Gray Eagle - kandydat do Gryfa

Robert Włodek

Amerykańska firma General Atomics to dzisiaj bez wątpienia jeden z najważniejszych graczy na światowym rynku powietrznych systemów bezzałogowych, znana przede wszystkim dzięki dużym aparatom latającym, wywodzącym się z BSP RQ-1 Predator. Do tej pory w kontekście przetargów na polskie bezzałogowce przyjęło się uznawać, że produkowane przez tę firmę statki powietrzne są tak złożone, że zostaną zaoferowane jedynie w grupie Zefir, obejmującą aparaty klasy MALE (Medium Altitude Long Endurance). Okazuje się jednak, że może być inaczej.

Praprzodek rodziny BSP Predator narodził się w pierwszej połowie lat 90. ubiegłego wieku jako maszyna rozpoznawcza i platforma umożliwiająca precyzyjne naprowadzanie artylerii oraz lotnictwa załogowego. Prawdziwa rewolucja w tym programie nastąpiła w związku z rozpoczęciem tzw. wojny z terrorem, która doprowadziła do szerokiego wprowadzenia do użycia uzbrojonych wersji Predatorów. Ich głównym orężem stały się przeciwpancerne pociski kierowane AGM-114 Hellfire, ale zintegrowano z nimi m.in. także pociski „powietrze-powietrze” AIM-92 Stinger (ATAS). Jedna z tak uzbrojonych maszyn stoczyła nawet w 2002 roku – nieudany – „pojedynek” z irackim MiG-iem-25. Oznaczenie ubrojonych Predatorów zmieniono z RQ-1 (co oznaczało rozpoznawczy bezzałogowy statek powietrzny) na MQ-1, oznaczające bezzałogowiec wielozadaniowy (M jak multirole). Uzbrojenie dotychczasowego Predatora nadal było jednak jedynie opcją, a wśród ich zasadniczych zadań pozostawało: rozpoznanie za pomocą systemów optoelektronicznych i radiolokacyjnych, wskazywanie celów, rozpoznanie SIGINT/ELINT, ocena skutków ataków na cele naziemne oraz wykrywanie improwizowanych ładunków wybuchowych. Było oczywiste, że MQ-1 Predator nie jest maszyną docelową i potrzebne będą nowe konstrukcje, co najwyżej oparte tylko na ogólnej koncepcji tego BSP.
Dlatego w 2002 roku rozpoczęty został program Extended Range Multi-Purpose (ERMP, wielozadaniowy BSP o zwiększonym zasięgu), w którym General Atomics stanął w szranki z konsorcjum pod wodzą Northrop Grummana, oferującym BSP oparty na maszynie Hunter II. Nowe BSP miały charakteryzować się: większym zasięgiem, długotrwałością lotu i zdolnością do przenoszenia większej ilości uzbrojenia w stosunku do poprzedników. Ostateczne zwycięstwo przypadło w 2005 roku General Atomics, co pozwoliło na zintensyfikowanie prac.

Pełna wersja artykułu w magazynie NTW 5/2015