25 lat użycia bombowców B-2A Spirit
Michał Fiszer, Jerzy Gruszczyński
W ubiegłym roku minęło już 25 lat, od chwili kiedy w 1989 r. oblatano pierwszy egzemplarz amerykańskiego strategicznego bombowca B-2A Spirit o cechach utrudnionej wykrywalności. Pięć lat później, 393. Dywizjon Bombowy 509. Skrzydła Bombowego z bazy Whiteman w Missouri podjął szkolenie na B-2A Spirit. Całe skrzydło osiągnęło pełną gotowość bojową w 1997 r., a dwa lata później miał miejsce debiut bojowy tego samolotu. Dziś B-2A Spirit wciąż pozostaje bardzo tajemniczym samolotem, o którym dużo się pisze, ale szczegółów nie ujawnia.
Samolot B-2A został opracowany w okresie zimnej wojny, z myślą o atakowaniu celów w ZSRR. Jego opracowanie miało związek z dwoma czynnikami, dojrzewaniem technologii utrudnionego wykrycia oraz opracowywaniem przez sowietów mobilnych wyrzutni międzykontynentalnych rakietowych pocisków balistycznych. Zniszczenie tych ostatnich wymagało ich odnalezienia i zlokalizowania przed atakiem, dlatego nie można tego było uczynić za pomocą własnych rakiet balistycznych ani pocisków samosterujących, te bowiem musiały mieć wprowadzone współrzędne celu przed ich odpaleniem.
Program opracowania i budowy 132 bombowców B-2A podjęto w wielkim sekrecie za prezydentury Jimmy Cartera w 1977 r. w momencie, kiedy zamknięto program rozwoju bombowca Rockwell B-1A (reaktywowany przez prezydenta Ronalda Reagana jako B-1B). Prace rozwojowe nad tak rewolucyjną, jak na owe czasy konstrukcją trwały bardzo długo i pierwszy z sześciu prototypów B-2A został oblatany dopiero 17 lipca 1989 r. Później wszystkie sześć prototypów B-2A zostało doprowadzonych do pełnej postaci operacyjnej i to od razu w docelowej odmianie Block 30. Do jedynego skrzydła wyposażonego w ten typ samolotu, 509. Skrzydła Bombowego z bazy Whiteman w Missouri, dostarczono je jako ostatnie, po zakończeniu dostaw maszyn seryjnych.
W momencie zakończenia zimnej wojny, z powodu cięć budżetowych, ograniczono zakup samolotów seryjnych, ze 132 do zaledwie szesnastu, co łącznie z prototypami doprowadzonymi do standardu operacyjnego dało 21 bombowców, jakie odebrały ostatecznie Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych. Do 2000 r. wszystkie zostały doprowadzone do standardu Block 30, a następnie przeszły one kilka kolejnych modyfikacji. W pierwszej kolejności samoloty dostosowano do przenoszenia uzbrojenia konwencjonalnego. Przez cały czas poszerzano też asortyment uzbrojenia konwencjonalnego, w miarę opracowywania nowych typów bomb kierowanych. W ramach przystosowania samolotów do przenoszenia bomb kierowanych satelitarnie, w latach 1996-1998 zamontowano na nich system interfejsu Northrop Grumman GATS (GPS Aided Targeting System), umożliwiający użycie amunicji typu GAM (GPS Aided Munition), sterowanej odbiornikiem GPS (Global Positioning System).
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 5/2015