Grumman XF5F Skyrocket
Leszek A. Wieliczko
XF5F-1 Skyrocket był pierwszym dwusilnikowym myśliwcem pokładowym zamówionym przez US Navy i pierwszym tego rodzaju samolotem skonstruowanym w firmie Grumman. Jego projekt powstał pod koniec lat 30., a jedyny zbudowany prototyp oblatano w 1940 roku. Problemy napotkane podczas prób oraz zmiana priorytetów po wybuchu wojny na Pacyfiku sprawiły, że w 1942 roku rozwój samolotu przerwano na rzecz bardziej perspektywicznego XF7F-1 Tigercat. Niezwykła sylwetka XF5F-1 zainspirowała twórców popularnej w latach 40. serii komiksów „Blackhawk”, którzy wyposażyli swoich bohaterów w eskadrę takich myśliwców.
Geneza
Na początku 1935 roku do eskadr US Navy zaczęły trafiać nowe jednomiejscowe myśliwce Grumman F2F, zastępując jednomiejscowe Boeingi F4B i dwumiejscowe Grummany FF. Oficerowie Biura ds. Lotnictwa (Bureau of Aeronautics, BuAer) Marynarki Wojennej zdawali sobie wszakże sprawę, że dwupłaty o prędkości maksymalnej znacznie poniżej 400 km/h nie są perspektywicznymi myśliwcami. W tym czasie na świecie zaczęto budować wolnonośne jednopłaty o całkowicie metalowej półskorupowej konstrukcji, zdolne do osiągania prędkości nawet 500 km/h. W tym samym roku BuAer ogłosiło więc wymagania dla nowego pokładowego samolotu myśliwskiego w celu zastąpienia w przyszłości F2F. W 1936 roku wybrało projekt wolnonośnego jednopłata firmy Brewster, któremu nadało oznaczenie XF2A-1. Licząc się z ewentualnym niepowodzeniem, BuAer zamówiło także w firmie Grumman konkurencyjny dwupłatowy myśliwiec XF4F-1, który szybko jednak wyewoluował w jednopłatowy XF4F-2.
W lutym 1937 roku specjaliści BuAer uznali, że nawet z silnikiem o mocy większej niż 1000 hp (taką moc osiągały wówczas silniki gwiazdowe Wright R-1820 Cyclone i Pratt & Whitney R-1830 Twin Wasp) nie uda się uzyskać znacząco wyższej prędkości maksymalnej niż w przypadku XF4F-2. Radykalną poprawę osiągów mógł zapewnić dopiero silnik o mocy rzędu 1800–2000 hp, ale miałby on dużą masę i zużycie paliwa, co oznaczało, że napędzany nim jednosilnikowy myśliwiec musiałby być znacznie większy i cięższy niż budowane do tej pory. To z kolei rodziło problemy związane ze startem i lądowaniem na pokładzie lotniskowca oraz manewrowaniem i obsługą na pokładzie i w hangarze. Wymagało także zmiany taktyki walki powietrznej. Alternatywą mógł być niewielki dwusilnikowy myśliwiec, który z dwoma silnikami o mniejszej mocy byłby w stanie przekroczyć prędkość 483 km/h (300 mil/h).
BuAer skierowało więc 18 marca 1937 roku do zainteresowanych wytwórni lotniczych zapytanie dotyczące takiego samolotu. W odpowiedzi Grumman przedłożył projekt wstępny myśliwca G-25 (Design Number 25) z dwoma silnikami rzędowymi Allison V-1710. Ani G-25, ani projekty nadesłane przez firmy Brewster, Curtiss, Lockheed, Seversky i Vought nie wzbudziły jednak entuzjazmu BuAer, gdyż nie oferowały znacząco wyższych osiągów niż XF4F-2. Warto zauważyć, że w owym czasie US Navy nie miała żadnego doświadczenia w operowaniu dwusilnikowych samolotów na pokładzie lotniskowca. Dopiero 30 sierpnia 1939 roku LCDR Thurston B. Clark w dwusilnikowym samolocie Lockheed XJO-3 (Model 12 Electra Junior) wyposażonym w przednie podwozie wykonał serię 11 lądowań i startów na lotniskowcu USS Lexington (CV-2).
1 lutego 1938 roku, kilka miesięcy po oblocie prototypów XF4F-2 i XF2A-1, BuAer ogłosiło ogólną specyfikację (General Specification) SD-24-D dotyczącą opracowania dwóch nowych typów jednomiejscowych myśliwców pokładowych – jednosilnikowego według specyfikacji typu (Type Specification) SD-112-13 i dwusilnikowego według specyfikacji SD-112-14. Termin nadsyłania ofert wyznaczono na 11 kwietnia. W odpowiedzi swoje propozycje przedłożyło pięć firm: Bell, Brewster, Curtiss, Grumman i Vought. Grumman opracował projekty wstępne dwóch myśliwców – jednosilnikowego G-33 (będącego wersją rozwojową XF4F-2 z silnikiem Wright R-2600) oraz dwusilnikowego G-34. Projekt G-33 został szybko zmodyfikowany do postaci G-35, ale to nie pomogło Grummanowi – zwycięzcą rywalizacji został projekt firmy Vought oznaczony jako XF4U-1. Zlecenie budowy prototypu jednosilnikowego myśliwca XFL-1 dostała później także firma Bell. W kategorii dwusilnikowej BuAer wybrało natomiast do realizacji projekt G-34 i 30 czerwca podpisało z Grumman Aircraft Engineering Corporation kontrakt nr 61582 na opracowanie i budowę prototypu oznaczonego jako XF5F-1.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 12/2024