4. Brygada Kawalerii. Walki na południowym odcinku środkowej Narwi w sierpniu 1944 roku
Robert Wróblewski
Wiosną 1944 roku dowództwo niemieckie podjęło decyzję sformowania na froncie wschodnim dwóch brygad kawalerii. Do maja 1944 roku powstały 3. i 4. Brygada Kawalerii. Czym tak naprawdę kierowali się niemieccy sztabowcy, odtwarzając ten archaiczny rodzaj broni, do dzisiaj nie wiadomo. Oddziały brygad kawalerii walczące w okopach jako zwykła piechota nie były zbyt efektywne. Pułki kawalerii musiały osłabić swoją siłę bojową, wydzielając koniowodnych do opieki nad końmi, które odprowadzano na bezpieczną odległości od linii frontu. Zgodnie z niemieckim regulaminem jeden koniowodny prowadził dwa wierzchowce. Oznacza to, że w każdym szwadronie z etatowych 222 żołnierzy, po odliczeniu obsługi 10 wozów taborowych, 3 samochodów i 93 koniowodnych do 186 wierzchowców, pozostawało w linii zaledwie około 100 żołnierzy. Dodatkowo brygady posiadały oddziały zaopatrzenia rozbudowane dużo bardziej niż liczniejsze osobowo dywizje piechoty. Zadaniem kawaleryjskich oddziałów zaopatrzenia była aprowizacja nie tylko blisko 10 tysięcy żołnierzy, lecz także kilku tysięcy koni. Latem 1944 roku 4. BKaw prowadziła na froncie wschodnim ciężkie walki odwrotowe, walcząc jako zwykła piechota. W pierwszej dekadzie sierpnia w rejonie Łap kawalerzyści musieli odeprzeć uderzenie czterech sowieckich dywizji.
15 lutego 1944 roku Oddział Organizacyjny OKH wydał rozkaz utworzenia w ramach Grupy Armii „Środek” pełnowartościowej 3. Brygady Kawalerii. Sztab GA „Środek” początkowo planował włączyć do brygady już istniejące Kavallerie-Regiment „Nord”, „Mitte” i „Süd”. Zgodnie z planem sztab 3. BKaw zorganizowano w połowie marca 1944 roku. Ostatecznie dwa pułki brygady, Reiter-Regiment 31 i 32, powstały z rozwinięcia tylko Kavallerie-Regiment „Mitte”. W międzyczasie sztab GA „Środek” zaproponował zorganizowanie drugiej brygady kawalerii. Aprobując tę propozycję, Oddział Organizacyjny OKH na początku maja 1944 roku wydał rozkaz o utworzeniu również 4. BKaw. 29 maja w skład 4. BKaw włączono Reiter-Regiment 41 (25 maja przemianowany z Kavallerie-Regiment „Süd”) oraz Reiter-Regiment 42 (25 maja przemianowany z Kavallerie-Regiment „Nord”). 3 czerwca 1944 roku OKH wydało rozkaz o przemianowaniu Reiter-Regiment 42 na Kavallerie-Regiment 5 „Feldmarschall von Mackensen”. Jednocześnie 25 maja 1944 roku powstało dowództwo Korpusu Kawalerii, któremu miały podlegać obie brygady.
1 sierpnia 1944 roku obsada kluczowych stanowisk w sztabie 4. BKaw była następująca: dowódca: pułkownik Rudolf Holste, szef sztabu (Ia): major Heinz Sauer, adiutant szefa sztabu (IIa): major Helmuth Hacke, szef zaopatrzenia (Ib): rotmistrz Henkelmann, szef rozpoznania (Ic): podporucznik Freiherr von Senden, oficer rozpoznania (03): tymczasowo porucznik Schönmehl, N.S.F.O.: porucznik Palm.
Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 1/2017