50 lat francuskiego lotnictwa strategicznego

Marek Łaz

W październiku 1964 r. po raz pierwszy francuskie strategiczne siły lotnicze FAS (Forces Aériennes Stratégiques). wyposażone w samoloty bombowe Mirage IVA oraz tankowania powietrznego C-135FR rozpoczęły pełnienie dyżurów bojowych. W ten sposób Francja znalazła się w elitarnej, niewielkiej liczbie państw nie tylko posiadających ładunki jądrowe (w tym wypadku bomby swobodnie spadające AN-11), ale również środki do jej przenoszenia. Pięćdziesiąt lat później uroczyście obchodzono okrągłą rocznicę – pół wieku istnienia francuskich strategicznych sił lotniczych.

Z tej okazji 3 października 2014 r. w bazie BA125 Istres-le-Tubé „Sous-lieutenant Charles Monier” odbyła się podniosła uroczystość z udziałem szefa Sztabu Generalnego generała Pierre de Villiers, dowódcy strategicznych sił lotniczych generała Philippe Steininger i dowódcy francuskiego lotnictwa wojskowego generała Denis Mercier. Po odczytaniu okolicznościowego rozkazu i wręczeniu odznaczeń odbyła się najważniejsza część uroczystości – pokazy w locie. Jako pierwsza nad lotniskiem przeleciała grupa trzech samolotów będących obecnie w wyposażeniu tego rodzaju wojsk – tankowiec C-135FR, samoloty bojowe Mirage 20000N i Rafale w okolicznościowym malowaniu. Kolejny punkt to pokaz zespołu Mirage 2000N „Ramex Delta” z dywizjonu jądrowego EC 2/4 „La Fayette” oraz solowy pokaz Rafale, a na koniec przelot samolotów Alpha Jet z reprezentacyjnego zespołu akrobacyjnego „Patrouille de France”. Dodatkową atrakcję stanowiła wystawa naziemna na parkingu dywizjonu obrony przeciwlotniczej EDSA (Escadron de Défense Sol-Air) 1/95 95 „Crau” wyposażonego w przeciwlotnicze i przeciwrakietowe zestawy rakietowe SAMP/T. Największą atrakcją wystawy statycznej był bez wątpienia wspaniale odrestaurowany bombowiec Mirage IVP nr 36. W lipcu 1966 r. samolot ten, będąc w składzie dywizjonu EB 1/91 wraz z tankowcem C-135F z ERV 4/91 przebył w czterech etapach odległość 20 000 km dzielącą Francję od wysp Polinezji Francuskiej. Niestety na skutek uszkodzeń, jakich doznał przy lądowaniu w bazie Hao, nie mógł zrealizować zadania, do którego wykonania musiał przebyć tak długą drogę. Został wkrótce zastąpiony przez inny samolot tego typu dostarczony drogą morską – była to maszyna o numerze 9 i oznaczeniu AH z dywizjonu EB 1/91 „Gascogne”. Celem operacji „Tambur” był zrzut nowej francuskiej bomby jądrowej – AN 21 (moc 60 kT). 19 lipca 1966 załoga samolotu AH zrzuciła bombę z wysokości 15 000 m i przy prędkości Ma=2 (wybuch miał miejsce o godzinie 5:15 rano).

Na płaszczyźnie postojowej zaprezentowano największy samolot francuskiego lotnictwa strategicznego – tankowiec C-135FR w konfiguracji Morphée przeznaczonej do transportu rannych. Kolejne maszyny FAS prezentowane na ekspozycji statycznej to samolot myśliwsko-bombowy Rafale B z dywizjonu jądrowego EC 1/91 „Gascogne” bazującego na lotnisku BA113 St. Dizier-Robinson oraz Mirage 2000NK3 z dywizjonu EC 2/4 „La Fayette” z bazy BA125 Istres-le-Tubé. Każda z maszyn była prezentowana z makietą aerobalistycznego kierowanego pocisku rakietowego „powietrze-powierzchnia” ASMP-A, wyposażonego w jądrową głowicę bojową, podstawowego uzbrojenia stosowanego na samolotach tego typu. Kolejne dwie maszyny stanowiące wyposażenie dywizjonów jądrowych zaprezentowano z uzbrojeniem konwencjonalnym – dwoma kierowanymi laserowo bombami GBU-12 pod kadłubem Mirage 2000N oraz dwoma taktycznymi pociskami samosterującymi SCALP pod skrzydłami Rafale. Dodatkowymi atrakcjami były wyrzutnie rakiet „ziemia-powietrze” SAMP/T (średniego zasięgu) i Crotale NG (małego) jak i jednostka MASA zapewniająca ochronę przestrzeni powietrznej za pomocą śmigłowców Fennec.

Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 3/2015