Siły Powietrzne i Kosmiczne Sił Obronnych Izraela (cz. II)
Martin Pospíšil, Michal J. Stolár
Siły Powietrzne i Kosmiczne
Sił Obronnych Izraela
(cz. II)
W pierwszej części artykułu przedstawiono powstanie i rozwój izraelskich sił powietrznych, udział w licznych wojnach i konfliktach zbrojnych oraz opisano lotnictwo bojowe („Lotnictwo” 1.2010). W części drugiej scharakteryzowano lotnictwo rozpoznawcze, transportowe i szkolne, śmigłowce, rakietową broń ofensywną i defensywną oraz satelity o przeznaczeniu militarnym.
Lotnictwo rozpoznawcze
Klasyczne zadania rozpoznawcze spoczywają na wielozadaniowych samolotach myśliwskich F-15 i F-16 wyposażonych w specjalistyczne systemy zdobywania informacji o przeciwniku, przenoszone w podwieszanych zasobnikach lokalnej produkcji (m.in. Elop Condor 2 i IAI Elta EL/M-2060P). Kilka dwumiejscowych samolotów F-15B i F-15D dostosowano do zadań rozpoznawczych poprzez zabudowę odpowiedniego wyposażenia zamiast działka M61A1 Vulcan kal. 20 mm i jego zasobnika na amunicję, mogą one jednak nadal przenosić kierowane pociski rakietowe „powietrze–powietrze”. Samoloty te uzupełniają bezzałogowe aparaty latające dostarczane przez zakłady izraelskiego przemysłu obronnego. W tej dziedzinie Izrael należy do ścisłej światowej czołówki. Specjalnie do działań z wykorzystaniem bezzałogowców już w 1971 r. sformowano 200. Dywizjon. Jego bezzałogowe aparaty latające, najprawdopodobniej amerykańskie Teledyne Ryan BQM-34 Firebee (Mabat), wykorzystano z powodzeniem podczas wojny Jom Kipur w 1973 r. Pierwsze własne bezzałogowce – IAI Scout (Zahawan) – zostały wprowadzone do uzbrojenia w 200. Dywizjonie 1979 r. Z dużym powodzeniem stosowano je w działaniach w Libanie w 1982 r. W 1992 r. do użycia wprowadzono bezzałogowe aparaty latające IAI Searcher (Hugla), a w 1998 r. Searcher Mk. II (Kochaw Lawan). Searchery zostały zastąpione przez znacznie większe bezzałogowce IAI Heron (Szowal) i Heron TP (Eitan), co nastąpiło – odpowiednio – w latach 2007 i 2008. Jednostka bazuje w bazie Palmachim. W 2003 r., także w Palmachim sformowano 166. Dywizjon, jako drugą jednostkę izraelskiego lotnictwa wyposażoną w bezzałogowce. Otrzymała ona bezzałogowe aparaty latające Elbit Hermes 450 (Zik), wprowadzone do służby w 1999 r. Obecnie w służbie Sił Powietrznych i Kosmicznych Sił Obronnych Izraela pozostają aparaty Hermes 450, Heron i Heron TP. Samoloty do rozpoznania i walki elektronicznej są odmianami maszyn transportowych i pasażerskich. Podstawowym typem takiego samolotu stał się w ostatnich latach Nachszon. W wyposażeniu znajdują się dwie odmiany, trzecia jest rozwijana, a czwarta znajduje się na etapie definiowania koncepcji. Jako pierwsze zostały do służby wprowadzone maszyny do zadań SIGINT (Signals Intelligence) i ELINT (Electronic Intelligence). Chodzi o trzy maszyny powstałe na bazie samolotu Gulfstream V, a ta odmiana w Izraelu nazywa się Szawit (pol. kometa). Zamówiono je w kwietniu 2003 r. i dostarczono – bez wyposażenia – pomiędzy czerwcem 2005 r. a sierpniem 2006 r. Zostały włączone do 122. Dywizjonu. Firma Elta zamontowała w nich system SIGINT IAI Elta EL/I-3001, który dysponuje dużym zasięgiem, znaczną rozdzielczością i integruje wiele czujników, pracujących w różnych zakresach pasma fal elektromagnetycznych. Łączy on możliwości rozpoznania i kontroli sytuacji powietrznej z możliwościami śledzenia sytuacji na ziemi i pozyskiwania informacji poprzez monitorowanie łączności radiowej. Wszystkie dane rozpoznawcze uzupełniają się nawzajem i są przekazywane do zintegrowanego systemu informatycznego. Długotrwałość patrolowania samolotu to 10 godzin na wysokości 12 000 m.
