodowa kojarzy się zapewne nieco starszym czytelnikom z serią filmów (łącznie 6), w których w rolę niezbyt rozgarniętego, ale za to obdarzonego zaiste cholerycznym usposobieniem Ludovica Cruchota, żandarma ze śródziemnomorskiego kurortu Saint Tropez wcielał się Louis de Funès. Poza srebrnym ekranem żandarmeria budzi jednak respekt, a nie rozbawienie. Jest to potężna, licząca ponad 100 000 funkcjonariuszy formacja policyjna realizująca swoje zadania poza wielkimi miastami (gdzie za bezpieczeństwo odpowiada Policja Narodowa).
Żandarmeria, mimo operacyjnego podporządkowania ministrowi spraw wewnętrznych pod względem formalnym pozostaje częścią sił zbrojnych. Posiada ona, prócz struktur terytorialnych, szereg wyspecjalizowanych pionów funkcjonalnych, w tym oddział antyterrorystyczny (Grupa Interwencyjna Żandarmerii Narodowej, Groupe d'intervention de la Gendarmerie nationale - GIGN), pion bezpieczeństwa transportu (w tym lotnictwa cywilnego), pion odpowiedzialny za bezpieczeństwo francuskiej broni nuklearnej oraz służbę morską nosząca nazwę Żandarmerii Morskiej (Gendarmerie Maritime).
Gendarmerie Maritime podporządkowana jest operacyjnie szefowi sztabu marynarki wojennej (czyli uwzględniając różnice terminologicznie, zgodnie z nomenklaturą polską jej dowódcy). Zadania Żandarmerii morskiej obejmują: nadzorowanie przestrzegania prawa
w obrębie francuskich obszarów morskich (zarówno samodzielnie, jak we współdziałaniu z innymi strukturami, na przykład Służbą Celną - Direction générale des douanes et droits indirects, DGDDI), ochronę instalacji brzegowych marynarki a także wykonywanie funkcji policyjnych wobec przebywającego w obszarze odpowiedzialności formacji personelu wojskowego, prowadzenia działań poszukiwawczych i ratowniczych. Na obszarze metropolii Żandarmeria Morska zorganizowana jest w:
- Grupę Kanału la Manche i Morza Północnego z dowództwem w Cherbourgu – 2 kompanie (w Breście i Cherbourgu), 2 okręty patrolowe (Aramis oraz Athos), 4 kutry patrolowe,
- Grupę Atlantyku z dowództwem w Breście – 3 kompanie (w Breście, Ile Longue oraz Lorient), okręt patrolowy (Géranium), 9 kutrów patrolowych,
- Grupę Morza Śródziemnego z dowództwem w Tulonie – 2 kompanie (Marsylii i Tulonie), okręt patrolowy (Jonquille), 9 kutrów patrolowych,
- Grupę śledczą Żandarmerii Morskiej w Houilles pod Paryżem (z delegaturami w Cherbourgu, Breście i Tulonie),
- Centrum Szkolenia Żandarmerii Morskiej w Tulonie.
Poza metropolią placówki Żandarmerii Morskiej znajdują się na Gwadelupie (kuter patrolowy), w Gujanie Francuskiej (2 kutry patrolowe), na Majottcie (archipelag Komorów na Oceanie Indyjskim na północny zachód od Madagaskaru, kuter patrolowy), na Polinezji Francuskiej (kuter patrolowy, grupa ratownicza), Nowej Kaledonii (kuter patrolowy, grupa ratownicza), na Martynice (kuter patrolowy). Ponadto grupy wydzielone Żandarmerii Morskiej funkcjonują w oparciu o umowy dwustronne w senegalskim Dakarze i Dżibuti. Personel formacji to około 1000 funkcjonariuszy (1089 etatów) obojga płci, w tym 52 oficerów. Zauważyć przy tym należy, że cała marynarka francuska liczy 33 500 osób. Żandarmeria operuje 30 jednostkami pływającymi, wśród których najliczniejsze są 40 tonowe kutry patrolowe określane jako Vedette côtière de surveillance maritime(VCSM).
Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 12/2017
