Heli-Expo 2018

Michał Gajzler

Tegoroczny salon śmigłowcowy Heli-Expo odbył się w Las Vegas w dniach 26 lutego–1 marca. Podczas imprezy nie zabrakło nowych informacji z cywilnego rynku wiropłatów oraz finalizacji kontraktów.

Bell – nowa nazwa, logo, produkty i plany

Na kilka dni przed rozpoczęciem tegorocznej edycji targów Helicopter Association International Heli-Expo firma Bell Helicopter poinformowała o zmianie nazwy i skróceniu jej do ‘Bell. Wraz ze zmianą nazwy firma otrzymała również nowe logo w kształcie tarczy z wpisaną weń skróconą nazwą i ważką. Według wypowiedzi przedstawicieli producenta zmiana nazwy ma odzwierciedlać zmianę nastawienia i strategii firmy, która podejmuje się również tworzenia projektów maszyn innych niż śmigłowce. Chodzi w tym przypadku zarówno o tiltrotor V-280 Valor, jak i projekt latającej taksówki realizowany z firmą Uber czy też projekt Hydra.

Większość nowości zaprezentowanych na tegorocznym Heli-Expo miało jednak nieco bardziej konserwatywny charakter. Znalazł się wśród nich m.in. nowy wariant doskonale znanego śmigłowca Bell 407. Zaprezentowany w Las Vegas Bell 407GXi wyposażony został w nowy silnik Rolls-Royce M250-C47E/4 z w pełni cyfrowym zdublowanym, elektronicznym system sterowania pracą silnika (FADEC). Nowa jednostka napędowa co prawda dysponuje identyczną mocą jak silnik Rolls-Royce 250-C47B/8 wcześniej stosowany na Bellach 407GXP, odznacza się jednak zużyciem paliwa zredukowanym o 4%. Nowy silnik jest wariantem jednostki napędowej M250-C47E stosowanej już wcześniej na bezzałogowym śmigłowcu MQ-8C, zbudowanym na bazie Bella 407.

Zdublowany system sterowania pracy silnika ma nie tylko podnieść bezpieczeństwo, lecz także ułatwić pilotaż mniej doświadczonym pilotom, którzy zgłaszali problemy związane z przegrzewaniem się silnika w przypadku manualnej kontroli parametrów jego pracy (problem nie dotyczył doświadczonych załóg). Dzięki nowemu silnikowi śmigłowiec ma również odznaczać się lepszymi parametrami w czasie lotów w wysokiej temperaturze i na dużych wysokościach. Zwiększeniu do 246 km/h uległa również prędkość przelotowa.

Bell 407GXi jest również pierwszym śmigłowcem, który został wyposażony w system awioniki Garmin G1000H NXi. Wraz z tym ostatnim śmigłowiec wyposażony został w nowy zestaw wyświetlaczy wielofunkcyjnych wysokiej rozdzielczości z podświetleniem LED. Zastosowanie wspomnianego systemu poskutkowało zmniejszeniem emisji ciepła w porównaniu do wcześniejszych rozwiązań. Dało również możliwość współpracy z systemem Flite Stream 510. Ten ostatni ma postać karty MMC zapewniającej łączność bezprzewodową między przeznaczoną dla urządzeń mobilnych aplikacją Garmin Pilot a wyświetlaczami systemów nawigacyjnych GTN 650/750. Wspomniana karta dysponuje wbudowanymi funkcjonalnościami Wi-Fi oraz Bluetooth.

Wśród nowo wprowadzonych funkcji znalazła się m.in. możliwość bezprzewodowego ładowania planów lotu oraz pobierania danych na temat usterek i awarii dzięki File Stream 510. Kolejną nowością wprowadzoną na 407GXi stał się system Garmin SurfaceWatch pozwalający na monitoring drogi startowej, wspomagający pilota w czasie przygotowań do startu i lądowania, zapobiegający ewentualnym zdarzeniom niebezpiecznym.

Dysponujące zdecydowanie większą mocą obliczeniową procesory wchodzące w skład Garmin G1000H NXi gwarantują również możliwość sprawniejszej pracy całego systemu. Przedstawiciele Bella mieli wyrazić opinię, według której nowy system jest pięciokrotnie szybszy od wcześniej stosowanego G1000H. W przypadku wariantu executive przeprojektowana została również kabina pasażerska śmigłowca. Zmodyfikowany Bell 407GXi został ponadto wyposażony w system monitoringu płatowca oraz hak do przenoszenia ładunków na podwieszeniu pod kadłubem. Ten ostatni ma nośność 1407 kg.

