Jednostki specjalne (spadochronowe) Regia Aeronautica

Marcin Gawęda

Jednostki specjalne (spadochronowe)

Regia Aeronautica

Dowództwo Królewskich Sił Powietrznych przystąpiło do tworzenia oddziałów specjalnych (reparto speciale – oddział specjalny, l. mn. reparti speciali) stosunkowo późno, bo dopiero w 1942 r. Na decyzję o tworzeniu własnych oddziałów specjalnych przez Regia Aeronautica wpłynęło kilka czynników. Najważniejsze dwa były takie, że z jednej strony inne formacje, jak Armia Królewska (Regio Esercito) czy Karabinierzy (Carabiniere) miały własne elitarne spadochronowe oddziały, które moglibyśmy dzisiaj określić mianem specjalnych lub szturmowych (Regio Esercito - pułk X Arditi, Carabiniere - batalion spadochronowy Battaglione Carabinieri Paracadutisti), z drugiej strony przygotowywano operację desantową na Maltę, gdzie łatwo było można znaleźć zadania dla grup specjalnych.

Początki jednostek specjalnych Regia Aeronautica należy więc wiązać z planowaną z dużym rozmachem operacją lądowania na Malcie, w której zamierzano użyć wszystkich rodzajów włoskich sił zbrojnych, w tym także oddziałów spadochronowych i specjalnych Marynarki Wojennej (Supermarina).

Pierwsze oddziały spadochronowe i przewożone drogą powietrzną, jakie powstawały w ramach Regia Aeronautica miały jasno zdefiniowane zadanie – zająć jedno z maltańskich lotnisk i przywrócić mu szybko zdolność operacyjną, np. przyjmowania samolotów transportowych.

Do planowanej operacji inwazyjnej na Maltę (Operazione C3) Regia Aeronautica mogła przeznaczyć dwa nowo utworzone oddziały:
- l° Reparto Paracadutisti della Regia Aeronautica (I Battaglione d'Assalto Paracadutisti),
- Battaglione Riattatori „Loreto”.

l° Reparto Paracadutisti della Regia Aeronautica został utworzony 12 maja 1942 r. na lotnisku w Tarquini, gdzie istniała szkoła spadochronowa. Batalion liczył około 300 ludzi.

Drugi oddział specjalny, jaki utworzyło dowództwo Regia Aeronautica – Superaereo – został sformowany miesiąc później, tj. 10 czerwca. Battaglione „Loreto” sformowano na lotnisku w Cameri (Nowara), składał się z czterech kompanii i liczył około 850 ludzi. W listopadzie 1942 r. oba oddziały utworzyły dwubatalionowy pułk szturmowy księcia Amadeusza Aosty – Reggimento d'Assalto „Amedeo d’Aosta”.

Z czasem do specjalnych operacji dywersyjnych Regia Aeronautica powołała do życia elitarną jednostkę dywersyjno-sabotażową o nazwie ADRA – Arditi Distruttori Regia Aeronautica – odpowiednik X Arditi w Regio Esercito. ADRA, rozwinięta z batalionu szturmowego, była przygotowywana do operacji na Malcie, ale większe działania dywersyjne komandosi ADRA podjęli dopiero w 1943 r. w Afryce Północnej.

Reggimento d'Assalto „Amedeo d’Aosta”
Jak już wspomniano, w czasie kiedy dowództwo Regia Aeronautica dojrzało do decyzji o utworzeniu własnych jednostek specjalnych (spadochronowych), tego typu oddziały miały już Armia Królewska, Karabinierzy i Marynarka Wojenna (pułk piechoty morskiej „San Marco”). Sformowanie obu batalionów, a później pułku, który nosił zaszczytne miano księcia Amadeusza i jednostki szturmowej, Reggimento d'Assalto „Amedeo d’Aosta”, zmieniło tę sytuację – teraz także Regia Aeronautica, jako samodzielny rodzaj sił zbrojnych, miały własne oddziały o charakterze spadochronowym i dywersyjnym. Binarna, czyli dwubatalionowa struktura pułku, nie była wyjątkiem, ale standardem dla całej armii włoskiej. Utworzenie pułku było pewną formalnością – po prostu połączono pod jednym dowództwem oba istniejące do tej pory bataliony Regia Aeronautica. Reggimento d'Assalto della Regia Aeronautica „Amedeo d’Aosta” powstał 16 listopada 1942 r.

Pułk „Amedeo d’Aosta” miał działać na korzyść Regia Aeronautica w obszarach, gdzie lotnictwo włoskie miało swoje szczególne zadania i gdzie wykazywało zwiększoną aktywność operacyjną. Obiektami szczególnego zainteresowania dowództwa Regia Aeronautica były oczywiście lotniska i na takich obiektach miała się skupiać uwaga komandosów. Szczególna i specyficzna struktura pułku wykazywała, że głównym zadaniem, jakie można było postawić przed jednostką, było na przykład opanowanie lotniska z powietrza, przywrócenie mu szybko zdolności operacyjnej oraz przygotowanie jego obsługi i obrony.

Zadania ofensywne spadały na barki spadochroniarzy batalionu szturmowego, podczas gdy zadania defensywne i techniczne obciążały batalion „Loreto”.

Pełna wersja artykułu w magazynie TW Historia 1/2013