1. i 4. Dywizja Strzelców Górskich na Kaukazie, lato-jesień 1942 roku

Tomasz Nowakowski

Wczesną jesienią 1942 roku na łamach prasy niemieckiej pojawiły się zdjęcia żołnierzy  jednostek górskich na tle zapierających dech w piersiach wysokogórskich pejzaży. Wkrótce również widzowie kolejnych odcinków „Wochenschau”, wyświetlanych co tydzień w kinach w III Rzeszy i na terenach okupowanych, mieli okazję zobaczyć krótkie materiały filmowe nakręcone w szczytowych partiach Kaukazu, gór stanowiących granicę pomiędzy Europą a Azją. Wydarzeniom tym nadano ze względów propagandowych spory rozgłos, w świadomości współczesnych tej epoki kojarzyły się one z kolejnym sukcesem niemieckiego oręża. Z tych względów na szczyt Elbrusu, 5663 m n.p.m.,  strzelcy górscy wspinali się parę razy, zawieszając tam flagę wojenną Rzeszy oraz proporce walczących tam dywizji górskich. Tymczasem rzeczywistość nie była tak kolorowa, jak próbowała ją przedstawiać  propaganda III Rzeszy. Atak na kaukaskie przełęcze nie był turystyczną wyprawą, miał bowiem doprowadzić na wybrzeże Morza Czarnego w rejonie Suchumi. Stanowił część większego planu  strategicznej ofensywy, mającej w pierwszym rzędzie przynieść Niemcom dostęp do złóż ropy naftowej, niezbędnych do dalszego kontynuowania wojny. Nie bez znaczenia było też zamierzone odcięcie ZSRS od jednego z niezagrożonych szlaków dostaw Lend-lease z Iranu, w dalszej perspektywie myślano o stworzeniu zagrożenia dla posiadłości brytyjskich w Azji i Afryce. Tymczasem te cele nie zostały osiągnięte. Opisywanie w artykule wydarzenia były wynikiem rozpoczętej 28 czerwca 1942 roku operacji „Blau”. Wraz z jej pomyślnym przebiegiem Hitler w kolejnych wytycznych instruował dowódcę Grupy Armii „Południe” co do swych dalszych zamiarów, a także zarządził dokonanie reorganizacji całej grupy.

Pełna wersja artykułu w magazynie TWH 1/2018