Producent uzyskał już kanadyjski certyfikat typu dla nowego wariantu śmigłowca, wydany przez Transport Canada 19 lutego bieżącego roku. Pierwsze dostawy nowych planowane są w ciągu najbliższych kilku miesięcy.

Wedle wypowiedzi przedstawicieli Bella nowy standard wyposażenia będzie oferowany jedynie dla fabrycznie nowych śmigłowców budowanych od podstaw w wersji 407GXi. Wynikać ma to z zakresu zmian, jakie należało wprowadzić w konstrukcji. Są one związane zarówno z koniecznością poprowadzenia nowych okablowań, jak i modyfikacjami strukturalnymi spowodowanymi zabudową nowej jednostki napędowej i awioniki. Klienci, którzy zdecydowali się wcześniej na zamówienie 407GXP i wciąż oczekują na dostawy, mogą jednak bez dodatkowych kosztów podjąć decyzję o konwersji zamówień do nowego wariantu. Pierwszym odbiorcą śmigłowców Bell 407GXi stanie się chińska firma Shaanxi Helicopter.

W trwania targów Heli-Expo Bell zawarł kilka umów na dostawy śmigłowców Bell 505. Na mocy pierwszej z nich należąca do konglomeratu Textron firma dostarczy brazylijskiemu przedsiębiorstwu Helisul Táxi Aéreo cztery egzemplarze śmigłowców tego typu. Będą one wykorzystane do lotów widokowych nad Rio de Janeiro oraz Foz do Iguaçu. Dostawy wszystkich zamówionych przez brazylijskiego operatora śmigłowców zostaną zrealizowane jeszcze w bieżącym roku.

Praktycznie w tym samym czasie zawarto porozumienie w sprawie dostawy pierwszego egzemplarza śmigłowca Bell 505 w konfiguracji przeznaczonej dla służb policyjnych. Odbiorcą pierwszej tak skonfigurowanej stanie się Departament Policji Sacramento. Śmigłowiec ma zostać dostarczony jeszcze wiosną tego roku.

Zakup pojedynczego egzemplarza śmigłowca Bell 505 w standardzie VIP ogłosiła natomiast firma Helite Aviation. Za wykończenie wnętrza kabiny śmigłowca odpowiadać będzie w tym przypadku Mecaer Aviation Group. Co ciekawe, większość komponentów wykończenia wnętrza zostanie wykonana we Włoszech. Montaż wyposażenie kabiny zostanie natomiast zrealizowany przez MAG w zakładach Bella w Mirabel, w Kanadzie. Zarówno MAG, jak i Helite Aviation mają współodpowiadać za promocję śmigłowców Bell 505 oraz pakietu wykończenia wnętrza (505 MAGnificent) przeznaczonego dla maszyn VIP.

Dwa śmigłowce Bell 505 praktycznie w tym samym czasie zakontraktowała również firma Helicopters Inc. posiadająca flotę 70 maszyn różnych typów operujących w 35 różnych miastach. Nowo zakontraktowane maszyny wykorzystywane będą na rzecz sieci informacyjnych. Pierwszy z nowo zamówionych 505 zostanie dostarczony w maju bieżącego roku. Na marginesie warto zaznaczyć, że przedstawiciele Helicopters Inc. mieli w szczególności docenić aranżację kokpitu oraz widoczność z kabiny pilota, jaką gwarantuje 505. Tę ostatnią oceniono jako najlepszą ze wszystkich dotychczasowych produktów Bella.

Podczas targów Heli-Expo po raz kolejny poruszono również kwestię terminu certyfikacji śmigłowca Bell 525. Obecne plany zakładają zakończenie prób w locie na 2018 rok oraz uzyskanie certyfikatów na początku 2019 roku. Równocześnie z trwającymi obecnie próbami prototypów trwa budowa pierwszych pięciu egzemplarzy śmigłowca. Ich odbiorcy nie zostali jak na razie ujawnieni.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 4/2018