Klasyczne zadania rozpoznawcze spoczywają na wielozadaniowych samolotach myśliwskich F-15 i F-16 wyposażonych w specjalistyczne systemy zdobywania informacji o przeciwniku, przenoszone w podwieszanych zasobnikach lokalnej produkcji (m.in. Elop Condor 2 i IAI Elta EL/M-2060P). Kilka dwumiejscowych samolotów F-15B i F-15D dostosowano do zadań rozpoznawczych poprzez zabudowę odpowiedniego wyposażenia zamiast działka M61A1 Vulcan kal. 20 mm i jego zasobnika na amunicję, mogą one jednak nadal przenosić kierowane pociski rakietowe „powietrze–powietrze”. Samoloty te uzupełniają bezzałogowe aparaty latające dostarczane przez zakłady izraelskiego przemysłu obronnego. W tej dziedzinie Izrael należy do ścisłej światowej czołówki. Specjalnie do działań z wykorzystaniem bezzałogowców już w 1971 r. sformowano 200. Dywizjon. Jego bezzałogowe aparaty latające, najprawdopodobniej amerykańskie Teledyne Ryan BQM-34 Firebee (Mabat), wykorzystano z powodzeniem podczas wojny Jom Kipur w 1973 r. Pierwsze własne bezzałogowce – IAI Scout (Zahawan) – zostały wprowadzone do uzbrojenia w 200. Dywizjonie 1979 r. Z dużym powodzeniem stosowano je w działaniach w Libanie w 1982 r. W 1992 r. do użycia wprowadzono bezzałogowe aparaty latające IAI Searcher (Hugla), a w 1998 r. Searcher Mk. II (Kochaw Lawan). Searchery zostały zastąpione przez znacznie większe bezzałogowce IAI Heron (Szowal) i Heron TP (Eitan), co nastąpiło – odpowiednio – w latach 2007 i 2008. Jednostka bazuje w bazie Palmachim. W 2003 r., także w Palmachim sformowano 166. Dywizjon, jako drugą jednostkę izraelskiego lotnictwa wyposażoną w bezzałogowce. Otrzymała ona bezzałogowe aparaty latające Elbit Hermes 450 (Zik), wprowadzone do służby w 1999 r. Obecnie w służbie Sił Powietrznych i Kosmicznych Sił Obronnych Izraela pozostają aparaty Hermes 450, Heron i Heron TP. Samoloty do rozpoznania i walki elektronicznej są odmianami maszyn transportowych i pasażerskich. Podstawowym typem takiego samolotu stał się w ostatnich latach Nachszon. W wyposażeniu znajdują się dwie odmiany, trzecia jest rozwijana, a czwarta znajduje się na etapie definiowania koncepcji. Jako pierwsze zostały do służby wprowadzone maszyny do zadań SIGINT (Signals Intelligence) i ELINT (Electronic Intelligence). Chodzi o trzy maszyny powstałe na bazie samolotu Gulfstream V, a ta odmiana w Izraelu nazywa się Szawit (pol. kometa). Zamówiono je w kwietniu 2003 r. i dostarczono – bez wyposażenia – pomiędzy czerwcem 2005 r. a sierpniem 2006 r. Zostały włączone do 122. Dywizjonu. Firma Elta zamontowała w nich system SIGINT IAI Elta EL/I-3001, który dysponuje dużym zasięgiem, znaczną rozdzielczością i integruje wiele czujników, pracujących w różnych zakresach pasma fal elektromagnetycznych. Łączy on możliwości rozpoznania i kontroli sytuacji powietrznej z możliwościami śledzenia sytuacji na ziemi i pozyskiwania informacji poprzez monitorowanie łączności radiowej. Wszystkie dane rozpoznawcze uzupełniają się nawzajem i są przekazywane do zintegrowanego systemu informatycznego. Długotrwałość patrolowania samolotu to 10 godzin na wysokości 12 000 m.
Pełna wersja artykułu w magazynie Lotnictwo 2/2010