HAL LCH: Lekki Śmigłowiec Bojowy

Marcin Strembski

Indie są niezwykle trudnym terenem do działań śmigłowcowych. Bardzo duże zróżnicowanie terenu – od wybrzeży po najwyższe na świecie pasmo gór – oraz wynikające z tego znaczne różnice temperatur stawiają przed konstruktorami bardzo wysokie wymagania. Dlatego pierwsze śmigłowce bojowe, Mi-24D radzieckiej produkcji, pojawiły się w indyjskim lotnictwie stosunkowo późno i w niezbyt imponującej liczbie 51 sztuk. Przy tak dużym kraju i jego licznej populacji była to zaledwie kropla w morzu potrzeb, albowiem ciągłe incydenty graniczne z wrogim Pakistanem wymuszały utrzymywanie wszystkich sił w wysokiej gotowości, co przy całkowitym uzależnieniu od zagranicznych dostawców części nie było łatwe. Duże zapotrzebowanie hinduskiego lotnictwa na śmigłowce, sięgające setek egzemplarzy, doprowadziło władze w New Delhi do słusznego wniosku, że przy tak znacznych ilościach warto pokusić się o budowę  własnych wiropłatów, które będą dostosowane do specyficznych warunków klimatycznych.

Poprzednicy

Pierwszym śmigłowcem zbudowanym według tej koncepcji był skonstruowany przy udziale europejskich inżynierów lekki śmigłowiec wielozadaniowy Hindustan Aeronautics Limited Dhruv. Śmigłowiec został oblatany w 1992 r. i początkowo napotkał spore trudności techniczne, toteż dopiero wersja Dhruv Mk. III może być uznana za w pełni dojrzałą i udaną konstrukcję. Dodatkowo w 2007 r. dokonano oblotu uzbrojonej wersji tego śmigłowca, HAL Rudra. Jak na maszynę tej klasy otrzymała ona dość duże możliwości bojowe, albowiem w najbogatszym wariancie Rudra ALH Mk. IV może przenosić zasobniki z rakietami niekierowanymi, rakiety przeciwlotnicze MBDA Mistral 2, rakiety przeciwpancerne Helina (w opracowaniu) i jest uzbrojony w działko kalibru 20 mm. Ponadto Rudra posiada zintegrowany system samoobrony SAAB IDAS-3 oraz głowicę obserwacyjno-celowniczą Elbit CoMPASS. Niemniej jednak było to tylko rozwiązanie doraźne, gdyż u podstaw programu Rudra legło założenie jak najszybszego pozyskania nowoczesnego śmigłowca wsparcia przy minimalnej ingerencji w dotychczasową strukturę płatowca. Co za tym idzie, dotychczasowe zamówienia na ten typ nie przekroczyły 100 egzemplarzy. Z tego ok. 20 przejmie lotnictwo marynarki wojennej.

Light Combat Helicopter – koncepcja

Docelowo sytuację miała rozwiązać budowa nowego śmigłowca bojowego, który dzięki dobrej manewrowości, niewielkiej sylwetce i opancerzeniu charakteryzowałby się dużą przeżywalnością na polu walki. Tego zadania podjął się Hindustan Aeronautics Limited, który w odpowiedzi na sformułowane w 2003 r. warunki techniczno-taktyczne zaproponował stosunkowo lekki, dwuosobowy wiropłat o klasycznym układzie z wąskim kadłubem i kabiną w układzie tandem. Ogólne założenie, by przy jego budowie wykorzystać jak najwięcej elementów z istniejącego śmigłowca transportowego, również nawiązuje do najlepszych tradycji projektowych (wystarczy przypomnieć Bell UH-1 i AH-1 czy Mil Mi-8 i Mi-24). Indyjski producent za bazę projektu przyjął oczywiście śmigłowiec Druhv, z którego zaadaptowano układ przeniesienia napędu z wirnikiem głównym i ogonowym. Pierwszy lot prototypu nowego śmigłowca miał miejsce w marcu 2010 r. Obecnie lata już trzeci prototyp (TD-3), który przeszedł znaczne modyfikacje konstrukcyjne (w tym dotyczące geometrii kadłuba i kokpitu), co prawdopodobnie oznacza, że jest on bardzo zbliżony do konfiguracji seryjnej. W kolejnym prototypie TD-4 planowane jest „jedynie” zredukowanie masy śmigłowca, który następnie posłuży do przyśpieszenia programu testów, zwłaszcza w zakresie uzbrojenia.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 11/2015